Cumhuriyet Dönemi (1923?1950) Türk ressamlarının Türk resim sanatının gelişimine yazıları ile katkıları

Abstract

Cumhuriyet dönemi Türk ressamlarının, 1923?1950 yılları arasında kaleme aldıkları yazıların, Türk resim sanatının gelişimine ne kertede katkısı bulunduğunu tespit etmek amacıyla hazırlanan bu çalışmada, öncelikle dönemin sanat ortamı irdelenmiş, buna bağlı olarak Cumhuriyet dönemi sanat politikasına, bu kapsamda Halkevleri, Köy Enstitüleri, Yurt Gezileri ile Resim ve Heykel sergilerine değinilmiş; daha sonra da Cumhuriyet dönemi yayın politikası ele alınmıştır. Çalışmanın ana eksenini oluşturan kısımda ise, sanat ve sanatçının himayesi bağlamında devlet desteğini konu alan sanatçı yazılarına, bu yazılar vasıtasıyla dile getirilen önerilerin uygulama bulduğu alanlara, bu kapsamda, akademik ve yurtdışı olmak üzere resim eğitimine, resim sanatının yurt genelinde tanıtılıp yaygınlaştırılmasına, Yurt Gezileri'ne, devlet eliyle düzenlenen sergilere ve bu vesileyle daimi sergi mekânları gereksinimine, sanatçıların değerlendirmeleri dâhilinde yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca ressamların, Türk ressamları ve Batı resim sanatına dair verdikleri bilgiler, özgün bir Türk resmi oluşturmaya yönelik görüşleri ve önerileri, resim eleştirisi hakkındaki düşünceleri ile sanat ve resim sanatına dair kuramsal nitelikli yazıları ele alınmıştır.Elde edilen veriler ışığında, Cumhuriyet dönemi Türk ressamlarının sanat ve sanatçının himayesi bağlamında devletten beklentilerini ve önerilerini dile getirdikleri yazıların dikkate alındığı, buna göre devletin, gerek Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki eğitim koşullarını iyileştirmek, gerekse yurt dışında eğitim olanakları sağlamak bağlamında sanat eğitimine önem vererek, Halkevleri ve Köy Enstitüleri'ne resim sanatını yurt genelinde tanıtmak ve yaygınlaştırmak konusunda misyon yükleyerek, Yurt Gezileri'ni organize ederek, sergiler düzenleyerek, sergilerden resim satın alarak, müsabakalar düzenlemek suretiyle kazanan ressamlara para ödülü vererek ve sergiler bağlamında ortaya çıkan mekân sorununa çözümler getirerek Türk resmi ile ressamlarına destek olduğu; dolayısıyla da Türk resminin gelişimine katkıda bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ressamların, yazılarında millîlik, yerellik ya da ulusallık söylemlerine yer vererek özgün bir Türk resminin meydana gelmesine zemin hazırladıkları, bununla birlikte halkın resim sanatına karşı duyarlılığını arttırmaya, halkı bilgilendirmeye ve bilinçlendirmeye yönelik yazılar kaleme alarak toplumda sanat kültürünün oluşmasına ve sanat yazınının gelişmesine katkı sağladıkları da belirlenmiştir.Bu çalışmanın oluşturulmasında kaynak olarak, -dönemin dergi ve gazetelerinde yayımlanan ressam yazıları ağırlıklı olmak üzere- sanat ortamı hakkında bilgi içeren yazılar, kitaplar ve kataloglar, belgeler, talimatnameler, öğretim ve hükümet programları, mektuplar, anketler, anılar ile söyleşilerden yararlanılmıştır. Dergi ve gazetelerde yayımlanan ressam yazıları, analiz-sentez yöntemiyle değerlendirilmeye alınmış, özellikle çalışmanın odak noktasını oluşturan ?Resim Sanatına Katkılar: Sanatçı Yayınları? bölümü kapsamında bu yazılardan direkt alıntılara yer verilmiştir. Tez metninde kullanılan, dönemin yazarlarına ait yazılarda da yine analiz-sentez yöntemine başvurulmuş ve yer yer bu yazılardan da direkt alıntılar yapılmıştır. Çalışmanın genelinde birincil kaynaklardan faydalanılmış; ancak zaman zaman ikincil kaynaklar da kullanılmıştır.

The objective of this work is to determine the contributions of the Turkish artists? articles providing the improvement of Turkish painting in between 1923-1950. According to this objective, firstly the art environment of the period is studied in conjunction with the Republican period art policy and scope of this policy the Public Houses, Village Institutes, Country Tours (Artists? Tours), painting-statue exhibitions discussed as well as the publication policy of the period. At the main part of the work, artists? articles concerning the government support of art and artists, the fields of implementations with suggestions brought up in these articles including academic and oversea art education, the introduction and spread of painting throughout the country, Country Tours (Artists? Tours), the exhibitions organized by the government and the permanent exhibition centre problems mentioned. At this part, the artists? articles about Turkish and European art-artists, visions of creating a genuine Turkish painting, art criticism and theories on painting discussed as well.Under the light of the findings it is concluded that the artists? articles about suggestions and expectations on supporting Turkish art and artists taken into account by the Turkish government, so that the government improved the conditions of education at the Fine Arts Academy, provided oversea art education, gave mission to the Public Houses and Village Institutes to carry out the introduction and spread of Turkish painting throughout the country, organized Country Tours (Artists? Tours) and exhibitions, bought paintings from the exhibitions, rewarded artists by arranging competitions and solved the permanent exhibition centre problems thus supported the Turkish art and artists, in this sense the articles contributed to the evolvement of Turkish painting. In addition to that Turkish artists provided proper ground for the creation of the genuine Turkish painting by mentioning about nationality and localness in their articles, they also contributed to enhance consciousness and perception of fine arts among public and creating art culture in Turkey by their articles as well as improving the art literature.The artists? articles and other articles published in the periodicals and journals between 1923 and 1950 on art referred in this work as well as books, catalogues, documents, regulations, educational programs, letters, inquiries, reminiscences and interviews. The artists? articles are handled with analyse-synthesize method and especially in the ?Contributions to the Painting: Artists?s Publishings? part which is also the focus of the work, quotations from these articles are used. The same method used for the other articles and quotations from these articles included to the work as well. In this work, primary sources are used in general but sometimes secondary sources are referred as well.