Çocuk ve ergende irritabilitenin psikopatoloji ve ebeveyn mizaç özellikleri ile ilişkisi

Abstract

Amaç: İrritabilite, çocukluk çağı psikiyatrik bozukluklarında önemli bir belirti olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu çalışmada klinik popülasyonda çocuk ve ergenlerde görülen irritabilite ile ebeveyn affektif mizaç özellikleri ve hem çocuk hem de ebeveyn psikopatoloji semptomları arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya 329 çocuk ve ebeveyni dahil edilmiştir. Sosyodemografik veri formu, Turgay-DSM-IV' e Dayalı Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları İçin Tarama ve Derecelendirme Ölçeği, Çocuklarda Anksiyete ve Depresyon Ölçeği-Yenilenmiş ebeveyn ve çocuk Formu, TEMPS-A Mizaç Değerlendirme Ölçeği, Belirti Tarama Ölçeği – (SCL-90-R), Duygusal Reaktivite İndeksi ergen ve ebeveyn formu kullanılmıştır. Bulgular: Duygusal Reaktivite Indeksi ebeveyn formundaki irritabilite skorlarıyla, ebeveyn anksiyöz, depresif, irritabl ve siklotimik mizaç puanları arasında anlamlı pozitif korelasyon bulunmuştur. Ergen formunda irritabilite puanları ile ise yalnız ebeveyn anksiyöz mizaç puanları arasında anlamlı pozitif korelasyon bulunmuştur. Ayrıca, irritabilite düzeyi ile ebeveyn psikopatoloji semptomları arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Çocuk ve ergende dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik ile karşıt olma karşıt gelme, davranım bozukluğu, anksiyete bozukluğu ve depresyon skorları ile irritabilite skorları arasında da anlamlı pozitif ilişki gözlenmiştir.Sonuç: Kendilerini irritabl gören çocukların ebeveynlerinde anksiyöz mizaç özellikleri, çocuklarını irritabl gören ebeveynlerinde ise siklotimik, depresif, irritabl ve anksiyöz mizaç özellikleri gözlenmektedir. İrritabilite düzeyinin yüksek olması ile ebeveyn ve çocuk psikopatolojisi arasında anlamlı ilişkili bulunmuştur. Kliniğe irritabilite nedeniyle başvuran çocuk ve ergenlerde psikopatoloji araştırmalarının yanısıra ebeveynlerinin de mizaç ve psikopatoloji açısından değerlendirilmesinin klinisyene yardımcı olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler:İrritabilite, çocuk psikopatoloji, ebeveyn psikopatoloji, mizaç

Purpose: Irritability is one of important symptom in childhood. The aim of this study was to investigate the relationship between parental temperament characteristics, both child and parent psychopathology symptoms and irritability in children and adolescents in clinical population.Method: The study sample consist of 329 children with their parents. Sociodemographic data form, Turgay DSM-IV Based Disruptive Behavioral Disorders Screening and Rating Scale, Revised Child Anxiety and Depression Scale, Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris and San Diego Autoquestionnaire, The Symptom Check-List- (SCL-90-R), Affective Reactivity Index were used. Findings: Significant positive correlation was found between the irritability scores reported in the Affective Reactivity Index- parent scale and parental anxious, depressive, irritable and cyclothymic temperament scores. There was a significant positive correlation between irritability scores in adolescent scale and parental anxious temperament only. In addition, a significant correlation was found between irritability level and parental psychopathology symptoms, children's attention deficit, hyperactivity and impulsivity, oppositional defiant disorder, conduct disorder, anxiety disorder and depression scores Conclusion: Anxious temperament characteristics should be considered in the parents of children who identify themselves as irritable. On the other hand, parents who define their children as irritable define themselves more cyclothymic, depressive, irritable and anxious temperament. The high level of irritability was associated with high reporting of psychopathology in both parent and child. In addition to evaluations of psychopathology in children who apply to the clinic for irritability, their parents temperament and psychopathology evaluation should be considered.Key Words: Irritability, child psychopathology, parental psychopathology, temperament