Panoramik fotografın anlatım dili

Abstract

VÖZETPanorama, resim ve fotograf alanında ortaya konan üretimlerle olduğu kadarteknolojisindeki benzerliklerle de ayrıcalıklı bir daldır. Camera Obscura, Claude Glassgibi optik gereçlerin kullanımı ile katkı alan ve içeriğinden çok, sunum şekli ile ilgiuyandıran resimsel panoramalar, sadece cyclorama, mareorama, gibi devasa ölçülerevaran sergileme teknikleri sayesinde izleyenine heyecan veren bağımsız bir sanat koluolarak değil, topografik betimlemelerle de coğrafya bilimlerine katkı sağlayan bir olguolmuştur. Üstüne üstlük bu alan sahne sanatlarında da yer bularak, dioramalar vehareketli panoramalarla 19.yüzyıl tiyatro dekorlarına heyecan ve renk katan bir teknikhaline gelmiştir.1890'lı yılların başlarında selüloit plastik tabanlı duyarkatların ortaya çıkışı ilegelişimine devam eden film teknolojisi, Stereoopticon-Cycloramalarla başlayıp,sineramalara kadar uzanan hareketli fotografik panorama sürecini başlatarak, resimselpanoramanın sonunu hazırlamıştır. Duyarkatın gelişimine paralel yaşanan foto-mekanikbuluşlar sonucu içlerinde panoramik görüntü elde amaçlı fotograf makinelerinin debulunduğu tasarımlar, gitgide küçülen yapıları ve kolay taşınabilir özellikleri ile hızlayaygınlaşmışlardır.Panoramik makinelerin mekanik ve optik hünerleri sayesinde ortaya çıkanfotografların, insanın bir kerede görmeye alışık olmadığı açıları kapsayan, şaşırtıcı vesürprizlere açık, görsel çekiciliği, bu teknikten bilimsel ve sanatsal alandafaydalanılmasını gerekli kılmıştır. ?Panograf? anı panoramalarından, ?Çevirimsel(peripheral)? endüstri fotograflarına, ?Doğrusal (linear)? topografik havapanoramalarından, sanatsal ve estetik kaygılar içeren deneysel çalışmalara kadaruzanan farklı amaçlara yönelik kullanım süreci sonunda günümüz panoramikgörüntüleri, hemen hemen aynı amaçlar doğrultusunda, sayısal fotograf teknolojisinin,duyarkat ve yazılım alanında getirdiği yeniliklerle oluşturulmakta ve yine aynı teknolojiile yaratılan çok farklı ortamlarda kalıcılığı ve paylaşımı ( video yerleştirmeler(enstelasyonlar), multimedya uygulamaları olarak interaktif ortamlarda yada bildiğimizve daha alışkın olduğumuz gümüş veya boya bazlı fotograf baskıları ile)sağlanmaktadır.

VISUMMARYPanorama is a priviliged branch of art as regards its productions created by bothpainting and photography, and also technological combinations in common. Pictorialpanoramas that are assisted by optical tools such as Camera Obscura, Claude Glass,draw attention by means of their way of presentation rather than Its content. It is notonly an independent branch of art that excites the viewer-thanks to techniques ofdisplay such as Cyclorama, Mareorama with huge dimensions, but also is a fact thatcontributes to science of geography with its topographical depictions. Furthermore, itappeared in the stage arts and with Dioramas and Mobile panoramas it became atechnique that livened up the sets of the 19th.Century.This process that accelarated in the beginning of the 1890s, with the introductionof emulsion coatings with celluloid plastic base, and also the process that started withsteropticon-cycloramas and extends to cineramas, pictorial panorama that was a kind ofdisplay mostly aiming to cause sensations got weakened and disappeared in time.As a result of photo-mechanic improvements parallel to the development ofemulsion coating, cameras with new designs aiming to get panoramic images becameprevalent with their characteristics of being portable and gradually small sizes.The photographs that are achieved thanks to the mechanical and optical abilitiesof panoramic cameras, and also their visval attractiveness, including angles that aperson is not used to viewing at once, made it necessary to benefit from this techniquein fields of science and art.As a result of the process of use with different purposes ranging from the?panograph? memory group panoramas to the peripheric industrial photographs, fromthe ?Linear? topographic air panoramas to the experimental works with aesthetical andartistic concern, today?s panoramic images are achieved-aiming the same purposes- bythe innovations that the digital technology brought to sensor and software, and alsoachiving the permanence in different areas (video installation, multimedia applicationsin interactive environments or with silver or ink base printings that we are more familiarwith) created by using the same technology.