Gördes (Manisa) orman işletme şefliğinde orman kenarları kuruluş özellikleri

Abstract

Türkiye sahip olduğu farklı fitocoğrafik bölgelerden dolayı farklı tekstür ve strüktür yapısına sahip doğal ormanlara sahiptir. Doğal ormanların en önemli özelliklerinden bir tanesi ise kendine özgü strüktürel yapıya sahip orman kenarlarıdır. Güncel orman strüktürü içerisinde orman kenarlarının strüktürel analizi bu doğal yapının sürdürülmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada `Orman Kenarı Anahtarı` yöntemi ile farklı meşcere tiplerinde orman kenarlarının strüktürel analizi amaçlanmıştır.Çalışma alanı olan Gördes (Manisa) Orman İşletme Şefliği seçilmiş olup, 10 adedi Karaçam (Pinus nigra Arn.) meşcerelerinde ve 10 adedi Kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde olmak üzere toplam 20 adet örnek alan alınmıştır. Bu örnek alanlarda alım yöntemi olarak ` Krüsi & Schütz Ayrıntılı Orman Kenarı Anahtarı` kullanılmıştır. Bu yöntem ile her bir örnek alanda 100 m mesafe içerisinde 5 adet transekt alınmıştır. Transektlerde ise Krüsi & Schütz Ayrıntılı Orman Kenarı Anahtarı Formu doldurulmuştur. Örnek alanlarda otsu etek derinliği, çalı kuşağı derinliği, orman kenarı derinliği, küçük strüktürler ve ölü ağaçlar gibi birçok parametre ölçülmüş ve parametre puanlarına dayalı olarak orman kenarının ekolojik değeri ortaya konulmuştur.Örnek alanlardaki alımların sonucunda hem Kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde hem de Karaçam (Pinus nigra Arn.) meşcerelerinde ` çok değerli` orman kenarı belirlenememiştir. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde örnek alanların % 80`i ortanın altı ve % 10`u orta ve % 10`u kötü; karaçam (Pinus nigra Arn.) meşcerelerinde ise % 50`si ortanın altı ve % 50`si orta olarak belirlenmiştir. Hiçbir örnek alanda ön durumlu (dış) çalı kuşağı, küçük strüktürler ve ölü ağaçlar belirlenememiştir. Dişlenme Derecesi (DİD) ise Kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde % 70`i fakir ve % 30`u orta; Karaçam (Pinus nigra Arn.) meşcerelerinde ise % 90`ı fakir ve % 10`u orta olarak belirlenmiştir.Elde edilen bulgulara göre hem kızılçam (Pinus brutia Ten.) hem de karaçam (Pinus nigra Arn.) meşcerelerinin hiç birisi ideal orman kenarı yapısına uygunluk göstermemektedir. Bu nedenle orman kenarı analizlerinin yapılan orman kenarı strüktürel yapısının iyileştirilmesi yönünde orman kenarı bakım çalışmalarının yapılması önerilir.

Due to different phytogeographic regions, Turkey has natural forest forms having various structures and textures. One of the most important characteristics of the natural forests is their forest edges with specific structural forms. Analyzing the structure of forest edge within the current forest structure is important for sustaining this natural composition. In this study, it was aimed to analyze the structure of forest edge of different stand types using `Forest Edge Key` method.Gördes (Manisa) Forest Enterprise was selected as a study area and 10 sample plots were selected from Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.) and 10 from Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) stands which resulted in 20 sample plots in total. `Krüsi and Schütz Detailed Forest Edge Key` method was used in these sample plots. In this method, 5 transects were taken within 100 m distance. Many parameters were measured such as herb belt width, shrub belt width, forest edge width, small structures and dead wood in the sample plots and ecological value of the forest edge was determined based on the scores of these parameters. As a result of the sampling, none of the sample plots was determined as `very valuable` forest edge from Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) and Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.) stands. In the Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) stands, 80% of sample plots was determined as lower than average, 10% was average and 10% was bad. In black pine (Pinus nigra Arn.) stands, 50% of sample plots was lower than average and 50% was average. No front (outer) shrub belt, small structures, and dead woods were determined in any of the sample plots. Indentation degree in Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) stands was determined 70 % as poor and 30% as average; in Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.) stands, 90% as poor and 10% as average. According to the results, none of the Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) and Anatolian black pine (Pinus nigra Arn.) stands have ideal forest edge structures. For this reason, forest edge caring works are suggested for improving forest edge structures in the analyzed forests.