Üniversiteler

Abstract

Özet Bu tez çalışmasında, üniversite fiziksel planlamasına mimari bağlamdaki yaklaşımlar incelenmektedir. Üniversite, çağdaş toplumun yeniden üretim mekanizmalarından belki de en önemlisidir. Bu nedenle, üniversite kapsamında yapılmakta olan veya üniversiteyi şekillendiren herşey belirli bir idealizmin parçası olmaktadır. Bu çalışmada, dünyada ve Türkiye'de yapılmış yükseköğretim yapılan incelenirken, bazı sayısal veya istatistiki değerlendirmeler üzerinde durulmamıştır. Üniversitenin yüzyıllar boyu katettiği yol incelenerek, günümüzde üniversite planlamasında gelinen yer anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, konuyla ilgili tanımlar taranmakta, başlangıçtan günümüze kadar üniversitenin tarihsel gelişimi ana hatlarıyla incelenmektedir. İkinci bölümde, gelişen bilim ve teknoloji ve toplumsal rolü bağlamında yükseköğretim kavramı ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde, üniversitenin fiziksel oluşum şemaları iki ana sınıfta incelenmektedir: 1) Şehir içinde üniversite oluşumları; 2) Şehir dışında üniversite oluşumları. Bu oluşumların tarihsel gelişimlerine dikkat çekilirken, aynı zamanda üniversite fiziksel formları bir sistematiğe bağlanmak istenmektedir. Dördüncü bölümde, yöntem itibarıyla ve planlama kriterleri bağlamında üniversite planlanması incelenmektedir. Beşinci bölümde, Türk yükseköğretiminin tarihçesi ana hatlarıyla gözden geçirilirken, günümüzde, Türkiye'de üniversite sistemi hakkında bilgi verilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de ve dünyadaki üniversiteler birçok yönüyle analiz edilmeye çalışılmış, `akademik ideallerin planlamaya yansıması` olarak tanımlanan üniversite planlamasına, matematiksel formüller aramak yerine, `mimarinin duygu yüklü mekanlar yaratma sanatı` olduğu gözönünde tutularak planlama yaklaşımları incelenmeye çalışılmıştır. m