Kültürel miras belgeleme çalışmalarında fotogrametrik yöntem ile yersel lazer tarama yönteminin karşılaştırılması

Abstract

Ülkemiz bulunduğu konum itibari ile pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Ülkemiz topraklarında birçok medeniyet kurulmuş ve yıkılmıştır. Bu nedenle ülkemizde geçmiş medeniyetlere ait çok fazla kültürel miras eserleri bulunmaktadır. Kültürel miras bir ülkenin geçmişini bilmesi ve geleceğine yön vermesi açısından önemlidir. Kültürel miras mimari eserler, tarihi alanlar, tarihi yapılar, bilimsel ve teknolojik eserler olarak nitelendirilebilir. Kültürel miras eserlerinin beşeri ve doğal faktörlerle kaybolma, tahrip olma tehlikesine karşın belgeleme çalışmaları ile kayıt altına alınması büyük önem arz etmektedir. Kültürel mirasın belgeleme çalışmalarında geçmişten günümüze kadar birçok yöntem kullanılmıştır. Geleneksel ve modern yöntemler olmak üzere iki kısımda incelenmektedir. Teknolojik gelişmelerle birlikte kullanılan yöntemler hassas belgeleme çalışmaları yapılmasına olanak sağladığından, geleneksel yöntemler yerini modern yöntemlere bırakmaya başlamıştır. Belgeleme çalışmalarında tercih edilecek yöntem istenilen hassasiyete, sonuç ürününe göre değişmektedir. Modern metotlardan, yersel fotogrametri ve yersel lazer tarama kültürel mirasın belgeleme çalışmalarında sıklıkla başvurulan metotlardandır. Çalışma kapsamında iki tane saha çalışması belirlenmiş ve yersel fotogrametri ve yersel lazer tarama yöntemleriyle 3B modelleri üretilmiştir. Çalışma sahaları Antalya Gazipaşa'da Selinus Antik Kentine ait olan su kemeri ve Konya İli Karatay İlçesindeki Osmanlı yakın dönemine ait olan sivil mimari eserinin yersel lazer taraması ve yersel fotogrametrik yöntemle modellenmesi ile üretilen ortofotoların boyut, çözünürlük ve doğruluk kıyaslanması üzerine yapılan bir çalışmadır. Yapılan uygulamalarla yersel fotogrametri ve yersel lazer tarama yöntemlerinin belgeleme çalışmalarında birlikte bütüncül bir dökümantasyon olarak kullanılabilmesi hedeflenmiştir. Anahtar Kelimeler: Belgeleme, Kültürel Miras, Yersel Fotogrametri, Yersel Lazer Tarama

Our county had been hosted a great deal of civilization in respect of geographical location. These civilizations were established and demolished in our territory. Therefore these civilizations left cultural heritages there. Cultural heritages are important in terms of knowing past of the any country and giving a direction to the future. Cultural heritages can be qualified as architectural works, historic sites, historic buildings, scientific and technologic works. Documenting with documentation studies of cultural heritages is very important against to danger of dissappearing and falling into ruin because of the human and nature. Documentation studies of cultural heritages has been used a lot of methods till today. These methods are investigated in two parts as traditional and modern methods. Traditional methods has been started to leave their place to modern methods because methods using with technologic improvoments enable to make precise documentation studies changes according to desired precision and outcome.From modern methods, terrestrial photogrammetry and terrestrial laser scanning are frequently used methods in the documentation of cultural heritage. Two field studies were determined within the scope of the study and 3D models were produced by terrestrial photogrammetry and ground laser scanning methods. The study area is a study on the size, resolution and accuracy of orthophotos produced by terrestrial laser scanning and terrestrial photogrammetric modeling of the civil architec- ture belonging to the Selinus Antique City in Antalya Gazipaşa and the recent Ottoman architectural work in the Karatay District of Konya Province. It is aimed that ground photogrammetry and ground laser scanning methods can be used as a holistic documentation together with documentation studies.Key words : Cultural Heritage, Documentation, Terrestrial photogrammetry, Terrestrial laser scanning