Kültürel globalleşmenin 20. yüzyıl modasını yönlendiren merkezlere etkisi

Abstract

Kültürel Globalleşmenin 20.yy. Modasını Yönlendiren Merkezlere Etkisi' başlığı altında yürütülen bu çalışmada çağımızda sıkça sözü geçen globalleşme olgusunun kültürel boyuttaki gelişim süreci üzerinde durulmuş, kültürel kaynaşmanın ve karşılıklı etkileşimin kumaş ve giysi modasına etkileri irdelenerek yirminci yüzyılda Avrupa'daki moda merkezlerinin globalleşmeden ne şekilde etkilendiği sorgulanmaya çalışılmıştır. Ondokuzuncu yüzyılda sanayi devrimi ve beraberinde gerçekleşen teknolojik gelişmeler, bunlara itici güç rolünü üstlenen artan ticaret hacmi, genişleyen pazarlar ve çoğalan ürün ihtiyacı sonucu gerçekleştirilmişti. Bu dönemlerde özellikle büyük imparatorluklar ve kolonileri arasında gerek ticaret gerekse göçler nedeniyle kültürel bir 'tanışıklık' da meydana gelmişti. Yine bu devrede düzenlenen uluslararası fuarların da birçok ülkenin özgün ürünlerinin başka ülkelerce tanınmasında ve benimsenmesinde katkısı olmuştu. Ondokuzuncu yüzyıl başlarından itibaren ulaşımda meydana gelen gelişmelerle seyahat olanakları elverişli hale gelmiş, uzak mesafeler yakınlaşmış, ticaret hız ve kapasite açısından ivme göstermişti. Sanayileşme sürecine giren Batı'nın gerçeklerinden kaçan Avrupa'lı sanatçılar ve duyarlı bireyler için Doğu egzotik ve romantik düşlerin diyarı olarak ilgi odağı haline gelmişti. Sanayileşme ile gelen seri üretim bazı estetik kaygıları da beraberinde getirmiş, mekanik üretimin getirdiği yozlaşmalara çareler aranırken Doğu ürünlerini estetik çizgileri zaman zaman Batıdaki tasarımlarda kendini göstermiş ve hatta bazı sanat akımlarının başlamasına neden olmuştu.V Yirminci yüzyılda iletişimde hızla gerçekleşen yeniliklerin, yazılı yayınların yanısıra sinema ve televizyon gibi görsel yayınların ve kitle iletişim ağlarının belirli beğenilerin -dolayısıyla modanın- benimsenmesine ve hızla yaygınlaşmasına katkısı büyük olmuştur. Marka, reklam ve pazarlama kavramları da yine bu dönemlerde önem kazanmıştır. Dünya savaşları sonrasında Avrupa'da oluşagelen toplumsal değişimler ve yeni yaşam felsefeleri yüzyılın ikinci yarısından itibaren kumaş ve giysi tasarımlarını etkileyen önemli faktörler arasında yer almıştır. Süregelen teknolojik yenilikler de bunlara paralellik göstermektedir. Artık modada çoğulculuk, çeşitlilik ve bireysel ifadeler dönemidir. Çalışmada sözü edilen evreler ve bunların tekstil modasına yansımaları genel hatlarıyla ortaya konularak belli başlı moda merkezlerinin ve moda olgusunun geldiği konum irdelenmeye çalışılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Globalleşme, kumaş, giysi, moda, teknoloji, etnik.

In this study titled 'The Impact of Cultural Globalisation on Fashion Centres in the 20th Century', the cultural aspect of globalisation, the effects of inter-cultural acquaintances and their reflections on textile and apparel designs have been examined. The outcome of cultural globalisation, the changing position of fashion centres and fashion concept has been questioned. The Industrial Revolution in the nineteenth century and the technological developments in parallel was realised with increasing textile trade, expanding markets and rising demands for textile goods being an important stimulus. Colonialism was also an important factor in cultural acquaintance between the big empire states and their colonies. International fairs were launched to promote art goods of all nations. As the transportation and the travel conditions were improved, long distances were shortened and trade was accelerated in terms of speed and capacity, the East being a 'world' of exotic and romantic dreams became the focus of attention for artists in Europe. Aesthetic Eastern features influenced Western designs and art movements while attempts were made to improve the taste which was deteriorated as a result of industrialisation and mass production. Rapid developments in mass communication such as cinema and television contributed the spread of fashion all over the world. The social transformations and the changing life styles which took place after the World Wars can be named amongst the important factors influencing fashion in the twentieth century.VII The above mentioned phases of cultural globalisation and their reflections in textile fashion have been briefly analysed and the change in fashion concept and effectiveness of fashion centres has been examined. Keywords: Cultural, Globalisation, Textile, Fashion, Technology, Ethnic