Coğrafi bilgi sistemi yardımı ile çimento farbikalarının yer seçimi: Konya ovası projesi (KOP) illeri örneği

Abstract

Günümüzde bir ülkenin büyüklüğü, o ülkenin ekonomik gücüyle ölçülmektedir. Sanayi, yapılacak akıllı ve bilinçli yatırımlarla o ülkenin gelişmesini ve büyümesini ivmelendirecek en önemli sektördür. Sanayilerin çimento sektörü, nüfus artışı ve şehirleşmeye paralel olarak artan inşaat ve altyapı yatırımlarının doğrultusunda gelişim göstermektedir. Türkiye'nin Avrupa Birliği Müzakere sürecine girmesi ile birlikte artan yabancı ve iç kaynaklı sanayi yatırımları, ekonomik gelişme ve enflasyondan dolayı ülkemiz tasarruflarının faizden çıkıp yatırıma dönüşmesi devletin büyük altyapı ve en önemlisi Toplu Konut İdaresi tarafından başlatılan konut yapım seferberliği ile dış pazarlardan gelen yoğun talepler gibi sebeplerden dolayı çimento satışlarının çok arttığı gözlemlenmiştir.Dünya'da yapı malzemelerinin en önemlisi olarak kabul edilen çimentoya ihtiyacın artması ve bu ihtiyacın karşılanamaması nedeniyle günümüzde çimento fabrikaları stratejik öneme sahip hale gelmiştir. Çimento sektörünün ülke içi talebi karşılamanın yanı sıra ihracatta da ilk sıralarda yer alması giderek büyüyen bir sektör olduğunu göstermektedir. Gelecek kuşaklara daha temiz bir çevre bırakmak, kıt kaynak olan toprağın korunmasını sağlamak, tarım alanlarını koruyarak inşa edilecek binanın zemin için uygun yeri belirlemek, artan çimento ihtiyacını karşılamak ve de ülkenin ekonomisinin artmasına destek olmak için çimento fabrikalarının doğru yerde konumlanması bir sorunluluk haline gelmiştir. Çimento fabrikalarının kuruluş yeri olarak seçilen yer, uzun dönemde amaçlarını gerçekleştirebileceği, en düşük maliyet ce en yüksek karı sağlayabilecek bir yer olmalıdır. Mevcut durum dikkate alınırken aynı zamanda, zaman içerisinde meydana gelebilecek değişikliklerde göz önünde bulundurulmalıdır. Günümüzde çimento fabrikalarının yer seçiminde sürdürülebilir, kalıcı, doğru ve güvenilir sonuçlar almak için Coğrafi Bilgi Sistemleri bir araç olarak kullanılmalıdır.Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi kullanılarak çimento fabrikaları için en uygun tesis yer seçimi problemi ele alınmıştır. Çalışma alanı olarak Konya Ovası Projesi illeri (Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat) seçilmiştir. Çimento fabrikası yer seçimi için; Çevre Etki Değerlendirme Raporları, jeoloji haritaları, maden haritaları ve uzman görüşleri dikkate alınarak teknik, sosyal, kültürel ve ekonomik kriterler belirlenmiştir. Belirlenen bu kriterlerin bilgileri toplanarak veri tabanı oluşturulmuştur. Bu Faktörlerin ağırlık katsayıları Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi ile belirlenmiştir. Coğrafi verilerin işlenmesi ve Çok Ölçütlü Karar Analizi için ArcGIS yazılımı kullanılmış ve çimento fabrikaları için en uygun yerler il ve ilçe bazında tespit edilmiştir.

Today, the size of a country is measured by the economic power of that country. Industry; is the most important sector that will accelerate the development and growth of that country with smart and conscious investments. The cement sector of the industries is developing in line with the increasing construction and infrastructure investments in parallel with population growth and urbanization. Turkey's European Union increased with the entry into the negotiation process foreign and domestic welded industrial investment, economic development and transformation in catching invest the interest of saving our country due to inflation, the state's major investments in infrastructure and most importantly intense from foreign markets, with housing construction mobilization launched by the Public Housing Development Administration It is observed that cement sales have increased considerably due to reasons such as demands.Cement plants, which are accepted as the most important building materials in the world, have become strategically important due to the increasing need for cement and the need to meet this need. The fact that the cement sector is at the top of exports as well as meeting the domestic demand shows that it is a growing sector. In order to leave a cleaner environment for future generations, to protect the scarce resource soil, to determine the appropriate place for the floor of the building to be constructed by protecting the agricultural areas, to meet the increasing need for cement and to support the increase of the economy of the country, it has become a necessity to locate the cement factories in the right place. The location to be selected as the location of the cement factory should be a place where it can achieve its goals in the long run and provide the lowest cost and highest profit. When considering the current situation, it should also be taken into account any changes that may occur over time. Today, Geographic Information Systems should be used as a tool for sustainable, permanent, accurate and reliable results in the selection of cement plants.In this study, the problem of choosing the most suitable plant location for cement plants by using Geographic Information System is discussed. Konya Plain Project provinces (Aksaray, Karaman, Kirikkale, Kirsehir, Konya, Nevsehir, Nigde, Yozgat) were selected as the study area. For cement plant location selection; Technical, social, cultural and economic factors were determined by considering Environmental Impact Assessment Reports, geology maps, mine maps and expert opinions. The data of these identified factors were collected and a database was created. The weight coefficients of these factors were determined by Analytical Hierarchy Process. ArcGIS software was used for the processing of geographic data and Multi-Criteria Decision Analysis and the most suitable places for the cement factories were determined by province and district.