Kâşifî` nin Gazânâme-i Rûm adlı Farsça eseri ve Türkçe`ye tercüme ve tahlili

Abstract

Kâşifû'nin Gazanâme-i Rûm Adlı Farsça Eseri ve Türkçeye Tercüme ve TahliliMohammad Ebrahim MOHAMMAD ESMA LÖZETKlasik dönem Osmanlı tarih yazıcılığında önemli yer tutan Gazavâtnâmeveya Gazanâme'ler, ekseri tarihçiler tarafından istifade edilmiştir. Şehnâme geneladıyla nitelenen bu tür II. Mehmed döneminde gelişme kaydederek saray tarihçiliğişeklini almıştır.Bu çalışma, 1456 civarında ranlı bir şair olan Kâşifû tarafından kalemealınmış ve II. Murad ile II. Mehmed'in savaşlarını öven ve tebcûl eden Gazanâme-iRûm adlı Farsça manzum eseri üzerinedir. Eser, Türkçeye nesir olarak tercümeedilip yazarın hayatı, eseri, telif tarihi ve sebebi ile kaynaklarına dair bilgilerverilecektir. Karşılaştırma yapılabilmesi için Farsça metnin orjinali de çalışmanınsonuna eklenmiştir.Eser, 1444 Varna ve 1448 Kosova savaşları hakkında bilgiler aktarmanınyanı sıra, dönemin Osmanlı ateşli silahları hakkında da önemli ölçüde bilgivermektedir. Çalışmadaki bir diğer önemli husus da, örneğine Büyük SelçukluDevletinde rastlanılan bir nevi kollektif şeflik sisteminin `baba-oğul birlikteyönetimi` şeklinde Osmanlılarda da cereyan ettiğidir. II. Mehmed Osmanlı tahtındapadişah olarak bulunurken, genişçe salahiyeti ve `Sultan` lakabıyla II. Murad'ınfaaliyetlerini görmekteyiz.

Kâşifû?s Work In Persian Called Gazanâme-i Rûm and Its Translation IntoTurkish and Analysis.Mohammad Ebrahim MOHAMMAD ESMA LSUMMARYGazavâtnâme and Gazanâmes, which constituted a very significant place inthe historiography of the Ottoman classical age, have been widely utilized especiallyby the historians. This literary art, called Şehnâme in general, improvedconsiderably during the reign of Mehmed II and, thus, took the form ofhistoriography of the palace.This study constitutes a translation and analysis of Gazanâme-i Rûm, apoetry work in Persian mainly praising and glorifying the wars of Mehmed II theConqueror (Mehmet the II) and Murad II, written in (around) 1456 by Kâşifû, anIranian poet. I translated the study into Turkish as prose and provided informationon the author's life, this work, the date and the reason of its compilation, and thesources of the author. In order to allow for comparison, a copy of the original text inPersian is added to the end of this study.The work provides valuable information regarding the Varna Battle in 1444and the Kosovo Battle in 1448 as well as the Ottoman firearms of the time. Anotherimportant point in the study is that we can infer from it that a kind of collectiveleadership system, which had been witnessed in the Seljuki State, took place in theOttomans as well. While Mehmet II occupied the Ottoman throne, we see theactivities of Murat II with the title of sultan and a wide range of authority.