Resim sanatı bağlamında litografi

Abstract

Litografi en geleneksel baskı tekniklerinden birisidir. Su ve yağın birbirini itmeprensibine dayalı bir düz yüzey (planografik) baskı tekniğidir. Grenlenmiş blok kireçtaşı üzerine yağlı malzeme ile yapılan çalışma, bazı kimyasal işlemlerden geçtiktensonra, litografi presinde basılarak çoğaltılır. Baskı esnasında su ile nemlendirilen taşyüzeyindeki yağlı alanlar, merdane ile verilen baskı mürekkebini tutarlar, su ileörtülü boş alanlar mürekkebi iterler. Üzerine kağıt yerleştirilen taş basınçlı presmakinesinden geçer ve böylece baskı gerçekleşir. Sanatsal alanda basılan litografikeserler, baskı sonrasında sanatçılar tarafından numaralandırılıp el ile imzalanır veböylece maddi bir değer elde ederler. Numaralama dışında, baskı hakkında bazıaçıklayıcı işaretlemeler de yapılabilir.Litografi 1798 yılında Münih'li bir oyun yazarı olan Alois Senefelder tarafındanicat edilmiş ve daha sonra teknik, önce tüm Avrupa'ya, daha sonra da Amerika'yayayılmıştır. 19.yy'ın başından itibaren sanatçılar tarafından, özgün sanatsal yapıtüretmek için kullanılmaya başlanmış, varlığını günümüze değin sürdürmeyibaşarabilmiştir.Türkiye'ye litografi 19.yy'ın ilk yarısında gelmiş, basım alanına uzun süreetkinliğini koruduktan sonra yerini daha modern teknolojilere bırakmıştır. Fakatsanatsal anlamda litografik baskı üretimi, varlığını eğitim kurumları ve bazı özelatölyelerde sürdürmeye devam etmektedir.Günümüzde litografi, önemli bir sanatsal üretim aracıdır. Sanatçılar için hemçoğul üretim imkanı, hem de sanatsal gelişim sürecine katkı sağladığından dolayı,tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir tekniktir.ANAHTAR KELİMELER: Litografi, Grafik Sanatlar, Resim Sanatı, Özgün Baskı,Taş Baskı.

Lithography is one of the most seeded and traditional print techniques. It is aplanographic technique based on the chemical fact that water and oil push each otheraway. . The drawing is first applied on a block of grained stone with the usage of oilbasedart tools. Then, after being subjected to some chemical works, the drawing ismulitiplied on paper each time the stone is run through the press machine. As thepaper applied on the stone is in direct contact with the surface, the oil-covered areashold the ink is applied (wich is on the stone with the usage of a roller) and the oilfreezones on the stones come out clean.Works of art that are multiplied through the usage of lithography are thennumbered and signed one by one, hence, gaining value as individual pieces that arepretty much alike, but not exactly the same. Other than giving numbers, the artist canalso put some descriptive signs on each edition of the printed artwork.The technique of lithography was invented in 1789 by Alois Senefelder, aplaywright from Munich. Then it was spread out first to Europe and later to America.In the beginning of the 19th century, it was common for artists to put out their artthrough the usage of lithography. As a unique and valued discipline, lithography hasmade it to our times thanks to many valued artists who have practiced it.Lithography has been introduced to Turkey in the first half of the 19th century.After being preserved as a means of printing newpapers and other written material, intime it has left this function to up-to-date technologies, becoming more and more afield of expertise for visual arts. As a means for the artist to create multiple editionsof the work, it is being taught in various Turkish schools and practiced in someprivate workshops.The artistic value of lithography is appreciated by collectors as well as artistsworldwide, praising the technique as one of the refined mediums of visualenhancement.KEYWORDS: Lithography, Graphic Arts, Painting, Printmaking, Stone Print