Ameliyathanede çalışan hemşirelerin postürlerinin bel-boyun ağrılarına ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi

Abstract

Giriş- Amaç: Kas iskelet sistemi ile ilgili sorunlar, kaslar, kemikler, eklemler ve bağların etkilendiği sorunları içermekte olup, bireylerin yaşam kalitesini düşürerek iş kaybına sebep olmaktadır. Ameliyathane hemşirelerinde tekrarlayıcı ve zorlayıcı hareketler, ayakta kalma süresi ve ağırlık kaldırma gibi sebepler kas iskelet sistemi sorunlarının ortaya çıkmasında önemli etkenlerdir. Bu sebeple bel ve boyun ağrıları yaşamaktadırlar. Bu ağrılar hemşirelerin yaşam kalitelerini etkileyebilmekte, uzun süreli görevden uzak kalma ve iş gücü kayıplarına sebep olmaktadır. Bu çalışma ameliyathanede çalışan hemşirelerin postürlerinin bel-boyun ağrılarına ve yaşam kalitelerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç-Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı tipte araştırma tasarımı kullanılarak Mart-Ekim 2019 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Kütahya ili ve ilçelerindeki ameliyathanede çalışan hemşireler oluşturmuştur (N=92). Veriler, Tanımlayıcı form, Bel Ağrısı Engellilik Skalası (The Oswestry Disability Index), Boyun Özürlülük Sorgulama Anketi (Neck Disabiliaty Indeks), Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme Ölçeği(Rapid Entire Body Assesment) Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF.36) ile toplanmıştır. Verilerinin analizinde sayı, yüzde dağılımı, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, t testi, Pearson ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Ameliyathane hemşirelerinin % 38'sinin (n=35) ameliyathaneye başladıktan sonra kas iskelet sistemine yönelik tanı aldığı, %42,4'ünde (n=39) ameliyathaneye başladıktan sonra kas iskelet sistemine yönelik semptom olduğu %89,1'inin (n=82) kas iskelet sistemine yönelik ameliyat sırasında zorlandığı pozisyon olduğu saptanmıştır. Çalışmamızda hemşirelerde en sık rastlanan ağrı bölgelerinin sırasıyla bel (%76,1), sırt (%64.1) ve boyun (%59.8) olduğu tespit edilmiştir. Hemşirelerin % 79,3' ünün (n=63) boyun ağrıları sebebiyle hafiften-şiddetliye kadar olan düzeylerde özürlülük yaşadıkları belirlenmiştir. Hemşirelerin % 34.8'i (n=32) bel ağrıları sebebiyle orta-ciddi ya da tamamen kısıtlılık yaşamaktadırlar. Hemşirelerin, %75,2'sinin (n=70) postürleri açısından çok yüksek riske sahip oldukları belirlenmiştir. Hemşirelerin yaşları ile Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme Ölçeği arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönde zayıf ilişki olduğu bulunmuştur (p=0,025, rs: -0,234). Hemşirelerin spor/egzersiz yapma durumları ile Oswestry Bel Ağrısı Engellilik Skalası (z=-1,980, p= 0,048), Boyun Özür Göstergesi (z=-2,709, p= 0,007) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği (z=-2,308, p= 0,021) puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Ameliyathane hemşirelerinin çalışırken postürlerinin uygun olmadığı ve acil önlem almaya gereksinim olduğu saptanmıştır. Hemşirelere ergonomik düzenlemelerin yapılması, uygun postürü koruma ve güvenli çalışma ile ilgili eğitimler planlanması önerilmektedir. Uzun süren ameliyatlarda dönüşümlü çalışma hemşireleri rahatlatabilir.Anahtar Kelimeler: Ameliyathane, Hemşire, Kas-iskelet, Postür, Bel ağrısı, Boyun ağrısı, Yaşam kalitesi

Introduction - Aim: Problems related to the musculoskeletal system include problems in which muscles, bones, joints and ligaments are affected, leading to job loss by reducing the quality of life of individuals. Causes such as repetitive and challenging movements, long standing and lifting weights in the operating room nurses cause musculoskeletal problems. For this reason, they experience low back and neck pains. These pains can affect the quality of life of nurses, causing long-term dismissal and loss of work force. This study was carried out to investigate the effects of postures of nurses working in the operating room on low back and neck pain and quality of life.Methods: It was conducted between March and October 2019 using a cross-sectional descriptive research design.The universe of the study was composed of nurses working in the operating theater in Kütahya (N = 92). Data were collected with Descriptive form, The Oswestry Disability Index, Neck Disabiliaty Index, Rapid Entire Body Assesment and Quality of Life Scale (SF.36). In the analysis of the data, number, percentage distribution, Mann Whitney U, Kruskall Wallis, t test, Pearson and Spearman correlation analysis were used.Results: Of the operating room nurses, 38% (n = 35) received a diagnosis of the musculoskeletal system after starting the operating room, and 42,4 % (n = 39) had symptoms for the musculoskeletal system after starting the operating room. It was found that 89.1% (n = 82) was in a position to have difficulty in the operation towards the musculoskeletal system. In our study, it was determined that the most common pain areas in nurses were waist (76.1%), back (64.1%) and neck (59.8%), respectively. It was determined that 79.3% (n = 63) of the nurses experienced disabilities at levels ranging from mild to severe due to neck pain. 34.8% of the nurses (n = 32) experience moderate-serious or complete limitations due to low back pain. It was determined that 75.2% of the nurses (n = 70) had a very high risk in terms of their postures. There was a statistically significant negative correlation between the ages of the nurses and the Rapid Entire Body Assesment (p = 0.025, rs: -0.2234). Nurses' exercise status and Oswestry Disability Index (z = -1,980, p = 0,048), Neck Disability Index (z = -2,709, p = 0,007) and and Quality of Life Scale (z = -2,308, p = 0,021) was a statistically significant difference between the mean scores.Conclusion: It was determined that the operating room nurses' postures were not suitable and urgent action was needed. It is recommended trainings that nurses make ergonomic arrangements, maintain appropriate posture and plan trainings on safe work. Alternating working nurses can relieve long-term surgeries.Keywords: Operating room, Nurse, Musculoskeletal, Posture, Low back pain, Neck pain, Quality of life