Sözlerin ve zaman örğütlenmesinin sürekli değişimi tekerlemeler üzerine bir alan çalışması

Abstract

VIII ÖZET Alandan derlenen 245 tekerlemenin, istatistik yöntemleriyle, çeşitli ölçümleri yapılarak, `tekerleme` türünün zamanın değişmesi ile oynanan bir oyun olup olmadığı araştırıldı. Tekerlemelerin yatay dokusunu oluşturan `ritmik ezgi'ler ve düşey dokusunu oluşturan `ritmik kesifler gruplar hâlinde görselleştirildi. Bu grupların kendi içlerinde ne ölçüde sürekli kaldıkları ölçüldü. Öte yandan, alanda bir yıl arayla yapılan iki derlemede elde edilen tekerleme repertuarlarının birbirlerinden farklılıkları ölçüldü. Tekerlemelerin `açılış satırındaki sözlerle anıldığı göz önünde tutularak, aynı açılış satırına sahip tekerlemelerin sürekliliği ile, bu tekerlemelerin geri kalan satırlarındaki genel süreklilik ölçüldü. Böylece elde edilen beş parametrenin sonuçları yüzdeler hâlinde toplanarak, genel bir süreklilik/değişim yüzdesine varıldı. Gerçekten, `süreklilik` % 37.32 gibi az bir oran elde etti. Buna karşılık, çoğunluğu oluşturan `değişim` öğesi % 62.68 oranıyla ortaya çıktı. `Değişim'in ağırlıkta olması tekerlemelerin zamanın değişimiyle oynanan bir oyun olduğu varsayımını desteklemektedir.

IX SUMMARY Measurements of various aspects of the 245 children's rhymes collec ted from the field were made, in order to probe whether this genre con sists of a game of changes in the time element. The `rhythmic melodies` forming the horizontal texture of the rhymes, as well as the `rhythmic cross-sections` forming their vertical textures, were classified and graphically visualized. Measurements of how much continuity exists within these groups were made. Also, measurements were made of the continuity in the two different repertoires of rhymes in the years 1991 and 1992. Finally, considering children generally refer to a rhyme through its opening line, continuities in the opening lines and the lines that follow a same opening line were measured. The results of the 5 parameters thus obtained were computed together in order to obtain percentages. This led to a rate of continuity vs. change. In effect, `continuity` amounted to %37.32, while `change` was obser ved a rate of % 62. 68. The fact that `change` is prevalent in children's rhymes is corrobora ting the hypothesis that this genre is a game played through changing the time element.