Türkiye`de çok partili dönemin başlangıcından 27 Mayıs Darbesine kadar iktidar-muhalefet ilişkileri (1946-1960)

Abstract

Türkiye'de çok partili siyasal yaşama 7 Ocak 1946 tarihinde DP'nin kurulmasıyla kesin bir şekilde geçildi. Bu tarih aynı zamanda iktidar-muhalefet ilişkilerinin başlangıç noktasıdır. Türkiye'de siyasal yaşamı 1946-1950 tarihleri arasında CHP iktidarı, DP muhalefeti etkiledi. Bu döneme siyasi refleksler ve muhalefetin kurumsallaşma çabaları damgasını vurdu. 14 Mayıs 1950 seçimleri ile iktidar koltuğuna dört yıldır muhalefet sıralarında bulunan DP oturdu. DP'nin iktidara gelmesi Türkiye'de yeni bir dönemin başlangıcı oldu. İktidarlarının ilk yıllarında Demokratlar özgürlük ve demokratikleşme açısından önemli hamleler yaptı. İktidar ve muhalefet ilişkilerinde sıklıkla `bahar havaları` tesis edildi. Demokratlar 2 Mayıs 1954 seçimlerinde yeniden iktidara geldikten sonra otoriterleşme eğiliminde bulundular. Muhalefet ise iktidarı düşürmek için hırçınlaştı. Özellikle 27 Ekim 1957 seçimlerinden sonra iktidar-muhalefet ilişkileri oldukça sertleşti. Tarihler 1960 yılını gösterdiğinde ilişkiler koptu. Üniversite, basın, ordu ve bürokrasi süreç içerisinde iktidar-muhalefet ilişkilerini temelden etkiledi. 1946-1960 yıllarında iktidar-muhalefet arasında yaşanan çekişmeler 27 Mayıs 1960 askeri darbesi ile sonuçlandı ve siyasal hayatımızda yanlış bir geleneği başlattı.ANAHTAR KELİMELER: CHP, DP, İktidar, Muhalefet, Siyaset

Establishment of DP on January 7, 1946 it was passed multiparty political life in Turkey. This date is also starting power-opposition relationship. CHP government and DP opposition is affected political life in Turkey. CHP government on DP opposition is affected political life in Turkey between the dates of 1946-1950. This period was marked by political reflexes and opposition institutionalization efforts. The DP, which sitting in opposition for four years, set on the seat of power with the elections of 14 May 1950. The power of the DP was a beginning of a new era for Turkey. Democrats made important moves in terms of freedom and democratization during the first years of his rule. The government and the opposition relations often were established in the `spring air`. Democrats tended to authoritarianism after re-election in May 2, 1954 elections. The opposition acted peevishly for insulting the power party. The relationship between the power and opposition parties became so harsh after the election in October 27, 1957. When dates show in 1960, relations were broken. The university, the press, the army and the bureaucracy affected the relations of power-opposition in the process. The conflict between power and opposition in 1946-1960 resulted in the military coup of May 27, 1960 and started a false tradition in our political life.KEY WORDS: CHP, DP, power, opposition, politics.