Okul öncesi eğitime devam eden 48-72 aylık çocukların öz düzenleme becerileri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, çocukların öz düzenleme becerileri ile dil becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın verileri, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili, Anadolu ve Avrupa yakasında olmak üzere toplam on iki ilçede okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-72 aylık 242 çocuk ve bu çocukların öğretmenlerinden elde edilmiştir. Çocukların öz düzenleme becerilerine ait veriler, örneklem grubunda yer alan çocukların öğretmenleri tarafından değerlendirilerek toplanmıştır. Çocukların öz düzenleme becerilerinin belirlenmesinde; Bayındır ve Ural (2016) tarafından geliştirilen Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların dil becerileri belirlenirken Hresko, Reid ve Hammill (1999) tarafından geliştirilen, Türkçe'ye uyarlama çalışması Topbaş ve Güven (2011) tarafından yapılan Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi (TEDİL) kullanılmıştır. Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (TEDİL) araştırmacı tarafından her çocuğa ayrı ayrı uygulanmıştır. Çocuklar ve ailelerine ilişkin demografik bilgiler, araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Araştırmada çocukların öz düzenleme ve dil becerileri için hesaplanmış puanların demografik değişkenlere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği Mann Whitney-U Testi ve Kruskal Wallis-H Testi ile test edilmiştir. Öz düzenleme becerileri ile dil becerileri arasında ilişki olup olmadığı Spearman sıra farkları korelasyon katsayısı kullanılarak test edilmiştir. Analizler sonucunda, yaş arttıkça çocukların öz düzenleme beceri düzeylerinin de arttığı bulunmuştur. Cinsiyetin, öz düzenleme becerileri üzerinde etkili olduğu, erkeklerin toplam puanlarının kız çocukların puanlarından daha düşük olduğu saptanmıştır. Ayrıca, çocukların eğitim kurumuna gitme süresinin, anne-baba öğrenim durumunun ve ailelerinin ortalama aylık gelir düzeyinin onların öz düzenleme becerilerini etkilediği tespit edilmiştir. Çocukların kardeş sayısının ve doğum sırasının ise onların öz düzenleme becerilerine etki etmediği belirlenmiştir. Çocukların dil becerileri, anne-baba öğrenim durumuna ve ailelerinin ortalama aylık gelir düzeyine göre farklılık gösterirken; yaş, cinsiyet, eğitim kurumuna gitme süresi, kardeş sayısı ve doğum sırasına göre farklılık göstermemektedir. Araştırma bulgularından elde edilen sonuçlara göre, öz düzenleme becerileri ile dil becerileri arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Öz düzenleme becerileri ile dil becerilerinin alt boyutları (alıcı dil ve ifade edici dil) arasında pozitif yönde ve orta düzeyde; dil becerileri ile öz düzenleme becerilerinin alt boyutları (kontrol becerileri ve düzenleme becerileri) arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bulgular araştırmanın konusu kapsamında tartışılmış, araştırmacılara ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.

The present study aims to investigate the relationship between children's self regulation skills and language skills. The data was collected from 48-72 months old 242 children enrolled in the academic year of 2017-2018 in the preschools of 12 different districts of Istanbul, distributed in both the Anatolian and European sides, and from their teachers. The data pertaining to children's self-regulation skills has been collected based on the evaluations of the participant children's teachers. The Self Regulation Skills Scale developed by Bayındır and Ural (2016) was used to assess children's self regulation skills. In order to assess children's language skills, the Turkish Early Language Development Test (Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi; TEDİL) that was developed by Hresko, Reid and Hammill (1999) and adapted to Turkish by Topbaş and Güven (2011) was used. Turkish Early Language Development Test (Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi; TEDİL) was applied to each child separately by the researcher. Demographic information about the children and their families was obtained via the information form prepared by the researcher. In the study, the Mann Whitney-U Test and the Kruskal Wallis-H Test were used in order to test whether there was a significant difference in children's calculated self regulation and language skill scores in terms of demographic variables. Spearman's rank-order correlation coefficient was used to test whether there was a relationship between self regulation skills and language skills. The analyses revealed that children's self-regulation skills increased with age. Gender had an effect on self-regulation skills; the total score of male children was lower than the total score of female children. The amount of time spent in an educational institution, the educational level of the parents, and the average level of parental income were also found to have an effect on self-regulation skills. The number of siblings and birth order had no effect on self-regulation skills. Children's language skills differed as a function of parent's level of education and the level of average income of the family, but not as a function of age, gender, the amount of time spent in an educational institution, the number of siblings, or birth order. According to the results obtained from the data, a significant positive relationship was established to exist between self-regulation skills and language skills. A moderate level positive relationship was found to exist between self-regulation skills and the subdomains of language skills (receptive language and expressive language), as well as between language skills and the subdomains of self-regulation skills (control skills and regulation skills). The findings were discussed in the scope of the object of study, and suggestions were made for researchers and practitioners.