15. yüzyıl İran minyatürlerinde çalgılar

Abstract

Bu çalışmada Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi ve Süleymaniye Kütüphanesindeki 15. yüzyıl İran minyatürlü yazmalarının tespitimiz ardından, bu minyatürlerdeki musiki aletlerinin resimlerini içerenler ayrılmış ve çalışmamızın malzemesini oluşturmuştur. Bu aşama için de 15. yüzyılda İran coğrafyasında hüküm süren devletler hakkında politik ve sanat tarihi açısından gereken bilgiler aktarılmıştır. İkinci aşamamızda seçilen minyatürlede tasvir edilen musiki aletleri, bu dönemde yaşayan ve musiki nazariyatı konusunda çok önemli eserlere sahip olan Abdülkâdir-i Merâgî'nin (ö. 838/1435) Farsça telif ettiği Câmiu'l-elhân adlı eserindeki bulunan `Musiki Aletlerinin Adları ve Türleri` başlıklı bölümdeki bilgiler esas alınarak tanımlanmıştır. Musiki aletlerinin görsel kısmı minyatürlerden, teorik bilgileri de Abdülkâdir-i Merâgî'nin eserinden alınarak değerlendirilmiştir. Bu dönemde kullanılan musiki aletleri hakkında bilgiler verilmiştir.Anahtar Kelimeler: İran minyatürü, 15.yüzyıl, Çalgı, Abdülkâdir-i Merâgî

For this thesis illustrated 15th century Persian manuscripts from the Topkapı Palace Museum Library, İstanbul University Rare Manuscripts Library, and Süleymaniye Library were identified, and those that included images of musical instruments were chosen for study. In the first stage, the political and art historical background of the polities that ruled in Greater Iran during this century was examined. In the second stage the musical instruments included in the chosen group of miniatures were identified. For this purpose, the information supplied in the section entitled `The Names and Types of Musical Instruments,` from Câmiu'l-elhân written in Persian by the contemporary musical theorist Abdülkâdir-i Merâgî (d. 838/1435) was used. In the final stage, the musical instruments were evaluated by matching their visuals from the miniatures by the theoretical information provided by Abdülkâdir-i Merâgî's work.Key Words: Persian Miniature, 15th Century, Musical Instrument, Abdulkâdir-i Merâg