Tuvalet çeşitlerinin kültürel ve işlevsel yönden incelenmesi

Abstract

VII ÖZET Geçmişte M.Ö. 3000 yıllarında başlayan tuvaletlerin serüveni 21. yüz yıla geldiğimizde teknolojinin tüm imkanlarıyla devam etmektedir. Bu serüvende, bir çok uygarlık kendi kültürlerine ve alışkanlıklarına göre ihtiyaçlarını gidermiştir. Sağlık koşullarına uygun olmayan ortamlarda gerçekleştirilen dışkılama eylemi, yüzyıllar boyunca insanlara savaştan daha çok zarar vermiştir. Açık alanlarda başlayan dışkılama eylemi M.Ö. 3000 yılına gelindiğinde toprak çanaklar içine yapılmaya başlanmıştır. Mezopotamya'da (kral saraylarında) kullanılmaya başlanan helataşları aynı zamanda hijyen tarihininde temelini oluşturmuştur. Roma'da su kanalları oluşturulmuş ve tuvalet kullanımında akan sudan da faydalanılmıştır. Ortaçağa gelindiğinde ise şehirleşme ve nüfus artışıyla sağlık problemleri doğmuş, salgın hastalıklar baş göstermiştir. Yazılı kaynaklara göre tuvalet tarihindeki en önemli dönüm noktası, Londra'lı saat tamircisi Alexander Cumming'in 1775'te geliştirdiği ve bu günkü tuvalet sistemlerininde temelini oluşturan klozet tasarımıdır. Alexander Cumming'in geliştirdiği tuvalet suyla temizlenebiliyor ve koku yapmıyordu. Yapılan tasarımın temeli akışkanlar kanununa dayanıyordu. Klozetin icadı ve sürekli yeni patentli ürünlerin geliştirilmesiyle hijyen koşullarında sürekli bir yükselme yaşandı. 20. Y.Y.'a geldiğimizde teknolojinin gelişmesiyle toplumlarda banyo ve hijyen bilinci oluştu. Günümüzdeyse evlerde ve umuma açık alanlarda kullanılan bir çok tuvalet çeşidi bulunmaktadır. Çömelmeli, yerden, duvardan, kendinden rezervuarlı, vs. Tamamı seramikten imal edilen bu klozetler Vitreous China adı verilen su emmesi %2'den düşük olan kompozit bir seramik hamuru ile üretilmektedir. Ayrıca bu tuvaletlerde kullanılan ve bunların ayrılmaz parçası olan bir çok tamamlayıcı ürün de bulunmaktadır.VIII Klozet kapaklan, mekanik ve elektronik yıkama sistemleri bunlardan bazılarıdır. insan sağlığının çok önemli olduğu günümüzde üretici firmalar yoğun bir araştırma, geliştirme çalışması gerçekleştirerek tuvaletin tarihini yazmayı sürdürmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Tuvalet, Pisuar, Hijyen, Klozet, Banyo,

IX SUMMARY The history of toilets that dates back to 3000 B.C. continues utilising all means of technology as time is advancing on to the 21st Century. Throughout this historical journey, many civilisations satisfied their call of nature according to their cultures and habits. The defecation process that were performed amidst unhealthy conditions, inflicted more harm on humankind than wars. In 3000 B.C. defecation process which was first performed in open-air spaces, went on being performed by means of earthenware bowls. Early models of stone squat toilets which had been used in king's palace in Mesopotamia, also constituted the foundation of the history of hygiene. During oncoming centuries, water ducts were built in Rome and fluid water was used in toilets. On the turn of the middle ages along with urbanisation and increase in population, health problems had emerged and contagious diseases prevailed the era. According to the literature, the most crucial turning point in the history of toilets is the toilet bowl design which was created by Alexander Cummings, a clockmaker in London in 19775 that constitutes the foundation of toilet systems we have today. Alexander Cummings's toilet bowl that was designed in such a way that it could be cleaned with water and did not stink. The design was based on law of fluids. Hygienic conditions improved considerably with the discovery of toilet bowl and perpetual development of new patented products. As we approached the 20th Century, along with the cutting edge technological developments, the concept of bath tube and hygiene were established among societies. Today there are various types of toilets that are used in houses and in public places. These toilet bowls that are made out of 100% of ceramics as such as crouching, Turkish-style (on floor), mounted on wall and with automatic flush tank, etc. are made of a type of clay called VitreousX China whose water absorption is less than 2%. There are many complimentary products used and are indispensable parts of these toilets amongst which seat covers, mechanical and electronic washing systems can be named. Nowadays as man's health is considered the utmost important issue, production companies are pursuing on writing the history of toilet through undertaking intensive research and development studies. KEYWORDS: Toilet, Urinal, Hygine, Water closet, Bath room -ass*