Eğitim yönetimi kuramları, Türkiye`de uygulanışı: Liselerde karşılaştırmalı bir çalışma

Abstract

Bu çalışmada eğitim yönetimi kuramları ele alınarak, Türkiye'de özellikle İstanbul'da belirlenmiş olan örneklem kapsamında, eğitim yönetimi uygulamaları, eğitim sisteminin bir parçası olan liselerde, eğitim yönetimi ve örgütsel kuramların ortaya koyduğu ölçütlerle ele alınarak incelenmiştir. Genel kapsamı bu olan çalışmanın seçilme nedeni, önemi ve alan çalışması ile ilgili ayrıntılı açıklamalar Giriş Bölümünde verilmiştir. Eğitim yönetimi kavramını kuramsal olarak 20. yüzyılda başlarında görmekteyiz. Eğitim, bu döneme kadar yönetimin hedeflerini gerçekleştirmede bir araç olarak kullanılırken, 20. yüzyılda eğitim ve yönetim kavramlarının örgütlü sistemlerle birlikte ele alındığı görülür. 20. yüzyılda eğitimin de yönetim organizasyonunun yapılması gereken bir süreç olduğu ikinci bölümde açıklanmıştır. Yönetim Bilimi ve Eğitim Alanına Girişi başlığını taşıyan bu bölümde yönetim bilimi ve eğitimin tanımlarının yanı sıra ayrıntılı olarak tarihi süreç içerisindeki eğitim ve yönetim ilişkileri yer almaktadır. Ayrıca Eğitim Yönetimi tanımı, süreçleri de bu bölümde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde; ikinci bolumda oluşturulan kuramsal temelle birlikte Türkiye'deki Eğitim örgütlenmesi ve Eğitim Yönetimine değinilmiştir. Bunun için kısaca Cumhuriyet Döneminin hemen öncesindeki eğitim düşüncesi, eğitimin düşünsel çerçevesi ve örgütlenmesi ele alınmıştır. Bu bölümün bir alt başlığını oluşturan Cumhuriyet Dönemindeki Eğitim örgütlenmesi ve Yönetimini etkileyen kuramsal yaklaşımlarla; Cumhuriyetle birlikte görülen eğitimde toplumsal uzlaşma konularının neler olduğuna, kamusal yarar açısından eğitime yaklaşımın hangi düşünsel temelle gerçekleştirildiğine deyinilmiştir. Ayrıca, bu bölümde sistem teorisi içinde örgütsel bir yapı olarak toplumsal bir alt sistem oluşturan eğitim sistemi ile eğitimin bir alt sistemi olan okulun örgütsel yapısı açıklanmıştır. Milli Eğitim sisteminin genel işleyiş ve yapısı, Milli Eğitim Sisteminde Okul örgütlenmesi başlığı altında ele alınmıştır. Alan çalışmasında seçilen, örnek oluşturan okullarla ilgili bilgi kısmında, okulların genel özellikleri anlatılırken, Milli Eğitim sisteminin Ankara'da bulunan merkez örgüt yapısı ve işleyişi devlet düzeni içindeki yeri ve işleyişine deyinilmiştir.Dördüncü bölümde ise seçilen okullarla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler sunulmuştur. Çeşitli tablolar yardımıyla düzenlenen verilerin yanı sıra sınıflandırılamayanlar okul müdürlerinin ifade ettikleri şekilde aktarılmıştır. Bu veriler Sonuç ve Değerlendirme bölümünde yorumlanarak, Milli Eğitim sisteminde görülen aksaklıklar, olumlu yönler, aksaklıkların giderilmesi için öneriler sunulmuştur. Toplumsal bütünün bir parçasını oluşturan Milli Eğitim sistemi içinde yer alan `liseler` perspektifinden yapılan gözlemle parçadan bütüne varan bir sistem değerlendirmesi yapılmaya çalışılmıştır.

In this survay considering educational administration theories and the related standart required the educational administration applications in Lycees (Colleges) being a part of Turkish Educational system in Turkey and particularly in Istanbul basing on the predetermined sample extent have been inquired and discussed.The detailed explanations in regard to the reason of selection, importance and area work of this survey research of which general content is mentioned above, are included in the introduction. We meet the concept of educational administration in early twenties. While education used as a tool in the realisation of Governmental objectives until this period, beginning with the 20th century. We observe that education and administration consepts started to be taken into account together with organised systems. In part II, it is explained that education, too, is a process to be administered.This part carrying ` Administrative Science and Its Introduction to Educational Area` as a headline, includes discussions pertaining not only the definitions of ` Administrative Science` and education but their interalations in detail in historical process. Furthermore, the definition and process of educational administration take place in Part II. In part III, together with the preestablished theoretical basis, educational administration and educational organisation subjects have been dealt with. For this purpose the educational concept, theoretical frame of education and its organisation just before the Repuplican period discussed briefly in the subtitle of this part namely `Educational Organisation and Administration ` during Republican Period, the theoretical approches affecting them, social concensus subjects in education starting with Republic, which theoretical basis taken into account in approaching education to conform with public interest have been discussed. Furthermore, in this section, within `system theory` the organisational structure of educationalsystem constituting a social sub-system and school which is a sub-system of education have been dealt with. General operational structure of the National education system is explained under the headline of `School Organisation` in National Educational System`. In Area Work, within the section giving information about the sample schools, while dealing with the general characteristics of those schools, the organisational structure and operational system of the headquarters of the National Educational system situaded in Ankara, its role and operation in the Government have also been discassed. In section four, the data received through communication with those selected schools are presented and commenting on those data in `Result and Evaluation Sections` the defects, positive points and the suggestions to clear out those defects in National Educational System have been dealt with.