Shirin Neshat`ın sanatında kimlik, beden ve yazı

Abstract

ÖZETİran'da Şii ideallerinden güç alan İslamcı hareket, tüm dünyanın dikkatini üzerineçeken İslam devrimini ortaya çıkarmıştır. İslam'ın siyasallaşmasıyla meydana gelenbu devrim hareketi, 1979 yılında İran'da İslami bir Cumhuriyet'in kurulmasınısağlamıştır. İran İslam Cumhuriyeti'ni hazırlayan İslamizm, gerek Cumhuriyetyönetiminin bürokratik yapısı gereği gerekse küreselleşmeden aldığı etki ile zamaniçinde dönüşüme uğramış ve sıradanlaşmıştır. Böylece 1990'larda ortaya çıkan yeniİran imajı, devrim ile özdeşleşmiş ve kanıksanmış İran imajını yeniden düşünmekiçin bir alan açmıştır.İran'dan Amerika'ya 1974 yılında göç etmiş Shirin Neshat, 1979 yılındagerçekleşen İran İslam devriminden 14 yıl sonra bu devrimi ve özellikle devriminkadınlar üzerindeki etkilerini konu edinen ilk çalışmalarını yapmıştır. Neshat, bununardından İslami İran'ın toplum yapısı, toplumsal cinsiyet konusu ve İran kültürüneodaklanmıştır. Shirin Neshat, sanatının ilk döneminde fotoğraf çalışmış, daha sonragörsel dilini fotoğraftan videoya kaydırmıştır. Gerçekleştirdiği işlerde sinema,edebiyat ve İran'ın çok katmanlı gösteri sanatları ile doğrudan ilişkisi olan Neshat,anlatım dili içerisinden üretim veren kültüralist bir sanatçı olarak önem taşır. Küreselsanat ortamında Ortadoğulu ve bunun paralelinde Amerika'da İranlı bir sanatçı sıfatıtaşıyan Neshat'ın uluslararası sanat ortamında edindiği yer, `farklılığınsahiplenilmesi' olgusu ile bağlantılıdır. Bu bağlamda o, kişisel ve kolektif kimlikmeselesinden yola çıkarak İran'a dair toplumsal ve siyasal eleştiriler ortaya koyan,tarihsel ve kültürel görselleştirmeler yapan sürgün bir sanatçı gerçeğiniyansıtmaktadır.ANAHTAR KELİMELER: İslamizm, Göç, Anlatı, Kimlik, KültüralizmIV

SUMMARYThe Islamic movement in Iran, which drew its strength from the Shii ideals of thiscountry, initiated the Islamic revolution that attracted the attention of the world. Thisrevolutionary movement took place within the politicization of Islam and led to thefoundation of the Islamic Republic in Iran. Islamism, which led the way to theIslamic Republic of Iran, was transformed and conventionalized in time either due tothe bureaucratic nature of the Republican government or the effects of globalization.Thus, the new image of Iran that emerged in 1990?s has opened ground forrevaluating the former image which was identified with the revolution and hadalready lost its? impact.Shirin Neshat, who emigrated from Iran to the United States in 1974, produced herfirst works whose subject matter was the revolution and its? effects on women, 14years after the actual revolution. After this matter Neshat, focused on the structure ofthe Islamic society, gender issues, and the culture of Iran. The artist who workedphotography in the beginning of her career then shifted to video. Neshad whose art isin direct relation with cinema, literature and Iran?s multiple layered performance art,is esteemed as a culturalist artist who creates her work through the narrativelanguage. Within the global art scene Neshad is seen as an artist from the MiddleEast and also as a Persian living in America and her position in this environment isrelated to the fact of `owning the difference.? In this context, she represents an exiledartist who starting from individual and collective identity issues makes social andpolitical criticisms, historical and cultural visualizations about Iran.KEYWORDS: Islamism, Emigration, Narrative, Identity, CulturalismV