Ortaöğretim öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyet düzeyleri ile internet bağımlılığı ve sosyal medya tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ortaöğretim öğrencilerinin siber zorbalık ve mağduriyet düzeyleri ile internet bağımlılığı ve sosyal medya tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 9, 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden 1386'sı kız ve 674'ü erkek olmak üzere toplam 2060 öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Revize Edilmiş Siber Zorbalık Envanteri-II (RCBI-II), Sosyal Medya Tutum Ölçeği ve İnternet Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilenverilerin çözümlenmesinde Mann-Whitney U, Kruskal Wallis-H Testi, Spearman'ın Sıralama Korelasyon Katsayısı ve Regresyon analizinden yararlanılmıştır. Siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyleri ile internet bağımlılık düzeyleri ve sosyal medya tutum ölçeği alt boyutlarından sosyal yetkinlik, paylaşım ihtiyacı, sosyal izolasyon, sosyal medya tutum ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Siber zorbalık düzeyleri ve siber mağduriyet düzeyleri ile öğretmenler ile ilişki alt boyutu puanı arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Ayrıca araştırmada yer alan değişkenler demografik değişkenler açısında da incelenmiştir. Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyi ve sosyal medya tutumu alt boyutlarının siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeylerini yordayıp yordamadığı ile ilgili yapılan analiz sonucunda internet bağımlılık düzeyleri, sosyal yetkinlik, paylaşım ihtiyacı, öğretmenlerle ilişki, sosyal izolasyon, sosyal medya tutum, siber zorbalık düzeyinin yaklaşık %16'sını, siber mağduriyetin ise %12'sini açıklamaktadır.Anahtar Kelimeler: Siber zorbalık/mağduriyet, internet bağımlılık, sosyalmedya tutum.

The aim of this research is to analyze the relationship between cyber bullying and victimization levels, and internet addiction and social media attitudes of secondary school students.The study was carried out with 1386 female, 674 male totally 2060 9 th , 10 th and 11 the grade level students. Demographic Information Form, Revised version of Cyber Bullying İnventory-II (RCBI-II), Social MediaAttitude Scale and Internet Addiction Scale were used as the data collection tools. For the analysis of the data Mann-Whitney U, Kruskal Wallis Test, Spearman Brown Correlation Coefficient and regression analysis were applied. As a result of the research, significant positive relationships were found between cyberbullying, cyber victimization, internet addiction and the sub-scales ofsocial media attitude; social competence, need for sharing, social isolation. The significant relationship wasn't found between cyber bullying and cyber victimization levels and the and relationship sub-dimension with the teachers. Moreover, the differentiation of the variables according to the demographic variables were examined. According to the resut of the regression analysis which was carried out to examine the predictive power of internet addiction level and social media attitude on cyber bullying and cyber victimization levels, it was found that internet addiction, social competency, need for sharing, relationship with the teacher, social isolationand social media attitude explain 16% of cyber bullying and 12% of cyber victimization.Key words: Cyber bullying/victimization, internet addiction, social media attitude