Kentsel dış mekanların aydınlatılmasının kentsel tasarım ilkeleri açısından incelenmesi

Abstract

IV ÖZET İnsanların günlük yaşamlarında gerçekleştirdikleri aktiviteler bir arada kentsel yaşamı oluştururlar. Kent için önemli olan, kentsel dış mekanların kullanılabilir hale getirilmesi böylece kentsel yaşam kalitesinin yükseltilmesidir. Kentsel dış mekanların, kent içerisindeki toplu yaşamın tüm etkinlilerinin gerçekleştiği, kentlilerin nefes aldığı ve yapılar dışında yaşamlarını sürdürdükleri mekanlar olmaları sebebiyle, düzenlenmeleri önem kazanmaktadır. Kentsel dış mekanların kullanılabilir olmasını sağlamada bir düzenleme aracı olarak kentsel tasarımdan yararlanılmaktadır. Günışığı ile aydınlanan ve özellikleri doğrultusunda algılanan kentler, alışılmış oldukları için dikkat çekici bir özellik sergilemezler. Yapay aydınlatma kaynağı olan lambalar ise koşullara uygun aydınlıklar oluşturmaktadır. Gündüzleri günışığı ile aydınlanan kentler, geceleri yapay aydınlatma elamanları ile aydınlatılarak, kentin özellikli bölgelerinin vurgulanması, sosyal ilişki ve etkileşimlere olanak vermesi sağlanmaktadır. Kent gündüz ve gece kullanımları ile bir bütün oluşturmaktadır. Bu nedenle kentsel aydınlatma konusunun, kentsel tasarım bütünü içinde yer alması gerekmektedir. Çağdaş aydınlatma tekniğinin getirdiği bütün imkanlardan faydalan il mal id ir. Işık kaynağının seçimi, aydınlatma elemanlarının biçimlenişi, oluşturulacak sistemlerin özellikleri ve kullanım süreleri gibi konulara kentsel tasarım süreci ve bütünü içinde yer verilmelidir. Yapmış olduğum çalışmanın birinci bölümde, toplu yaşamın tüm etkinliklerinin gerçekleştiği, kentsel sistemdeki mekan ve dış mekan kavramları açıklanmış, bu kavramların kentsel yaşam içerisindeki yeri ve önemi üzerinde durulmuştur. Kentsel dış mekan türleri sınıflandırılmış ve bumekanların düzenlenmesinde bir araç olarak karşımıza çıkan kentsel tasarım kavramı açıklanmıştır. İkinci bölümde kentsel dış mekanların, gündüzleri olduğu kadar geceleri de çeşitli kullanımlara imkan vermesi amacıyla yapılan kentsel aydınlatma tanımlanmış ve bu kavramın kentsel tasarım içerisindeki yeri incelenmiştir. Üçüncü bölümde içerisinde yaşadığımız ve çeşitli aktivitelerimizi gerçekleştirdiğimiz kentlerimizin, gece kullanılabilirliğini sağlamak ve görünümünü anlamlı kılmak amacıyla yapılacak aydınlatma için gerekli olan ilkeler anlatılmıştır. Sonuç olarak kentsel dış mekanların aydınlatılmasının gerekliliği üzerinde durulmuş, kentsel tasarım rehberleri ve projelerinde veri olarak kullanılabilecek, kentsel aydınlatma ilkelerinin sıralandığı bir sentez tablosu oluşturulmuştur.

VI SUMMARY The activities in people's daily lives make up city life. What is important for a city is that its surrounding should be usable for these social activities and hence the quality of life improves. The arrangement and usability of the surrounding areas of a city is important in the sense that the city dwellers get out of buildings, organize social activities and breathe in these areas. City planning is one way to make the surrounding areas usable. Cities that are perceived according to their characteristics under the sunlight may not display a special attraction. Artificial lighting, however and the lamps for this purpose, provide lightening which matches the place's characteristics. Cities that are illuminated by the sunlight during the day benefit from artificial lighting instruments in the night-time to exhibit the city's peculiar regions and enable residents to organize social activities. Cities form a complete picture with day and night-time lighting. Therefore, the lighting of a city should be incorporated in the city planning. All contemporary lighting technologies must be employed. City planning must pay particular attention to the choice of lighting source, shaping of lighting elements, the characteristics of complete lighting system and the time of usage. In the first chapter of this study, I descripe the residential and non residential parts of cities and their place and importance in city life. The surrounding (non-residential) areas of the cities are categorized and the concept of city planning is explained as an instrument for arranging these areas.vn In the second chapter, ı explacate city lighting that provides illumination for night-time activities a well as day-time and analyze its importance for city plannig. I provide the principles necessary in lightening cities, in the third chapter, that we live an and organize social activities, for using them inthe night and attributing to them a more meaningful image. In conclusion, the study emphasizes the necessity for illuminating the surrounding areas of cities and provides a synthesis of princeples of city lighting that may be used as inputs in city planning guides and projects.