33 Numaralı Kalebend Defteri (S.1-133/h-1227-1229/M-1812-1814) (Metin ve inceleme)

Abstract

Kalebendlik cezası, Osmanlı İmparatorluğu'nda kullanılan bir cezalandırma yöntemidir. Bu cezanın verildiği hükümlerin kayıtlı olduğu defterlere ise Kalebend Defteri denilmektedir. Kalebendlik cezası imparatorluk coğrafyasında önceleri de kullanılan bir cezalandırma yöntemi olsa da bu ceza türü için müstakil defter tutulmaya başlanması özellikle XVIII. yüzyıla rast gelmektedir. Bu defterler ihtiva ettikleri suç tanımı, ceza çeşitleri, mahkûm kimlik kayıtları, suç-ceza mahalleri gibi bilgiler ile Osmanlı sosyal ve hukuk tarihi açışından önem arz eden arşiv malzememeleridir.Kalebend Defterlerinde bu ceza türü dışında Cezirebendlik, Nefy, Kulebendlik, Manastırbendlik, Palankabendlik, uyarı ve ihzar gibi çeşitli ceza türleri bulunmaktadır. Bahsi geçen tüm ceza türleri mahkûmları suç mahallinden uzaklaştırararak mağduriyetleri ortadan kaldırmak arzusuyla verilmektedir. Mahkûmların bir yere zorla sürülmesi veya hapsedilmesi yöntemi ile gerçekleşen bu cezalar ile şahısların `ıslah-ı nefs` etmesi yani suçlarından arınmaları amaçlanmıştır.Osmanlı İmparatorluğu için sıklıkla zikredilen `adalet dairesi` anlayışı temel manada halkın refahını ve emniyetini temin etme noktasına odaklanmıştır. Bu sebeple halkın refahına veya emniyetine halel getirebilecek herhangi bir davranışta devlet hükmetme yetkisini kullanmıştır. İncelediğimiz defterde de genel olarak Kalebendlik ve nev'i cezaların halkın refahını ve emniyetini gözetme noktasına odaklandığı, işlenilen suçların genel manada halka tasallutu söz konusu olan yönetici ve eşkıya takımı üzerine uygulandığı tespit edilmiştir.

Kalebend (fortress confinement) punishment is a punishment method used in the Ottoman Empire. The records in which the provisions of this penalty are registered are called Kalebend Registers. Although Kalebend punishment is a method of punishment which is also used in the empire geography previously, the beginning of keeping a separate book for this punishment type is particularly important in XVIII. century. These books are archival materials that are important in terms of Ottoman social and legal history with information such as crime definition, penalty types, prisoner identity records, crime-punishment places.Apart from this type of punishment, there are various criminal types such as Cezirebend (island confinement), Nefy, Kulebend (pinnacle confinement), Manastırbend (abbey confinement), Palankabend, (redoubt confinement) warning and habeas corpus. All types of punishment that are applied are given to remove prisoners from the crime scene and to eliminate victimization. It is aimed to purify the individuals from the crimes of `correctional-nafs` by means of these penalties, which are carried out by means of forcible execution or imprisonment of prisoners.The concept of `the circle of justice`, which is often mentioned for the Ottoman Empire, focuses on the point of ensuring the prosperity and security of the people on a fundamental level. For this reason, the state has exercised its power of domination in any behavior that may prejudice the welfare or safety of the people. In the book we have examined, it has been found out that in general Kalebendlik and other crimes of the type, punishments focus on the point of protecting the welfare and security of the people and that the crimes committed are applied on the managers and the bandit classes.