Türk toplumunda kadının yeri ve aile içindeki karar sürecine etkisi

Abstract

in ÖZET `Türk Toplumunda Kadının Yeri ve Aile İçindeki Karar Mekanizmasındaki Payı` başlıklı tez çalışmasının amacı, Türk toplumunda cinsiyete dayalı olarak tanımlanmış olan aile içi rollerde ve özellikle kadının konumunda ne gibi değişmelerin olduğunu incelemektir. Aile içindeki iş bölümünün ve karar mekanizmasının 21. yüzyıla girerken ne Ölçüde simetrik bir yapı gösterdiği ve bu yapının kadının, örneğin, yaş, eğitim, meslek, faaliyet durumu, çalışma süresi v.b. özelliklerine bağlı olarak bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır; birinci bölümde kadının hukuksal alanda, ailenin işlevsel yapısı çerçevesinde, eğitilmiş ve çalışan nüfus içindeki konumunu irdeleyen bir literatür çalışması yapılmıştır, ikinci bölümde ise aile içi karar mekanizması ve iş bölümünde kadının durumu ampirik bir çalışmayla incelenmiş, elde edilen veriler çözümlenmiştir. Alan çalışması, tanımlayıcı bir araştırma niteliğindedir (descriptive research), örnek birimleri ise olasılığa bağlı olmayan örnekleme tekniklerinden biri olan, amaca uygun örnekleme (nonprobability - purposive sampling) ile seçilmiştir. Araştırma kapsamında İstanbul'un Kadıköy ilçesinde bağlı çeşitli mahallelerde ikamet eden 126 evli kadınla görüşülmüştür. Görüşülen kişilerin çeşitli demografik özellikleri yarımda, yansının çalışan, yansının ise ev hanımı olmalarına özen gösterilmiştir. Veri analizinde tanımlayıcı ve diğer istatistik analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırma, literatür çalışmasında da vurgulandığı gibi aile içi ilişkilerde cinsiyete dayalı bir iş bölümünün varlığını doğrulamaktadır. Kadınlar daha çok ev eksenli sosyal, kültürel ve ekonomik kararlar üzerinde etkili olurken, erkekler evin dışında üçüncü kişi ve kurumlarla olan daha büyük çaptaki ekonomik kararlar üzerinde etkilidirler. Eşlerin eğitim düzeyleri yükseldikçe, evdeki kararlar daha eşitlikçi bir şekilde, eşler ve çocuklar arasında paylaşılarak verilmektedir.rv Aile içindeki iş bölümünde ise daha farklı bir yapı gözlemlenmiştir. Eşlerin eğitim düzeylerinin yükselmesi aynı düzeyde ev içinde yapılması zorunlu işlerin eşitlikçi bir anlayışla paylaşılmasını sağlamamaktadır. Kadınlar, ev işlerini kendilerinin yapmalarını daha uygun görmektedirler. Ancak, oranlan düşük olmakla birlikte, bazı ailelerde eşlerin eğitim düzeyleri yükseldikçe ev içindeki işlerin paylaşılarak yapıldığı anlaşılmaktadır. Eğitim düzeyinin yükselmesinin kararlara katılma ve iş bölümünde eşitlikçi paylaşımı sağlayan etkisine benzer bir durum, kadının yaşı, mesleği, faaliyet durumu ve çalışma süresi gibi değişkenlerde saptanamamıştır.

SUMMARY The aim of the study is to describe and asses how and to what extent the role of women has changed in the Turkish family surroundings by the end of the 20th. century. Especially, the collaboration among family members and their participation in the decision making processes were observed. Regarding the mentioned issues emphasis was laid upon the characteristic features of women such as; age, education, their participation in the labor force and the length of time spent at work. The study consists of two main parts. The first part covers themes related to the main topic such as, the status of women within the framework of the Turkish legal system in the family and among those, female where are educated and employed. This part of the women script is based upon related literature; reading material The second part covers the analysis of the data accumulated during a social research conducted to reveal the nature of the collaboration among family members and the role played by them during the decision making process.. This study is based upon a research and has a descriptive design. The survey population was selected by means of purposive sampling technique that does not embody the feature of randomness. The data gathered were analyzed trough statistical technique. During the empirical study the existence of gender based collaboration and decision making processes were observed. While women are more authoritative in the decision making processes regarding social, cultural and the petty economic issues, men, on the other hand, have more power over issues regarding the public sphere. As the education levels of the couples are improved over time, decisions are shared among family members, especially among spouses.VI Although higher education levels provide more symmetrical collaboration, still, this has no impact upon obligatory household tasks. Women, some how, have the impression, that domestic work is more appropriate to them rather than men. To sum up; as the education of women increases, more egalitarian gender relationships among family members are established, and the status of women is relatively improved.