İklim değişikliği ve sera gazları envanterinin Türkiye ulusal orman envanterine entegrasyonu

Abstract

Türkiye Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine (BMİDÇ) 26 CP/7 kararından sonra 2004 yılında, Kyoto Protokolüne 2009 yılında taraf olmuş, Küresel İklim Anlaşmasını (Paris Anlaşması) 2016 yılında imzalamış ve Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık (AKAKDO) sektörünü de içeren Ulusal Katkı Niyet beyanını (INDC) sunmuştur. Taraf olan ülkeler ulusal sera gazları envanterini Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından hazırlanan LULUCF/AFOLU rehberine göre her yıl BMİDÇS sekretaryasına sunmak zorundadır. Birçok ülke ormanlarla ilgili uluslararası raporlarını Ulusal Orman Envanterlerini (UOE) kullanarak yapmaktadır. Türkiye'de UOE bulunmadığından ulusal ihtiyaçlar ve uluslararası raporlamalar için veriler amenajman planlarından sağlanmaktadır. Sera Gazları (GHG) emisyon ve stokları için Ulusal Envanter Raporu (NIR), amenajman planlarının bir araya getirildiği ENVANİS (Envanter-İstatistik) adlı veri tabanından alınan verilerle yapılmaktadır. Amenajman planı için yapılan envanterde ölü odun, ölü örtü ve toprağa ilişkin herhangi bir veri toplanmadığından ENVANİS'te de bunlara ilişkin veri bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu 3 önemli karbon havuzu ile ilgili olarak yıllık karbon stok değişikliğine ilişkin bildirim yapılamamakta ve bunlar kayıp havuz olarak nitelendirilmektedir.UOE'nin sera gazları envanterinde kullanılabilmesi için, AKAKDO kılavuzunda öngörülen verilerin bu envanterden sağlanabilmesi gerekmektedir. Bunun tek yolu ise, AKAKDO kılavuzunda öngörülen temel girdilerin Türkiye koşullarına uygun bir UOE'de nasıl toplanacağı ve toplanan verilerin nasıl değerlendirileceğinin ortaya konmasıdır. Bu çalışma ile, Türkiye için uygun bir UOE modeli ve ormancılık sektöründen kaynaklanan sera gazları envanteri için gerekli verilerin bu UOE'ye nasıl entegre edileceği ortaya konmuştur. Öngörülen model Beypazarı ve Nallıhan Orman İşletme Müdürlüklerinde uygulanmış, sonuçları değerlendirilmiş ve ulusal bildirimde kullanılan metotla karşılaştırılmıştır. Bu çalışma ülke geneline yaygınlaştırıldığında kayıp karbon havuzlarının yanı sıra, biyolojik çeşitlilik için çok önemli olan ölü odun, diri örtü ve gençliğe ilişkin olarak veri setleri elde edilecektir. Karbon havuzlarına ait veri setleri modelleme çalışmalarına altlık olacak bu da 3. düzey bildirim yapmaya imkân sağlayacaktır.

Turkey became a party to the UNFCCC in 2004 after the decision 26/CP.7, ratified the Kyoto protocol in 2009, signed Paris agreement in 2016, and submitted its INDC which also included LULUCF sector. Parties have to submit their national greenhouse gas inventory to the UNFCCC secretariat every year according to the LULUCF/AFOLU guideline prepared by the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).Many countries prepare their international report on forests through their National Forest Inventories (NFI). Lacking a NFI, Turkey obtains data required for forest-related national needs and international reports from forest management plans. The National Inventory Reports (NIR) for GHG's sequestration and emission is made with the data from ENVANIS (Inventory-Statistics) database, which brings together the management plans. There is no data available in ENVANIS due to lack of data collection in the inventory made for the management plans about dead wood, organic matter, and soil. Therefore, there is no notification on annual carbon stock change related to these three important carbon pools and these are considered as lost pools.To use NFI for the NIR on GHG's sequestration and emission, NFI should provide data required by LULUCF/AFOLU guideline.The only way to do this is to set forth a suitable NFI for Turkey conditions which includes how to collect and evaluate basic inputs required by LULUCF/AFOLU guideline.In present study, a proper NFI model for Turkey is presented and it is explained how it is going to be integrated the data required for the GHG inventory for forestry sector into this model. The proposed model implemented in Beypazarı and Nallıhan Forest District Directorates and the results were evaluated and compared with the method used in the national notification. When this study is disseminated throughout the country, data sets related to dead wood, organic matter and seedlings, which are very important for biodiversity, as well as lost carbon pools will be obtained. The data sets for carbon pools will be a base for modeling studies, and this will allow for tier three notification.