Yönetici hemşirelerin hemşireleri işe alma ve işte tutmaya ilişkin görüşleri: Niteliksel bir çalışma

Abstract

Bu araştırma; yönetici hemşirelerin, hemşireleri işe alma, işten ayrılma nedenleri ve hemşireleri işte tutmaya ilişkin olarak görüşlerinin belirlenmesi amacıyla fenomonolojik tasarımda niteliksel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Avrupa bölgesinde yer alan bir üniversite hastanesi, üç Sağlık Bakanlığı hastanesi ve iki özel hastanede farklı birimlerde ve farklı pozisyonlarda görevli yönetici hemşireler oluşturmuştur. Örneklemi ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle, üç hastane grubundan (üniversite, Sağlık Bakanlığı, özel), farklı yönetsel pozisyonlarda (Hemşirelik Hizmetleri Müdürleri ve Yardımcıları, Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürleri ve Yardımcıları, Anabilim Dalı Başhemşireleri ve Yardımcıları ile Sorumlu Hemşireler) görev alan, farklı deneyim ve eğitime sahip yönetici hemşireler olmak üzere toplam 43 kişi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, literatür taranarak hazırlananan yarı yapılandırılmış derinlemesine bireysel görüşme formuyla birebir görüşmeler yapılarak toplanmış ve içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları, işe alma, işten ayrılma nedenleri ve işte tutma olmak üzere üç kategori altında tema ve alt temalar şeklinde gruplandırılmıştır. Hemşireleri işe alma kategorisi işe alma kriterleri, işe alma süreci ve işe almada yaşanan sorunlar ana temalarıyla ele alınmıştır. Işe almada kişilik özellikleri, mesleki deneyim, eğitim ve yetkinlik kriterlerinin dikkate alındığı, işe alma sürecinin kamu kuruluşlarında merkezi atama şeklinde gerçekleştiği, özel hastanelerde de insangücü planlama, aday sağlama yolları, başvuru havuzu oluşturma, iş görüşmesi ve işe alma kararının verilmesi, referans kontrolü, çalışacağı birime yerleştirme, oryantasyon, deneme süresi ve son karar aşamalarından oluştuğu görülmüştür. Işe alımda yaşanan sorunlar ise, merkezi ve sınava dayalı işe alım, bütçe yetersizliği, diğer kurumlarla rekabet ve eğitim düzeyi düşüklüğü olarak ön plana çıkmıştır. Hemşirelerin işten ayrılma nedenleri ele alındığında; ekonomik yetersizlikler, olumsuz çalışma koşulları, iş odaklı yönetim tarzı, kariyere ilişkin nedenler, kurumun bulunduğu bölgenin özellikleri, ailevi nedenler ve jenerasyon farkı şeklinde sıralanmıştır. Hemşireleri işte tutmaya yönelik; örgütsel bağlılığın arttırılması, olumlu kurum kültürü oluşturulması, personel politikalarının iyileştirilmesi, iş-yaşam dengesinin sağlandığı çalışma koşulları, ödül, terfi ve kariyer fırsatları, güçlendirme çalışmaları, sosyal destek sistemleri, katılımcı ve destekleyici yönetim tarzı, etkili iletişim gibi çeşitli süreçler üzerinde durulduğu görülmüştür. Araştırma bulguları kapsamında nitelikli ve uygun hemşireleri işe alma ve işte tutmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesi önerilebilir.

This study; qualitative research method in phenomenological design was used in order to determine the opinions of the nurse managers in terms of recruitment of nurses, reasons for turnover and retention of nurses. The universe of the study consists of nurse managers in different units and positions whose working in a university hospital located in the European region of Istanbul, three hospitals in the Ministry of Health and in two private hospitals. The sample, on the other hand consists of totally 43 individuals three hospital groups (university, Ministry of Health, private), in different managerial positions (Nursing Services Managers and Assistants, Health Care Services Managers and Assistants, Department Head Nurses and Assistants with Responsible Nurses) different experience and education that are selected via the maximum variety sampling methods, which are among improbable sampling methods. The study data have been collected via the face to face interview with semi-structured interview form prepared by scanning the literature and evaluated with the content analysis method. The findings of the study were grouped as themes and sub-themes under three categories: recruitment, reasons for nursing turnover and retention. The recruitment of nursing category, discussed in three main themes such as recruitment criteria, recruitment process and recruitment problems. It has been observed that personality characteristics, occupational experience, training and competence criteria takes into consideration in recruitment and that the recruitment process takes place in the form of central assignment in public hospitals, and in the private hospitals it consists of manpower planning, nomination, application pooling, job interview and hiring decision, reference control, placement, orientation, trial process and final decision stages. The problems in recruitment highlighted as central and examination-based recruitment, lack of budget, competition with other institutions and low level of education. Nursing turnover reasons sorted as economic inadequacies, adverse working conditions, business-oriented management style, career-related reasons, characteristics of the region where the institution is located, familial causes and generation difference. For retaining nurses at workplace, it has been seen that various processes such as increasing organizational commitment, creating positive corporate culture, improving employee policies, working conditions, work, life and life balance, reward, promotion and career opportunities, empowerment studies, social support systems, participatory and supportive management style, effective communication. It may be suggested to develop strategies for recruiting and retaining qualified and appropriate nurses as part of the research findings.