Sümer kültüründe giyim kuşam bağlamında Orhan Asena`nın Tanrılar ve İnsanlar oyunun kostümlerinin hazırlanması

Abstract

ÖZET İnsanlığın yazılı tarihini başlatan Sümer Uygarlığının giyim kuşam anlayışı ve gelişimi, kültür ve dinsel inanışların giyime etkisini incelemek ve elde edilen sonuçlar ışığında Orhan Asena'nın Tanrılar ve İnsanlar' oyununun kostümlerini tasarlamayı amaçladığım bu çalışmada, Sümer uygarlığının siyasi, sosyal yapısı, kültür ve mitolojisi, inanç sistemi ve destan edebiyatının incelenmesi, antik Mezopotamya ve özellikle Sümer Kostümünün tarihçesi ve genel özellikleri, örnekleri ile tanrısal betimlemeler ve motiflerin araştırılmasını kapsamaktadır. Çalışma müze, kütüphane, internet ve konu ile ilgili uzmanların yol göstermesi suretiyle kaynak araştırması, yazılı ve resimli kaynaklarla bir araştırma dosyası düzenlenmesi safhasının ardından klasik kostümden teatral nitelikte bir tasarım anlayışına ulaşmak ve oluşan son tasarımların uygulanması yöntemiyle hazırlanmıştır. MÖ3000'li yıllarda koyun post ve derileri, daha sonra kanuake dokuma türüyle süren, sarılarak giyilen bir elbise türü olan ve kalçaları kapamak üzere tasarlanan primitiv Sümer kostümünün karakteristik özellikleri ileri dönemlerdeki komplike kostümlerde de görülmektedir, son Mezopotamya medeniyetlerindeki örneklerde bile dikim ve kesimleriyle ayırt edilebilen ilave parçalar çıkarıldığında ilk dönemdeki Sümer kostümü orijinali görülür. Sümer Uygarlığında giyim, dönemlerin ortaya çıkarılmasını sağlamıştır. ANAHTAR KELİMELER. Mezopotamya, Sümer, Gılgamış, Kanuake, Şal, Giyim-Kuşam, İnanç

IV SUMMARY This study aims to design the costumes for Orhan Asena's Tanrılar ve insanlar (Gods and Mortals) in light of the outcome of the analyses of clothing notion and improvement, the effect of the cultural and religious beliefs on the costumes of the Sumerian civilization where the written history of mankind starts. The study encompasses the political and social structure, culture and mythology, belief system and epic literature of the Sumerian civilization, the history of ancient Mesopotamian and especially Sumerian costumes and general aspects, divine definition and motifs, supported with examples. The method used in the study was source research through museums, libraries, the internet and professional guidance of specialists, preparing of research file with written and visual documents to achieve an understanding of design from classical to theatral costumes and the application of the final designs. The characteristic aspects of the primitive Sumerian costumes, which started off in BC3000 with sheepskin and fur, afterwards kanuake weaving worn by wrapping around the body to cover the hips can be seen in the later periods' complicated costumes. Even in the late Mesopotamian civilizations the early age Sumerian costume originals can be distinguished by the removal of the extra pieces recognized by the stitch and cuts. The Sumerian costumes shed a light on the different periods of the Sumerian civilization. KEY WORDS: Mesopotamia, Sumer, Gilgamesh, Kanuake, Shawl, Costume, Belief