Rus tarihçi Konstantin Bestujev Rumin`in `Moskova Knezliği Nasıl Yükseldi ve Rus Çarlığı Haline Geldi` adlı eserinin Türkçe`ye tercümesi ve Türk tarihi açısından değerlendirilmesi

Abstract

XIX. Yüzyılın seçkin Rus tarihçi ve eleştirmenlerinden Konstantin Bestujev-Rumin'in, özellikle kuruluş dönemi Rus tarihi ile ilgili pekçok eseri bulunmaktadır.Bunlardan, ?Moskova Knezliği Nasıl Yükseldi ve Rus Çarlığı'na Dönüştü? adlı eseri,yalnızca Ortaçağ Rus Tarihi için değil, Rusların Altın Orda ve daha sonra TürkHanlıkları ile münasebetleri açısından da önem arz etmektedir. Bu sebeple eserinTürkçe'ye kazandırılması gerekmekteydi.Bestujev-Rumin, eserini 1380 Kulikovo muharebesiyle başlatmaktadır. Rusknezliklerinin siyasi durumları, din adamlarının Moskova knezliği lehindekiaktiviteleri ve Rusların Tatarlarla olduğu kadar Litvanya, Livonya ve İsveç gibidevletlerle de ilişkilerini çok yönlü olarak vermektedir. Buna ilave olarak, on altıncıyüzyılda Rus ordusunda yaşanan askerî gelişmeleri ve Çar IV. İvan Korkunçtarafından hanlıkların zaptı hadiselerini çarpıcı şekilde tasvir etmektedir.Müellif eserini yazarken, kendi görüşlerini hemen hiç bildirmemiştir. Ruskroniklerinden faydalanarak kaleme aldığı kitabı iyi bir derleme eser olma özelliğitaşımaktadır.ANAHTAR KELİMELER: Bestujev-Rumin, tercüme, Moskova Knezliği,Korkunç İvan, Altın Orda, Hanlıklar, Litvanya.

Konstantin Bestuzhev-Ryumin, who is one of the prominent historian and critic ofthe XIX. century, has many works on the Russian History. One of them ?How the Muscovy Principality grew and became a Russian state? is not only important for Medieval Russian History, but also relations between Golden Horde and subsequently Turkish Khanates in the establishment process. For this reason, we considered necessary to translate into Turkish.Ryumin started his book with an important event both for Russian and Turkishhistory: The Battle of Kulikovo. Historian also recount that the circumstances ofRussian principalities, the activities of churchmen in favor of Moscow and therelations between Tatars and Russian princedoms as well as Lithuania, Livonia andSweden. In addition to that, he conspicuously describes capturing of Kazan,Astrakhan and Sibir Khanates by the Tsar Ivan IV Terrible and the militarydevelopments of Russian army during the sixteenth century.Bestuzhev had not put his own comments while writing his book. Sources of hiswork he utilized from Russian Chronicles. Therefore it has the characteristics of agood ?compilation?.KEY WORDS: Bestuzhev-Ryumin, translation, Golden Horde, MoscowPrincipality, Tsar Ivan the Terrible, Khanates.