Ergenlerde algılanan ebeveyn tutumu, akıllı telefon kullanımı ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

ÖZETBelli, M. Ergenlerde Algılanan Ebeveyn Tutumu, Akıllı Telefon Kullanımı ve Sosyal Kaygı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Hemşirelik Programı Yüksek Lisans Tezi, Kütahya. 2018. Bu araştırmada; ergenlerde algılanan ebeveyn tutumu, akıllı telefon kullanımı ve sosyal kaygı düzeyi arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, Burdur İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı merkez ilçesinde öğrenim gören 9.,10.,11.,12. sınıflardaki 510 ergen oluşturmaktadır. Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu araştırmada veriler; `Sosyo-Demografik Bilgi Formu`, `Anne-Baba Tutum Ölçeği`, `Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu` ve `Ergenler İçin Sosyal Kaygı Ölçeği` ile toplanmıştır. Veriler, frekans ve medyan (25-75 persentil) olarak ifade edilmiştir. Verilerin normalliği Shapiro-Wilk testi, histogram ve Q-Q grafikleri ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Ki-kare, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, Benferroni düzeltmeli Dum testi ve Spearman's Korelasyon testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; ergenlerin yaş ortalaması 16.0 ± 1.12 olduğu, % 53.3'ünün kız, %58.4'ünün 1 kardeşi olduğu, % 27.8'inin 9. sınıfta öğrenim görmekte olduğu, %83.7'sinin çekirdek aileye sahip olduğu, % 59.0'unun gelir durumunu gelir gidere eşit olarak algıladığı, %45.1'inin annelerinin ilköğretim, babalarının ise % 33.5'inin üniversite mezunu olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ergenlerin %50 si 3 saatten fazla akıllı telefon kullanmaktadır. Kullanım amaçları arasında çoğunlukla sosyal ağ kullanmak ve arkadaşlarıyla görüşmek yer almaktadır. Ergenlerin algıladıkları anne baba tutumları ile cinsiyet, okul türü, öğrenim gördükleri sınıf ve yaşları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0.05). Ancak kardeş sayısı, aile yapısı, gelir durumu, anne-baba eğitim düzeyleri ve akıllı telefon kullanım süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Her üç lisede de algılanan ebeveyn tutumu demokratik olmakla birlikte özel lisede okuyanlarda ihmalkar, anadolu lisesinde okuyanlarda otoriter, mesleki ve teknik anadolu lisesinde okuyan ergenlerde ise hoşgörülü tutum ön plana çıkmaktadır. Ergenlerin akıllı telefon bağımlılıkları ile günlük akıllı telefon kullanım süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0.05). Cinsiyet, öğrenim gördükleri sınıf, kardeş sayısı, gelir durumu, anne-baba eğitim düzeyi ve aile yapısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Akıllı telefonlarını 5 saatten fazla kullanan ergenlerin, 1 saatten az kullanan ergenlere göre daha yüksek düzeyde bağımlı olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin sosyal kaygı puanları ile öğrenim gördükleri sınıf, gelir durumları ve anne eğitim düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülürken (p<0.05), cinsiyet, kardeş sayısı, baba eğitim düzeyi, aile yapısı ve günlük akıllı telefon kullanım süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir (p>0.05). Ergenlerin öğrenim gördükleri sınıf, gelir durumları ve anne eğitim düzeyi arttıkça sosyal kaygı düzeyleri azalmaktadır. Ergenlerin akıllı telefon bağımlılıkları ile sosyal kaygı düzeyleri arasında ise pozitif yönde zayıf bir ilişki (rho=0.051) bulunmakla birlikte bu ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir (p=0.248). Anahtar kelimeler: Ergen, Ebeveyn tutumu, Akıllı telefon bağımlılığı, Sosyal kaygı

ABSTRACTBelli, M. An Examination of the Association between Perceived Parental Attitude, Smartphone Use and Social Anxiety among Adolescents. Kütahya Health Sciences University Graduate Institute, Nursing Program Master's Thesis, Kütahya. 2018. In this study, the association between perceived parental attitude, smartphone use and social anxiety among adolescents is examined. Sample of the study consists of 510 adolescents studying at the 9th, 10th, 11th and 12th grades of high schools in the Central District affiliated to the Burdur Provincial Directorate for National Education. In this descriptive and cross-sectional study, data were collected through the `Socio-demographic Information Form`, `Smartphone Addiction Scale-Short Form` and `Social Anxiety Scale for Adolescents.` Data were described as frequencies and median (25-75 percentile). Normality of the data was assessed through the Wilk Shapiro test, histogram and Q-Q Plots. Chi-Squared, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, Bonferroni corrected Sum test and Spearman's correlation were used in data analysis. According to the findings of the study, it was determined that the average age of the adolescents is 16.0 ± 1.12, 53.3% of the sample is female, 58.4% have 1 sibling, 27.8% are 9th graders, 83.7% have nuclear family, 59% perceive their income status as income is equal to expenses, 45.1% have primary school graduate mothers and 33.5% have university graduate fathers. The study revealed that 50% of the adolescents use smartphones more than 3 hours a day. Social networking and communication with peers are the primary purposes for using smartphones. Statistically significant (p<0.05) differences were found between the adolescents' perceived parental attitude according to their gender, school type, grade, and age. Nevertheless, no significant difference (p>0.05) was found in terms of number of siblings, family structure, income status, parents' level of education, and smartphone use time. Despite the perceived parental attitude is democratic in all three high school types, negligent attitude comes forward among adolescents who are students of private schools, authoritarian attitude comes forward among students of Anatolian high schools and tolerant attitude comes forward among students of vocational and technical high schools. A statistically significant (p<0.05) difference was found between the adolescents' smartphone addiction and daily smart phone use time. No statistically significant (p> 0.05) difference was found between gender, grade, number of siblings, income status, parent's level of education and family structure. It was found that the adolescents who use their smartphones more than 5 hours a day are more addictive than the adolescents who use their smart phones less than 1 hour. While statistically significant (p<0.05) differences were found in adolescents' social anxiety scores according to grade, income status and mother's level of education, no statistically significant (p>0.05) difference was found in terms of gender, number of siblings, father's level of education, family structure, and daily smartphone use time. Adolescents' level of social anxiety decreases as their school year, income status and mothers' level of education increase. On the other hand, while there is a positive association (rho=0.051) between adolescents' smartphone addiction and their level of social anxiety, this association is not statistically significant (p=0.248). Key Words: Adolescent, Parental Attitude, Smartphone Addiction, Social Anxiety