Doğal yaşlı porsuk (taxus baccata l.) meşceresinin (Zonguldak – Alaplı) sürekliliğini sağlayan meşcere dinamikleri üzerine araştırmalar

Abstract

Doğal yaşlı ormanlar, içerisinde barındırdığı biyolojik çeşitlilik ve taşıdığı estetik değer ile benzersiz alanlardır. Bu alanlar içerisinde meşcereler; farklı doğal yaşam evrelerinde, farklı meşcere tekstür ve strüktür, stabilite, vitalite vb. özelliklere sahiptir. Bu çalışma ile araştırma alanındaki Porsuk (Taxus baccata L.) bireylerinin yer aldığı ormanın doğal yaşlı orman tanımına ne kadar uyduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma alanı olarak Alaplı Orman İşletme Şefliği sınırlarındaki Gümeli Tabiat Anıtı sınırlarında yer alan Porsuk (Taxus baccata L.) meşceresi seçilmiştir. Çalışmada 20mx50m büyüklüğünde (1000 m²) 13 adet örnek alan seçilmiştir. Örnek alanlar subjektif olarak araştırma alanı üzerinde Porsuk (Taxus baccata L.) bireylerinin az olduğu ve yoğun olduğu yerler ile farklı meşcere strüktür özelliklerine sahip olan alanlar üzerine dağıtılmıştır. Örnek alanlardan, farklı yaşlarda olduğu tahmin edilen Porsuk (Taxus baccata L.) bireylerinde bireysel stabilite ve vitalite özelliklerinin belirlenmesi, meşcere tipolojisinin ortaya konması, doğal gençleşme süreçlerinin belirlenerek, çalışmaya konu orman alanlarının DYO olup olmadıkları ve DYO iseler hangi doğal yaşam evresinde oldukları meşcere strüktürel özellikleri ile belirlenmiştir.Elde edilen ana bulgular da; alanın Doğal yaşam evlerinin `Terminal ve Çökme evresi`nde olduğu belirlenmiştir. Bu evreler çok farklı verilere dayanılarak belirlendiğinden dolayı, ölçülen veriler alanın DYO olduğunun en kesin bilgisidir. Alanda stabilite değerlerinin `çok iyi` olduğu, yeterince kalın çaplı bireyin bulunduğu (min. 47,3 cm ve maks. 290,6 cm) ve her bir örnek alandaki maksimum verilere bakıldığında bir birey hariç hepsinin 100 cm'in üzerinde olduğu belirlenmiştir. Yine alanda yeterli miktarda ölü ağaç - ayakta kuru bulunduğu, tepe uç sürgünlerinde hafif kurumaların olduğu ancak vitalitenin yüksek olduğu (vitalite sınıf 1 ve 2 % 71; sınıf 3 ve 4 % 29) görülmüştür. Ayrıca alanda bulunan istilacı Rhododendro ponticum L. türü ve bölgenin yoğun ziyaret alması nedeniyle yeterli gençliğin olmadığı belirlenmiştir. Alandaki kapalılık derecesi 0,9'un üzerinde değildir ve yeterli boşluklara sahiptir, alanda raslantısal dağılım sözkonusudur. DYO'lar taşıdıkları değerler ve ender olmalarından dolayı; bölgesel olarak belirlenerek koruma altına alınmalıdır. Buralarda ekolojik restorasyon dışında diğer ormancılık faaliyetleri gerçekleştirilmemelidir. DYO'lar araştırma objesi olarak değerlendirilmeli ve bulundukları yerlerde mozaik yapının ortaya konulabilmesi bakımından alanın tamamında `Doğal Yaşam Evreleri Haritası` oluşturulmalıdır.

Old-growth forests which have biological diversity and aesthetics value are unique places. Stands in old-growth forests have different stands' structure, vitality and stability during different natural life step. In this study, it was tried to determine how well the forest where the Yew (Taxus baccata L.) individuals in the research area belonged to the definition of old growth forest. Yew (Taxus baccata L.) stand in Gümeli natural monument in Alaplı forest sub district directorate is chosen as research area. In this research, 13 plot areas where are 20mx50m (1000 m²) are chosen. Pilot areas have different stands' structure and density of Yew (Taxus baccata L.) individuals. Determining the characteristics of individual stability and vitality in Yew (Taxus baccata L.) individuals which are estimated to be at different ages, determining stands' typology, determining the natural rejuvenation processes and determining the properties of old-growth forests are measured by the properties of stands' structures. It is determined that the natural life stages of the area are in the `Terminal and Sedimentation stage` in the main findings. As these stages are determined based on very different data, the measured data is the most precise information that the area is the Old-growth Forest.It was determined that the stability values in the area were `very good`, that the individuals with a sufficiently thick diameter (min. 47.3 cm and max. 290.6 cm) and the maximum data in each sample area were all above 100 cm except for one. In addition, it was observed that there are enough dead trees in the area and although there are light drying on the tree crown vitality is high (vitality class 1 and 2: % 71; class 3 and 4: % 29). Furthermore, due to the invasive Rhododendron ponticum L. species in the area and the intensive visits of the region, it was determined that there was not enough youth. The degree of canopy closure in the area is not more than 0,9 and has sufficient gap size. Also there is a random distribution in the area.Due to the values and rarity of old-growth forests they carry should be determined and protected under regional conditions. In these areas, other forestry activities except of ecological restoration should not be carried out. Old- growth forests should be evaluated as a research object.