Matbaanın bulunuşundan bu yana Batıda ve 1970 sonrası Türkiye`de grafik tasarımda tipografik dil

Abstract

6ÖZETBu tez çalışmasının birinci bölümünde, batıda matbaanın bulunuşundanitibaren tipografinin geçirdiği değişim ve ilerlemeler incelenmiş; bu tarihtengünümüze değin, grafik tasarımda tipografik dilin genel yapısal özellikleriaçıklanmaya çalışılmıştır. Matbaanın getirdiği, metnin ?çoğaltılabilme? imkanlarınınortaya çıkardığı ve bu tarihten başlayarak sürekli bir değişim içerisinde olantipografinin, modernleşme, Endüstri Devrimi, çağ dönümü, Modernizm ve Post-modernizm dönemlerinin her birinde, döneminin özellikleri doğrultusunda şekillenenyapısal özellikleri; tipografinin grafik tasarımın içerisinde bir ?dil? olarak varlığı gözönünde bulundurularak incelenmiştir.Tez çalışmasının ikinci aşamasını oluşturan Türkiye grafik tasarımındatipografik dilin incelenmesi ise, ülkede grafik tasarımın gerçek anlamda varlığınıhazırlayan koşulların oluştuğu 1970'lerden itibaren ele alınmıştır. Bu incelemeninilgi alanını, bu dönemden itibaren üretim yapmış ve yapmakta olan Türkiye'li grafiktasarımcıların yenilikçi üretimleri oluşturur. Türkiye grafik tasarımında tipografikdilin gelişimi bütünüyle batıya bağlı bulunduğundan, incelenen yapı, batı eksenindeele alınmıştır.Faydalanılan kitap, süreli yayın vb. yanında, Türkiye'li grafik tasarımcılar ilekonu ile ilgili röportajlar yapılarak hazırlanan bu çalışmanın sonucunda, günümüzdebatıda tipografik dilin yeni teknolojiler ve buna bağlı değişen okuma eylemininyapısına paralel olarak ?imgeleşme? eğilimi gösterdiği; Türkiye'de ise geçmişi uzakbir tarihe dayanmamakla birlikte, grafik tasarımda tipografik dilin özellikle artaniletişim olanakları ile doğru orantılı olarak gelişerek, dünya ile eşzamanlı bir yapıyaulaştığı gözlemlenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Türkiye, Tipografi, Tipografik Dil, GrafikTasarım, Tasarım Okumaları

7SUMMARYThe progress and changes about the typography and the main structure oftypographic language since the term of Gutenberg have been examined during thefirst part of this thesis. The typography started to exist due to the new massproduction abilities that created by Gutenberg?s new printing press techniques andsince the beginning, it has always been in a continuous change due as a result of thedifferent characteristics of each term in history. All the structural specialties of thoseterms has been also examined in this part as approaching to the typography as alanguage in graphic design.The second part of the thesis is the examination of typographic language inthe graphic design of Turkey is started from the date 1970s , when the real conditionsthat helps the improvement of graphic design in Turkey has been existed. The focuspoint of this examination is the ?new? production of graphic designers from Turkey.The approach to the structural examination in Turkey is parallel to the west becauseof the improvement of graphic design in Turkey is tightly related to the west.Beside the books, magazines etc. interviews related to the topic has beenmade with designers from Turkey. With the help of this sources, the final observationof this thesis is the typographic language in west has tendencies of turning its formalstructure to ?image? due to the new technologies and alternative reading structureswhich occur with this technological improvements. The increasing communicationways helped the improvement of typographic language in Turkey in past years and ithas reached to a similar level with contemporary western typographic languagerecently.KEY WORDS: Turkey, Typography, Typographic Language, GraphicDesign, Design Reading