Türkiye`de ve dünyadaki yüksek binaların mimari tasarım ve taşıyıcı sistem açısından analizi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Dünya' dan ve Türkiye'den seçilen yüksek bina örnekleri, kentsel çevre içindeki konumları, mimari tasarım ve taşıyıcı sistem özellikleri açısından analiz edilerek, çeşitli bakış açılarına göre sonuçlar ortaya konmuş ve Dünya genelindeki yüksek bina uygulamaları ışığında ülkemiz için öneriler sunulmuştur. Çalışma 2 cilt ve 6 bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, yöntemi ve kapsamının açıklandığı birinci bölümde yüksek bina kavramı tanımlanmış, Dünya'da ve Türkiye'de yüksek binaların tarihsel gelişiminden söz edilmiştir. İkinci bölümde yüksek binaların planlama ve tasarımında etkili olan çeşitli faktörler açıklanmıştır. Bu doğrultuda yüksek binaların kentsel çevre içinde üstlendikleri roller açısından özellikleri ve kullanım amacı, kullanıcı gereksinmeleri, çekirdek planlaması, donanım sistemleri, cephe sistemleri gibi mimari tasarımında etkili olan faktörler ele alınmıştır. Üçüncü bölüm dünyada yaygm olarak uygulanan yüksek bina taşıyıcı sistemlerini kapsamaktadır. Bu bölümde öncelikle taşıyıcı sistem kavramları tanımlanmış, daha sonra malzemeye göre ele alman taşıyıcı sistem türleri, yatay yüklere dayanıklılıklarına göre sınıflandırılarak, Dünya'daki en son gelişmeleri de kapsayacak şekilde tanıtılmıştır. Bölümün sonunda, yüksek binaların tasarımında etkili olan döşeme sistemleri, aktarma sistemleri ve temel sistemleri açıklanmış, kısaca taşıyıcı sistem seçiminde etkili olan ölçütlerden söz edilmiştir. Dördüncü bölüm Dünya' dan ve Türkiye'den seçilen toplam 42 adet yüksek bina uygulama örneğini kapsamaktadır. Bu örnekler genel özellikleri ile mimari tasarım ve taşıyıcı sistem özelliklerini ortaya koyacak şekilde hazırlanan bilgi formatına göre tanıtılmış, binalara ilişkin özellikler ortaya konmuştur. Beşinci bölümde, yüksek bina örneklerinin tanıtıldığı bilgi formatı doğrultusunda, çeşitli bakış açılarına göre karşılaştırmalı analizler ve değerlendirmeler yapılmıştır. Bu bakış açılan kentsel çevre içinde üstlendikleri roller, mimari planlama ve tasarım ile taşıyıcı sistem tasarımını kapsamaktadır. Sonuçların ortaya konduğu altıncı bölümde Dünya'da ve Türkiye'deki uygulama örneklerinin karşılaştırmalı analizleri ve değerlendirilmeleri ışığında, ülkemizde yüksek bina tasarımı ve yapımı için çeşitli koşullara bağlı olarak öneriler sunulmuştur. xxu

SUMMARY In this study, by analyzing the samples of tall buildings in Turkey and at abroad with their status in the urban environment, the results are described according to various points of view, and suggestions for Turkey have been made in the context of worldwide tall buildings practices. The study consists of 2 volumes and 6 sections. In the first section, in which the aim, method and scope of the work is defined, the tall building concept is described and the historical development of tall buildings in Turkey and at abroad is presented. In the second section, the factors that affect the planning and design phases of tall buildings are explained. In this perspective, the factors that take place in the architectural planning like the properties and the purpose of usage, the users' requirements, the planning of core, service systems, facade systems, and etc. are described according to the roles that the tall buildings play in the urban environment. The third section covers the structural systems of tall buildings generally applied all around the world. In this section, initially, the concepts of structural systems are expressed, than the types of structural systems, based on the lateral loads resistance classification, are presented. In the end of this section, gravity systems, transfer systems and foundation systems that influence the design of tall buildings and the structural system selection criteria are described. The fourth section includes the 42 tall building samples, both from Turkey and abroad. These samples are presented in such a format that the architectural design and structural system properties are emphasized. In the fifth section, comparative analysis and evaluations are prepared according to various points of view, which are composed of the roles they play in the urban environment, architectural planning and design, and structural system design. In the sixth section, where the conclusion is presented, the proposal for the tall building design and construction in Turkey are made in the frame of the comparative analysis and evaluations of the samples. xxni