Sanat yapıtında imge kullanımı ve imge-izleyici diyalektiği bağlamında Francisco Goya`nın sanatına bir bakış

Abstract

?İmge? kavramı oldukça karmaşık bir yapı içermekte; bu fikre eş anlamlısınıbulmaya, tanımını yapmaya kalkıştığımızda hemen kapılıyoruz. Mesela; hayal, suret,şekil, benzer, mecaz, görüntü, tasvir, temsil, emsal, put vb. bir sürü birbiriyle ilişkili,ama farklı kelimeye sürüklüyor bizi. Her birini ayrı ayrı açıklayabilir ve hepsinintoplamında imgenin ne olduğunu çıkarabilirsek çıkarırız. Ama özetle şunu diyelim;imge, fiziksel bir algılamanın üretiminin, zihinde tekrar üretilmesidir.Bir sanatçının imgelem kuvveti ne kadar önemliyse, izleyicinin imgelemkuvveti de sanat yapıtının okunmasında, hatta tamamlanmasında o oranda önemlidir.Ancak imge gibi karmaşık bir kavram okumalarda çok ihtimalliliği beraberindegetirecektir. Kültür farkı, bilgi noksanlığı-fazlası, günümüz imaj bolluğunun getirisiköstekler vb. okuma ihtimallerine tabii ki tesirli olacaktır.Bu bilgiler ışığında Goya'ya döndüğümüzde, spanya kültüründen, döneminsıkıntılarından, romantizmden ve Goya'nın şahsi sanrılarından kaynaklı imgeleredaha geniş bakabiliriz. Örneğin mitolojik kökenli imgelerin kullanımı ve kurgusuüzerine kendi resmim ve Goya'nın resmi değerlendirmeye alındığında imgehususunda önemli verilere ulaşılacaktır. ?Los Caprichios? bölümü romantik yergiyine kadar temsil edebildikleri konusunda düşünmemizi sağlayacaktır. ?SavaşınFelaketleri?nde ise ?savaş bugün izleyiciye gerçek anlamda hissettirilebilir mi,resmin olanakları buna müsait gelir mi? sorularıyla karşılaşıyoruz. Son olarak,?otoportrenin gerçek izleyicisi kim, ressam ne diyor? buna bakıyoruz.şte tüm bu örneklerle imge ve izleyici ilişkisi masaya yatırabildiği kadar yatırılıyor.ANAHTAR KEL MELER; mge, zleyici, Goya, Yergi, Açık yapıt, Otoportre.

The term `image? has a very complex structure; as soon as we intend to findthis idea?s synonym or make a description we get carried away. For example; we areconfused with terms like illusion, figure, form, similarity, metaphor, vision, picture,representation, precedent, idol etc. These terms are linked with each other but alsothey are so different from one another. We can explain them separately and we canfind out, if we can, what the image is in the end. But in short, we can say that, imageis the reproduction of a physical perception?s production.In examining the work of art and even in its getting completed, the power ofthe audience?s imagination is as important as the power of the artist?s imagination.But, a complex term like `image? will bring multiple possibilities in reading the artwork. Cultural difference, lack of knowledge or its excess, the obstacles that come bythe excess of image of our time, etc. will be effective on reading possibilities.In the light of this knowledge as we return to Goya, we can have a wider lookat the images that have their roots in the culture of Spain, the miseries of that era,Romanticism and Goya?s personal traumas. For example, as we judge the usage andthe structure of the images based on mythology in my own work and in Goya?spaintings we can come up with the important data about the term `image?. `LosCaprichios? section will make us think how the paintings represent criticism. In the`Disasters of War? section we face the questions `Can we make the audience feel thewar in a true sense, does the art of painting have the capacity to do this?? In the endwe look at the questions `Who is the real audience of the self portrait and what doesthe painter say about this?? With all these examples we try to focus on the relationbetween the image and the audience.Key Words: Image, audience, Goya, criticism, open ended art work, self-portrait.