Kurumsal bakım alan yaşlılara uygulanan akupresürün uyku kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Araştırma, yaşlı bakım evinde yaşayan bireylere araştırmacı tarafından uygulanan akupresürün uyku kalitesi ve gündüz uykululuk üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla prospektif randomize kontrollü deneysel tasarım düzeninde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Düzce ilinde bulunan üç ayrı bakım kurumunda kalan ve çalışmaya katılma kriterlerine uygun 38 girişim ve 37 kontrol grubunda olmak üzere toplam 75 yaşlı birey oluşturmuştur. Verilerinin toplanmasında Yaşlı birey bilgi formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) kullanılmıştır. Girişim grubundaki bireylere, dört hafta boyunca haftada üç kez günaşırı olmak üzere toplam on iki seans akupresür uygulanmıştır. Akupresür uygulaması, Shenmen (HT7), Neiguan (P6), Sanyinjiao (SP6) akupresür noktalarına yapılmıştır. Girişim grubundaki yaşlılara uygulama öncesi ve sonrasında, kontrol grubundaki yaşlılara uygulama öncesi ve girişim grubuna uygulanan 12 seans akupresür uygulamasının bitiminde PUKİ ve EUÖ uygulanmıştır. PUKİ ve EUÖ son uygulamadan bir ay sonra her iki gruba tekrar uygulanmıştır. Kurumsal bakım alan yaşlı bireylerde akupresür uygulaması ile; öznel uyku kalitesi ve uyku süresinin arttığı, uykuya dalma süresinin kısaldığı, alışılmış uyku etkinliğinin düzenlendiği, uyku bozukluğunun ve gündüz işlev bozukluğunun azaldığı bulunmuştur. Uygulama sonrası girişim grubunda PUKİ toplam puanının azalarak uyku kalitesinin arttığı belirlenmiştir. Uygulama sonrası girişim grubunda EUÖ puanının azaldığı ve gündüz uykululuğun azaldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak akupresür uygulamasının yaşlı bireylerde uyku bozukluklarında kullanılabilecek tamamlayıcı ve destekleyici yöntem olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Akupresür, yaĢlılar, uyku kalitesi, hemĢirelik

This study was carried out in a prospective randomized controlled experimental design in order to evaluate the effect of acupressure on sleep quality and day sleepiness in individuals living in an elderly care center. The study sample consisted of 75 elderly individuals, 38 in experimental and 37 in control groups, who met the inclusion criteria, living in three different care institutions in Düzce. The data were collected using the Elderly Information Form, the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), and the Epworth Sleepiness Scale (ESS). Twelve sessions of acupressure were applied to the individuals in the experimental group every other day three times a week for four weeks. Acupressure was applied to Shenmen (HT7), Neiguan (P6), and Sanyinjiao (SP6) acupressure points. The PSQI and ESS were applied on the elderly in the experimental group before and after the application, and on the elderly in the control group before the application and at the end of the 12-session acupressure application in the experimental group. The PSQI and ESS were applied in both groups again one month after the last application. It was found that subjective sleep quality and sleep duration increased, sleep latency decreased, habitual sleep efficiency was regulated, and sleep disorders and daytime dysfunction declined through the application of acupressure in the elderly receiving institutional care. It was determined that the total PSQI score decreased and the quality of sleep increased in the experimental group following the application. Moreover, the ESS score and day sleepiness decreased in the experimental group following the application. Consequently, it was concluded that acupressure could be a supplementary and supportive method to be used for sleep disorders in the elderly.Keywords: Acupressure, elderly, quality of sleep, nursing