İnsanda sıcak ve soğuk sıvının özofagus motilitesine etkisi

Abstract

ÖZET Yutma işlemi sırasında özofagus motilitesi lokma veya yudumlanıl miktar ve vizkozitelerine göre değişim gösterir. Motilitenin ısıdan da etkilenebileceği daha evvel yapılan çalışmalara konu olmuştur. Ancak bu çatışmalarda ya yüksek verimli manometri sistemi kullanılmamış yada özofagus lümen içi ısı sürekli olarak kaydedilmemişdir. Dolayısı ile motilitede meydana gelen değişiklikleri özofagus lümen içi ısı ile karşılaştırma olanağı olmamıştır. Biz bu çalışmada yüksek verimli manometri sistemi kullanarak ve özofagus lümen içi ısıyı sürekli kaydederek sıcak, soğuk ve oda ısısındaki sıvıların özofagus motilitesine etkilerini daha kontrollü bir yöntemle incelemeyi amaçladık. Çalışmamıza katılan 1 1 normal, gönüllü kişide alt özofagus sfinkter motilitesi ve 9 kişide ise özofagus korpus motilitesi oda ( 24-25° C ), soğuk ( 0°C ), ve sıcak ( 60°C ) ısılarda suyun yutulmasından sonra incelendi. Gönüllülerin rastgele seçilmiş ısıdaki ( oda, soğuk veya sıcak ) 1 00 mi suyu 2 dakika içerisinde içmesi ile özofagus lümen içi ısı değiştirildi. Bu işlemin hemen ardından aynı ısıdaki 5 mi su yudumlan ( 10-12 ) adet 30-40 saniye aralıklarla yutturularak özofagus motilitesi incelendi. Değişik ısılardaki çalışmalar arasında 15 dakika beklenerek lümen içi ısının bazal değere ulaşması sağlandı. Lümen içi ısı, özofagus alt sfinkterinin 3 sm proksimaline yerleştirilen ısı probu ile sürekli kaydedildi. Bazal lümen ısısı 36.5±0.3° C olarak belirlendi. Alt özofagus sfinkter çalışmasında oda ısısındaki suyun yutulmasından sonra ısı 34.4±0.7°C, soğuktan sonra 30.9±1.5°C ve sıcaktan sonra ise 39.5±0.8°C olarak saptandı. Alt özofagus sfinkter gevşeme süresi oda ısısında 8. 06± 1. 8 saniye, soğukta 1 0.4 1 ± 1. 7 saniye ve sıcakta ise 6.98±1.17 saniye bulundu. Soğukta gözlenen uzama çok anlamlı farklılık gösterdi ( p<0.0001 ). Alt özofagus sfinkterinin istirahat basmcı, gevşeme miktan ve rezidüel basmç değişik ısılarla farklılık göstermedi..f~Özofagus korpusunda yutma ile meydana gelen peristaltik dalga göstergeleri (parametreleri ) incelendiğinde alt sfinkterin 3 sm proksimalinde dalga amplitüdü oda ısısında 80.6±17.2 mmhg, soğukta 56.3±19.5 mmhg ve sıcakta 73.4±23.2 mmhg bulundu. Dalga amplitüdünde soğukta saptanan basınç azalması anlamlı idi ( p<0.05 ). Keza dalga süresi de soğukta belirgin uzama gösterdi ( p<0.05 ). Oda ısısında dalga süresi 2.9±0.5 saniye, soğukda 3.7±1.1 saniye, sıcakda ise 2.4±0.6 saniye olarak bulundu. Peristaltik dalgalarda mmhg/saniye olarak ölçülen en yüksek tepe noktasma vanş ve bazal değere iniş hızı ( maximum ve ortalama dp/dt up ve dp/dt down ) soğukta belirgin yavaşlama gösterdi. Ayrıca soğukta ilk yudumlarda 9 gönüllünün 5'inde simültane ve iletilmeyen dalgalar saptandı ( % 55 ). Peristaltik dalganın distale doğru ilerleme hızı değişik ısılarda tüm yutmaların ortalamaları alındığında farklılık göstermedi. Ancak birinci yutma tek başına değerlendirildiğinde ileti hızmda soğukta belirgin yavaşlama kaydedildi ( p=0.05 ). Bu farklılığın birinci yutma esnasmda lümen ısısının diğer zamanlara göre daha düşük olmasından kaynaklandığı gözlendi ( 1. yutmada lümen ısısı: oda ısısında 32.2±2° C, soğukta26±1.5°C,sıcakta41.3±l.3°C). Sonuç olarak özofagus lümen içi ısı oda, soğuk ve sıcak ısdardaki suyun hızla içilmesini takiben aynı ısıda 5 'er mi su yudumlarının içilmesi sonucu oldukça sabit bir ısıda kalabilmektedir. Dolayısı ile özofagus motilitesi bu şekilde belirli bir ısıda incelenebilmektedir. Özofagus motilitesi özellikle soğukta belirgin olarak etkilenmektedir. Soğukta motilitede yavaşlama, distal ileti hızlarında azalma, kontraksiyonlarda zayıflama ve peristaltik kontraksiyonlarda azalma meydana gelmektedir. Bu etkiler distal özofagusta en belirgin olarak gözlenmektedir. Sıcak etkisi soğuk etkisi kadar belirgin değildir. Özofagusta ısı etkisinin nasıl gerçekleştiği kesin olarak bilinmemektedir. Bu konuda mekanizmayı açıklamaya yönelik çalışmalara gereksinim vardır. -3-