Sürüdrülebilir turizme yönelik bir yöntem önerisi/ Trabzon ili özelinde bir inceleme

Abstract

ÖZET Bu tez kapsamı içinde ele alınan araştırmanın amacı; Genelde homojen yapı gösteren, turizm konusunda göreceli olarak az gelişmiş bölgelerde `Sürdürülebilir Turizm` ilkeleri doğrultusunda bir yöntem geliştirmektir. Tez 3 bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın l.Bölümü'nde `Turizm Olayı` kuramsal olarak incelenmiştir. Konuya ilişkin çeşitli kavramlar açıklanarak, `Klasik Turizm` anlayışının beraberinde getirdiği sorunlar ve buna alternatif olarak gelişen `Sürdürülebilir Turizm` kavramı irdelenmiştir. 2. Bölümde, Sürdürülebilir Turizm ilkeleri doğrultusunda bir yöntem önerilmiştir. Söz konusu yöntem, Sürdürülebilir Turizm süreci içerisinde, süreci oluşturan tüm bileşenlerin birbirleri ile olan ilişkilerinin ve zamana bağlı olarak çıkması olası değişmelerin kolay ifade edebilmesi amacı ile geliştirilmiştir. Zamana bağlı olası değişmeler, çeşitli noktalarda `Evet-Hayır` yanıtları ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Öneri yöntemin amaçlarından birisi de, olası durumlar karşısında, nasıl davranılması gerektiğinin gösterilmesidir. Sürecin olumlu işleyeceği veya, kesintiye uğrayacağı noktaları, kesintiye uğratan sorunun ne olduğunu ve nasıl giderilebileceğini öneri yöntemde izlemek olasıdır. Çalışmanın 3. Bölümünde, genelde Karadeniz Bölgesi, özelde ise Trabzon İli'nde Sürdürülebilir Turizmin olabilirliği irdelenmiştir.Son bölümde ise çalışmanın genel sonuçları tartışılmış ve öneriler getirilmiştir. Varılan sonuçlar ve öneriler genel çizgileri ile; -Turizm konusunda göreceli olarak gelişmemiş bölgelerde, öneri yöntem doğrultusundaki çalışmalarla turizmin sürdürülebilir kılınması olasıdır. -Sürdürülebilir turizm, ekonomik yönden verimli, toplumsal yönden sorumlu ve çevresel yönden sorunları olmayan bir turizm çeşididir. -Turizm açısından az gelişmiş, ancak taşıdığı doğal ve kültürel değerler açısından zengin potansiyel içeren bölgelerde, `Sürdürülebilir Turizm` genel toplum kalkınmasında bir araç olarak kullanılmalıdır -Kişi Başına Düşen Refah Düzeyinin arttırılmasında `Sürdürülebilir Turizm` bir araç olarak kullanılmalıdır. -Turistik düzenlemeler turistik talebe göre değil, turistik arza göre yapılmalıdır. -Bir bölgenin ekonomik ve fiziksel taşıma kapasiteleri önceden belirlenebildiği halde, psikolojik ve toplumsal boyutun önceden kestirimi çok zordur.`Taşıma Kapasitesi` yaşanarak belirlenir. Konukların ve yerli halkın turistik etkilenme sonucu tatmin durumları `Taşıma Kapasitesinin` düzeyini belirler. -`Turizm Kademelenmesi` hem yatırımların optimizasyonu hem de kullanıcıların bireysel programlarının optimizasyonu açısından gereklidir. -Ekonomik ve toplumsal yönden parlak bir geçmişe sahip olan Trabzon Bölgesi, içine düştüğü bu oransal gerilemeden, sahip olduğu doğal ve kültürel değerlerin `Sürdürülebilir Turizm` kapsamında değerlendirilmesi ile kurtulabilir. -Genelde Karadeniz Bölgesi, özelde ise Trabzon İli, çok yönlü ve çeşitli turizm arzı sunabildiklerinden `Sürdürülebilir Turizm` kapsamında ivedilikle değerlendirilmelidir. -Karadeniz Bölgesi / Trabzon İli'nin, ülkesel ölçekte, bütüncül bir turizm planlaması içerisinde oluşturulacak kademelenmede yerini alması zorunludur. Turizmin sürdürülebilir kalkınma kavramını destekleyen en önemli unsurlardan biri durumuna getirilmesi ancak, `Sürdürülebilir Turizm` ilkeleri doğrultusunda, bölgedeki, doğal ve kültürel değerlerin ortaya çıkartılmasına ve değerlendirilmesine bağlıdır.

ENGLISH SUMMARY The aim of this study is: To develope a method accoding to the `Sustainable Tourism` principles at the places which are generally homogeneous and relativily undeveloped for the tourism. The thesis has 3 chapters. In the first chapter, some theoretical knowledges about tourism puts forward. After that `Sustainable Tourism` which is developed as an alternatif to `Mass Tourism` is examined. In the second chapter, a new method is proposed which is to find out the natural potential according to the `Sustainable Tourism` principles. This method is proposed to explain, the relations between all touristic elements and probable changes that can occur during the tourism prosess. This method also helps us to examine the process, whether it is going well or not. In the third chapter, the tourism potentials of Karadeniz Region of Turkey is argued first. And then, The City of Trabzon is examined in the subject of `Sustianable Tourism`.It is concluded that ; -By the proposed method, it is able to make the tourism sustianable at the places which are relativily undeveloped for the tourism. -At the places which are relativily undeveloped for the tourism, `Sustianable Tourism` will be usefull for the whole improvement of the community. -Touristic invesments have to be made according to the potentials, not to the touristic demands. -The economic and physical earring capacities can be measured at the beginnig of the tourism process. But it is impossible to measure the social and psychologic earring capacities. -Carrying capacity is determined during the touristic process. The satisfaction degree of the people (home and visitor) will determine the carrying capacity. -Hyerarchical classification of tourism is necessary in order to optimize the invesments and also optimize the programs of the tourists. -Trabzon Region of Black Sea, because of its rich potential, has to be examined, in a very short time, according to the `Sustianable Tourism` principles.