Gelibolulu Mustafa Alî Teşrifatname

Abstract

Teşrifatname, Gelibolulu Mustafa Âlî (1541-1600) tarafından kaleme alınmışyazma bir eserdir. Tek nüsha olup Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, HazineKitaplığı, 1601 numarada kayıtlıdır. Âlî, söz konusu çalışmada, hem XVI. yy.'ınsosyal hayatından canlı sahneler sergilemiş, hem de umduğu mevkilereulaşamamanın verdiği kırgınlıkla devlet teşkilâtındaki bozuklukları, çeşitlizümrelerin yaşayış ve anlayışını sert bir dille tenkit etmekten çekinmemiştir.Otuz üç bölümden meydana gelen Teşrifatname'de ele alınan konular; vezir,beylerbeyi, serdar, ulema gibi devlet görevlilerinin uyması gereken kurallar, adabınagöre mevki ve makam verilmesi, askerlerin sefere çıkması, cihat, dönemin ilerigelenleri ile ilgili durumlar, hizmetkârlara usulünce lütufta bulunulması ve iyimuamele edilmesi, tımar, zeamet, günlük narh, yerince giyinme kuşanma, yemeiçme, aile sahibi ve mal mülk sahibi olma, yetenek sergileme, doktorların hâl vetavırları, kadınların hileleri ve bazı faydalı öğütler şeklinde özetlenebilir. Ayrıca 59.varaktan itibaren Âlî'nin hâl tercümesi ve eserlerinden bahsedilmektedir.Bu yazma, tarafımızdan dil özellikleri korunarak transkribe edilmiş, sonra dabugünkü Türkçeye çevrilmiştir. Ayrıca, metin üzerinde dil incelemesi de yapılmıştır.

Teşrifatname, Gallipoli with Mustafa Ali (1541-1600) was written by awriting is work. Single copies of the Topkapi Palace Museum Library, the TreasuryLibrary, 1601 numbers are stored in. Ali, study in question, and XVI. century 'svibrant social life scenes were exhibited, both positions had hoped to reach the gallthe state teşkilâtındaki disorders, various clan and understanding of the life styles ofthe harsh language to criticize did not hesitate. Thirty-three sections occurringTeşrifatname'de covered issues; queens, grand seigneur, serdar , ulema, such as stateofficials have to follow rules, observances according to the position and authoritygranting the soldiers out of time, the jihad, notables of the period related cases, theprocedure by a servant in the bounty and be treated well, fief, fief, daily Officially,where he put the dressing, eating drinking, family and property owner to haveproperty, talent exhibition, Permanent and attitudes of physicians, women, and someuseful advice in the form of cheating can be summarized.Thirty-three sectionsoccurring Teşrifatname'de covered issues; queens, grand seigneur, serdar, ulema,such as state officials have to follow rules, observances according to the position andauthority granting the soldiers out of time, the jihad, notables of the period relatedcases, the procedure by a servant in favor of and be treated well, fief, fief, dailyOfficially, places to put on when dressing, eating and drinking, family and propertyowner to have property, display capabilities, Permanent and attitudes of physicians,women, and some useful tricks in the form of advice can be summed up. In addition,59 Permanent and works translated from leaf Âlî'nin is mentioned. The writing, bypreserving the language features we have been transkribe, then translated intoTurkish language today. Moreover, the text has been done on the language analysis.