Kayseri`de cami olarak kullanılan kiliselerin adapte edilebilir yeniden kullanım bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Günümüze ulaşmış kültür varlıklarının korunması gerektiği konusunda, mimarlık platformu başta olmak üzere, hemen her çevre tarafından fikir birliği sağlanmıştır. Buna rağmen kültürel mirasın hangi şartlarda korunacağı ve güncel kullanıma kazandırılacağı halen tartışılan bir konudur. Konu tüm tabulardan ve politik yaklaşımlardan uzak ele alınarak, kilise-camilerin adapte edilebilir yeniden kullanım çerçevesinde revize edilmesi, özellikle ortak kültür mirasının gelecek kuşaklara doğru kavrayışlarla aktarılması yönü ile önemlidir. Dünya çapında bir uygulama olarak karşımıza çıkan; dini misyon yüklenmiş yapıları, başka bir dine hizmet eder hale getirmek amacıyla yeniden işlevlendirme uygulamalarından Kayseri'de de örnekler mevcut vaziyettedir. Bu bağlamda çalışmanın odak noktası olan 6 Osmanlı dönemi kilisesi değerlendirilmesinde; tarihi-yeni durum karşılaştırmalarına yer verilmiştir. Dünya üzerindeki örneklerle Kayseri kilise-camileri karşılaştırılmasının yanısıra, Kayseri kilise-camilerinin kendi içerisinde karşılaştırılmalardan olumlu ve olumsuz ahval ortaya konmuş, yapılara kuramsal çerçevede öznel yorumlar getirilmiştir. Kiliselerin cami olarak kullanımında; yapıların tarihi, kültürel, sosyal ve mimari değerleri saptandığı çalışmada genel olarak kiliselerin, koruma algoritmasına aykırı müdahalelere maruz kaldığı görülmektedir. Kentsel alandaki kiliselerin projelendirmelerle günümüze ulaşması onları diğer kiliselere göre kısmen yüceltmiştir. Önerilen doğru müdahale/uygulama hassasiyetleri; yapıların hem mevcut mekan potansiyelinin açığa çıkarılmasını, hem de sahip olduğu değerlerin gelecek kuşaklara iletilmesini sağlayacaktır. Bu çalışmayla birlikte; Kayseri'deki göz ardı edilen kiliseleri bir kez daha vurgulanıp, cami olarak kullanılan kiliselerin özgün haliyle literatüre kazandırılması; Kayseri kent kimliğindeki yanlış imajları düzeltilmesi sonucunu doğuracaktır.Sonuç bölümünde, mimarı koruma ana referanslı ibadet yapılarının güncel cami mimarisine nasıl adapte edilebileceğine, bu aktivite sayesinde ülkenin kültürel, kamusal ve turistik kazanımlarına yer verilecektir.

Consensus has been reached by almost every environment, especially the architectural platform, on the need to protect cultural assets that have survived to the present day. Nevertheless, the conditions under which the cultural heritage will be preserved and its current use will still be discussed. Taking the subject away from all taboos and political approaches, it is important to revise the church-mosques within the adaptive reuse framework, especially in terms of transferring the common cultural heritage to future generations with insights. As a worldwide application, we encounter; There are also examples of re-functioning practices in Kayseri, in order to make the religious mission loaded structures serve another religion. In this context, in the evaluation of 6 Ottoman period churches which are the focus of the study; historical-new situation comparisons are included. In addition to comparing Kayseri church-mosques with examples from all over the world, Kayseri church-mosques have been positively and negatively revealed, and subjective interpretations have been brought to the buildings within a theoretical framework. In the use of churches as mosques; In the study, where the historical, cultural, social and architectural values of the buildings are determined, it is seen that churches are generally exposed to interventions contrary to the protection algorithm. The fact that the churches in the urban area reach today with the projects have partially glorified them compared to other churches. Recommended correct intervention/application sensitivities; will ensure that both the existing space potential of the buildings is revealed and the values it possesses are passed on to the next generations. With this work; ignored churches in Kayseri once more and bringing the churches used as mosques to the literature in their original form; Kayseri will result in the correction of false images in the urban identity. In the conclusion part, it will be mentioned how the prayer structures with the main reference to protect the architect can be adapted to the current mosque architecture, and the cultural, public and touristic achievements of the country thanks to this activity.