Kahramanmaraş ilinde şekerpancarı yetiştiriciliğinin maliyet analizi

Abstract

43 ÖZET Günümüz Türkiye'sinde popüler bir tarım durumunda bulunan ve ekimi geniş alanlara yayılan şekerpancarı bitkisi, gerek üreticinin tarımsal geliri ve gerekse ülke mili gelirinde önemli paya sahip bulunmaktadır. Türkiye şeker üretiminde %99'hık payı bulunan şekerpancarı, yan ürünleri ile de alkol imalında ve besicilikte değerlendirilmektedir. Türkiye'de 1992 yılı istatistik! verilere göre şekerpancarı ekim alanı 4.055.010 dekar, rekolte 15.562.000 ton, verim ise dekara 3.838 kg civarındadır. Türkiye, şekerpancarı üertimi ve şeker sanayinin birbirine paralel olarak gelişmesi sonucu, şeker ihraç edebilecek konumdadır. Ekim alanındaki artışların yanında verimde de büyük artışlar olmuş ve dünya ortalamasının üzerine çıkmıştır. Araştırmanın yapıldığı Kahramanmaraş ilinde ise 1992 yılında şekerpancarı ekim alanı 176.900 dekar, üretim 890.000 ton, ortalama verim de dekara 5.033 kg'dır. 1992 yılı ekim döneminde Kahramanmaraş'ta şekerpancarı ekim alanı, toplam 5.265.350 dekar olan tarım alanının %3.4'ünü, 4.745.010 dekar olan tarla alanının ise %3.7'sini oluşturmaktadır. 1992 yılı Türkiye pancar üretiminde %5.7 pay alan Kahramanmaraş ilinde, sulama tesisleri (Menzelet ve Kılavuzlu Barajları gibi)'nin tamamlanmasıyla, üretimdeki payının %20 gibi bir orana yükselmesi mümkün olacaktır. Çalışma, gelecekte bu kadar yüksek bir şekerpancarı üretimi ve ekim sahasına kavuşacak Kahramanmaraş ilinde şekerpancarı yetiştiriciliğinin ekonomik olarak yapılıp yapılmadığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca, üreticinin şekerpancarı satışından elde ettiği gelirin diğer tarımsal ürünlerin satışından elde ettiği gelire oranı, maliyet-fiyat ilişkileri ve bu konudaki düşünceler ile Dünya, Türkiye ve Kahramanmaraş ilinde şekerpancarı ekim, üretim ve verimindeki gelişmelerin değerlendirilmesi araştırmanın diğer bir amacını oluşturmuştur. Araştırmada, çiftçilerden anket yoluyla elde edilen bilgilerle, çeşitli istatistiki veriler ve kaynaklardan yararlanılmıştır. Anketle elde edilen bilgiler, tesadüfi olarak toplanmıştır. Daha sonra bu bilgilerin bilgisayarda dökümleri yapılmış ve çeşitli44 değerlendirmelerden sonra çizelgeler elde edilmiştir. Araştırmanın esas konusunu teşkil eden maliyet analizi sonucunda 1994 yılını temsilen 1 kg şekerpancarı üretimi için yapılan masraf 717 TL olarak bulunmuş olup, ortalama alım fiyatı kg başına 875 TL olduğundan, kg'a 158 TL kar payı bırakmaktadır. Kar oranı ise ortalama %22.0 olup, şekerpancarının bölgede karlı bir tarım kolu olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

45 SUMMARY Nowadays, in Türkiye, known as a popular plan, sugar beet and is yielded in a large extend is an important percentage both agricultural income and national income. However, in Türkiye, 99 % of the sugar production is from sugar beet crop, also by products from sugar beet is used for alcohol and feeding animals productions. In 1992, in Türkiye, according to the statistics data, sowing area for sugar beet 4.055.010 da, production is 15.562.000 tons and also yield is approximately 3.838 kg/da. Since sugar industry and sugar beet production have parallel developed together, Türkiye has come a position exporting sugar to abroad. In 1992, in Kahramanmaraş, the sowing area for sugar beet is 176.900 da, production is 890.000 tons and yield is approximately 5.033 kg/da. Sowing term, sowing area of sugar beet in Kahramanmaraş has 3.4% of total agriculture area being 5.265.350 da and 3.7% of total yield area being 4.745.010 da. In sugar beet crop, Kahramanmaraş province considered as one of important areas in production. Whenever, if the irrigation system projects are completed, the share of Kahramanmaraş could be increased up 20 percentages according to production in Türkiye. The purpose of this research is to carry out whether or not the sugar beet farming is made as economically in Kahramanmaraş which has a high sugar beet harvest and sowing area. The income that farmers provide sugar beet of selling, the relationship between cost and price, the idea about this subject, and also, to estimation the development of sowing area, production and yield for sugar beet in Türkiye, the world and Kahramanmaraş is the another aim of the research. In this research, we used the data that is provided from the farmers by survey, statistics data and some literature. The fisrt data that is provided by survey is collected by the supply of different agricultural organizations as random. Next these data was given to computer and was got some desired foundation and printed form for filling in statistics. At the and of price analysis be fundamental topic of this research the cost is 717 TL for producing 1 kg of sugar beet and average cost of purchase of sugar beet is 87546 TL in kg therefore the profit is 158 TL in kg and the rate of the profit is average 22.0 %. As a result, the production of sugar beet in that area is seeming as a profitable agricultural branch.