Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda arteriyovenöz fistül değerlendirmesi

Abstract

Bu araştırma, hemodiyaliz tedavisi alan hastaların arteriyovenöz fistüllerinin (AVF) değerlendirilmesi amacıyla metodolojik, kesitsel ve tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmacı tarafından geliştirilen üçlü̈ likert tipteki AVF Değerlendirme Ölçeği (AVF-DÖ), 18 maddeden ve üç alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı `AVF Kan Akımı` alt boyutu için 0,72, `Stenoz ve İskemi` alt boyutu için 0,71 ve `İğne Giriş Yeri` alt boyutu için 0,83 olarak elde edildi. Toplam ölçek Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,82'dir. Araştırmaya kronik hemodiyaliz tedavisi alan 384 hasta dahil dildi. Olguların yaş ortalaması 61,52±14,33 yıl olup %58,9'unu erkek hastalar oluşturdu. AVF-DÖ ile AVF'lerin geç dönem komplikasyonlarının değerlendirildiği çalışmada AVF giriş yeri problemlerinin, stenoz ve iskemik komplikasyonlarının ve gelişme risklerinin olduğu saptandı. Bu komplikasyonlara etki eden faktörler yaş, cinsiyet, hemodiyaliz tedavi yılı ve oluşturulan AVF sayısıdır. Saptanan komplikasyonların hemodiyaliz makinesi pompa hızını ve hemodiyaliz yeterliliğini olumsuz yönde etkilediği bulundu. Diyabet, hipertansiyon, AVF'ün bulunduğu kol, interdiyalitik sıvı volümü, ultrafiltrasyon (UF) miktarı, diyaliz öncesi ve sonrası kan basınçlarının AVF komplikasyon gelişme riskini etkilemediği bulundu. Çalışma sonucunda, değerlendirilen AVF'lerde komplikasyon gelişme riskinin olduğu ve AVF değerlendirme puanının artıkça diyaliz yeterliliğinin azaldığı saptandı. Bu sonuç AVF komplikasyon gelişme riskinin en aza indirilmesi için düzenli takip ve değerlendirme yapılması gerekliliğinin önemini ortaya çıkartmıştır

This study was performed as a methodological, cross-sectional and descriptive study to evaluate arteriovenous fistulas (AVF) of patients undergoing continuous chronic hemodialysis treatment. The 3-point Likert-type scale AVF Assessment Scale (AVF-AS) developed by the researcher and consists of 18 items and 3 subscales. The Cronbach's alpha reliability coefficient was calculated as 0.72 for the subscale of `AVF Adequacy`, 0.71 for `Stenosis and Ischemia` and 0.83 for the subscale of `Needle Entry Site`. Cronbach's alpha reliability coefficient of the total scale was 0.82. The study was included 384 patients undergoing continuous chronic hemodialysis treatment. The mean age of the patients was 61.52±14.33 years and 58.9% were male patients. In the study, the late complications of AVFs were evaluated with AVF-AS and AVF entry site problems, stenosis and ischemic complications were detected. The factors that influence these complications were were age, gender, year of hemodialysis treatment and the number of AVF. It was found that the complications affected the hemodialysis machine pump speed and hemodialysis adequacy negatively. Diabetes, hypertension, AVF arm, interdialitic fluid intake, ultrafiltration (UF) volume, pre-dialysis and post-dialysis blood pressure did not affect the risk of developing AVF complications. As a result of the study, it was determined that there was a risk of complications in the evaluated AVFs and the dialysis adequacy decreased as the AVF evaluation score increased. This result revealed the importance of regular monitoring and evaluation to reduce the risk of AVF complications.