Tedavi edici plazma değişimi uygulamaları ve bu uygulamalara bağlı gelişen komplikasyonlar

Abstract

Amaç: Tedavi edici plazma değişimi (TPD), vücut dışına alınan kanın zararlı-hastalık yapıcı olduğu düşünülen maddelerin uzaklaştırılması amacıyla aferez işleminden geçirilmesi ve kanın geri kalan kısmı işlem gören kişiye geri verilmesi prensibine dayalıdır. Çalışmamızda Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı/Hematoloji Bilim Dalı Terapötik Aferez Merkezi'nde plazma değişimi yapılmış hastaların geriye dönük demografik verilerini, işlem yapılmasını gerektiren endikasyonlarını, işlem ile alakalı teknik bilgileri ve işlemlere bağlı ortaya çıkan komplikasyonları ayrıntılı olarak gözden geçirmeyi amaçladık.Materyal ve Metot: 2004-2018 yılları arasında gerçekleştirilen TPD işlemleri gözden geçirildi. Bu işlemlere ait veriler hasta dosyaları, hastanenin otomasyon programı ve komplikasyon bildirim formlarından toplanarak geriye dönük olarak değerlendirildi.Bulgular: Bu çalışmaya 338 hastaya ait toplam 2505 plazma değişimi seansı dahil edilmiştir. İşlemlerin %55'i kadınlarda (n=1377) ve ortalama 40±15 yaş grubunda uygulanmıştır. Plazma değişimi işlemi en sık hematolojik (%40,6) ve nefrolojik (%19,2) hastalık endikasyonlarında gerçekleştirilmiştir. Uygulamada en sık kullanılan cihaz türü Fresenius marka (%85,7) cihazdır. Çalışmada bir epizotun ilk seansında komplikasyon görülme sıklığı %3,2 (n=80) iken, sadece 16 işlem (%0,6) başarısızlık nedeniyle sonuçlanmıştır. Genel olarak bir seansta herhangi bir komplikasyon görülme sıklığı %19,8'tir (n=497). Komplikasyonların toplam sayısı 789'dur. En sık görülen komplikasyon hasta ile ilişkili komplikasyonlar olup tüm komplikasyonların %90,4'üdür. En sık görülen vasküler komplikasyon tıkanıklık (%3,2), en sık görülen teknik komplikasyon set ile ilişkili sorunlar (%1,01 ) ve en sık görülen hastaya ait komplikasyon ürtiker (%29,1)'dir.Sonuç: Tedavi edici plazma değişimi işlemlerinin uygulandığı endikasyonlar ve hasta sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle gelişebilecek komplikasyonların ve buna neden olabilecek faktörlerin bilinmesi önem kazanmaktadır. Hematolojik endikasyonlarla işleme alınmış olmak, işlemin taze donmuş plazma ile yapılmış olması gibi faktörler komplikasyon görülme ihtimalini arttırmaktadır. Aferez ekibinin eğitilmesi, hastayı asıl takip eden hekim ile aferez ekibinin koordinasyonunun sağlanması, risk faktörleri bilinen komplikasyonların önlenmesine ilişkin profilaktik ilaç uygulanması gibi müdahalelerle komplikasyonlar ile asgari düzeylere indirilebilir.Anahtar Kelimeler: Tedavi edici plazma değişimi, komplikasyon, aferez, taze donmuş plazma, albümin

Aim: Therapeutic Plasma Exchange (TPE) is based on the principle of removing the toxic substances through apheresis and returning the remaining blood components to the patient. In our study, we aimed to retrospectively review the demographic data, indications for plasma exchange, technical information and complicatons related to the procedure that performed in the Therapeutic Apheresis Center of Hematology Division of Cerrahpasa Medical Faculty's Internal Medicine Department. Material and Method: For this study, the data for TPE procedures performed between 2004 and 2018 were used. The data was obtained retrospectively from patient charts, electronic patient records and complication report forms.Findings: This study was performed and 338 patients going through 2505 TPE procedures. Of these patients, %55 were female (n=1377) and mean age was reported as 40±15 years. Most treatments were administered for hematologic (%40.6) and nephrologic (%19.2) indications. The most commonly used device was a Fresenius brand system (%85.7). The incidence of a complication on the first procedure on an episode was found to be %3.2 (n=80) while only 16 procedures (%18.1) were reported as failure. Total complication incidence was %19.8 (n=497). The total number of complications is 789. The most common complications were the patient related ones (90.4%). The most common vascular, technical and patient related complications were, occlusion (3.2%), faulty of systems (1.01%), and urticaria (29.1%), respectively.Conclusion: The number of patients who undergo TPE procedures are increasing everyday. Thus, it is important to recognize the complications and reasons related to them. Indications of these procedures as hematologic reasons and prefered replacement fluid type (e.g. fresh forzen plasma) can increase complications. These complications can be minimalized through establishing better communication between the referring physician and the apheresis unit and prophlyactic drug administration for complications with better defined risk factors.Key Words : Therapeutic plasma exchange, complication, apheresis, fresh frozen plasma, albumin