Buerger hastalarında alt ekstremite arterial oklüziv-stenotik lezyonlarında tirbüşon kollaterallerin radyolojik değerlendirmesi

Abstract

Amaç: Buerger hastalarında tirbuşon kollaterallerin kökenini belirlemek ve bu kollaterallerin radyolojik özellikleri ile hastaların klinik bulguları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Gereç ve Yöntem:47 Buerger hastasının DSA görüntüleri retrospektif olarak incelenip, 28 hastanın prospektif olarak Doppler incelemesi yapıldı. Bulgular: Çalışma, 43'ü erkek ve 4'ü kadın, toplam 47 hasta ile yapıldı. Klinik değerlendirme imkanı bulduğumuz 30 hastanın 14'ünde, 17 alt ekstremitede ampütasyon mevcut idi. Tirbüşon kollaterallerin çok büyük bir bölümünün orijin itibari ile vaza nervorum olduğu görüldü.Çapa göre sınıflandırmada, ampütasyon oranının tip 2 kollateralde en fazla, Tip 4'te ise en az olduğu görüldü. Ayrıca, tirbüşon kollateral çapı daha geniş olan hastaların ampütasyon seviyesinin daha distal seviyede olduğu görüldü.Oklüzyon seviyesine göre en yüksek ampütasyon oranı, femoral arter oklüzyonu olanlarda bulundu. Hasta yaşı, peket-yıl cinsinden sigara tüketim miktarı ve tirbüşon kollaterallerdeki peak sistolik hız değerlerinin ampütasyon ve ülser ile ilişkisi ortaya konulamamış olup, bu iki klinik tablonun, özellikle oklüzyon seviyesi ve tirbüşon kollaterallerin çapı ile ilişkili olduğu görüldü. Sonuç: Yaptığımız çalışma, Buerger hastalarında tirbuşon kollateral damarların, büyük oranda siyatik ya da tibial sinirin vaza nervorumundan kaynaklandığını göstermektedir. Daha proksimal seviyedeki arterial oklüzyonlar daha yüksek ampütasyon oranı ile birlikte olduğu görüldü. Çapa göre en düşük ampütasyon oranı, tirbüşon kollateral çapı en dar olanda bulundu. Ancak çapı daha geniş tirbüşon kollaterale sahip ampute hastalarda ampütasyon seviyesinin, diğer ampute hasta gruplarına göre daha distal seviyede olduğu görüldü.Hasta yaşı ve paket-yıl cinsinden sigara tüketiminin ampütasyon ve ülser ile ilişkisi bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler: Periferik arter hastalığı, Tromboanjiitis obliterans, Buergerhastalığı, Tütün, Sigara, Tirbüşon kollateral, Vaza Vazorum, Vaza Nervorum.

Aim: The purpose of our study is to determine the origin of the corkscrew collaterals in Buerger's disease and to explore the relationship between the clinical outcomes and radiologic characteristics of these vessels.Material and Method: 47 patients with Buerger's disease who underwent DSA were enrolled in this study. Among these, 28 patients were re-called and had arterial Doppler examination performed prospectively. Results: 47 patients (43 male, 4 female) were enrolled. Thirty of the 47 patients were evaluated clinically. 17 lower extremities in 14 patients had amputations. Six of the 16 patients who had no amputation had ischemic ulcers in lower extremities.A large proportion of corkscrew collaterals in our study were vasa nervorum in origin. According to the diameter of corkscrew collateral, amputation rates were highest in type 2 and least in type 4 corkscrew collaterals. However, corkscrew collaterals with larger diameter were associated with more distal leg amputations. Higher amputation rates were associated with occlusion of the femoral arteries. Patients' age and cigarette consumption in pack-years were not associated with amputation rates and the presence of ischemic ulcers. Discussion: This study demonstrated that a large proportion of corkscrew collaterals in Buerger's disease were vasa nervorum in origin. Patient age, amount of cigarette consumption (in pack-years) were not associated with amputation and ischemic ulcers. The arterial occlusions at more proximal were associated with higher amputation rates.Amputation rates were least in corkscrew collaterals with narrowest diameter. However, corkscrew collaterals with larger diameter were associated with more distal leg amputations.Key Words: Peripheral artery disease, Thromboangiitis obliterans, Buerger'sdisease, tobacco, cigarette, corkscrew collateral, Vasa Vasorum, Vasa Nervorum.