Türk düşünce dünyasında Cahit Tanyol

Abstract

1914 yılı, Darülfîinun'da ilk defa `içtimaiyyat / ilmi içtima` derslerinin Ziya Gökalp tarafından verildiği yıldır. Böylelikle, dünyanın ikinci sosyoloji kürsüsü açılmış olacaktır. 1914 yılında doğan Cahit Tanyol da yıllar sonra bu kürsüde 36 yıl hocalık yapacaktır. Bu anlamda çalışmamız özelde Cahit Tanyol'u incelemesine rağmen, çerçeve olarak Türk sosyolojisinin dünden bugüne gelişimini de ortaya koymaktadır. Türkiye tarihinden daha uzun bir kişisel tarihe sahip olan Cahit Tanyol'un, hayatı boyunca ürettiği görüşler de aynı zamanda Türkiye'nin görüşlerini verecektir. Cahit Tanyol, 1960'lı yıllara kadar Ziya Gökalp, Prens Sabahattin ve Amerikan Sosyolojisine bağlı iken, 1960 sonrasında Marksist sosyolojiyi benimsemiştir. Farklı sosyolojileri benimsediği için farklı açılardan fikirler üretmiştir. Örf ve Adetler sosyolojisi, ahlak sosyolojisi temel ilgi alanları olmuştur. Laiklik, laik ahlak, irtica üzerine din eskenli çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmaları ile Türkiyenin modernleşmesinde ve de özellikle sekülerleşme sürecinde etkili bir isim olmuştur. Modernleşmenin de sürekli eleştirisini yapmış ve görüşleriyle bu sürece katılmıştır. Eğitim sorunlarından, düşünce sorunlarına kadar bir çok alandaki çalışmalarıyla birçok açılım sağlayan fikirler üretmiştir. Demokrasi, sosyalizm ve Kemalizm tartışmalarında katılarak bu kavramların tanımlanmasında etkili olmuştur. Marksist metodoloji üzerine getirdiği yaklaşımla yöntem konusuna farklı bir yön vermiştir. Sabit bir düşünceye bağlılık göstermemesi nedeniyle, düşünsel hayatında sürekli bir arayış içinde olmuştur. Anahtar Kelimeler: Türk Sosyolojisi, Türk Modernleşmesi, demokrasi, Marksizm, Kemalizm

lessons were given at Darülfünun (univeristy) by Ziya Gökalp. It means that the seccond Sociology Department in the world was opened. Cahit Tanyol, who was born in 1914 worked at this department as a teacher about 36 years. So even this workpaper is focusing on Cahit Tanyol, actually it is about the progress of Turkish Sociology. Cahit Tanyol has older personal history than Turkey's history, so his ideas will give us also Turkey's ideas. Cahit Tanyol, until 1960's, was supporting Ziya Gökalp, Prens Sabahattin and American Sociologies. But after 1960, he started to support Marxist Sociology and Marxist Methodology. Because of this situation he offered different ides to Turkish thinking world and Sociology world. Moral sociology is his basic sociology. He studied on secularizm and with this studies he got an important thinker and guide for Turkish civilization. He criticized Turkish civilization all his life and he attanded this process all time with his critiqs. He gived different views for thinkers with studies on education's problams, thinking problams and etc. He has discussed on democracy, socialism and Kemalism and he has helped to explain this subjects. When he had used the Marxist methodology, he gived a different way to use Marxist methodology. Cahit Tanyol, has not believed any kind of idea so he is still looking for new ideas. He will keep going on `searching`. Key words: Turkish Sociology, Turkish Civilization, democracy, socialism, Kemalism