Kahramanmaraş koşullarında farklı ekim zamanlarının buğdayın gelişme dönemleri, verim ve verim unsurları üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET 1997-98 ürün yılında, Kahramanmaraş Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanında yürütülen bu çalışmada, en uygun buğday ekim zamanının belirlenmesine çalışılmıştır. Bu amaçla 3 ekmeklik buğday çeşidi (Panda, Seri- 82, Doğankent-1), 7 farklı zamanda (9 Ekim, 23 Ekim, 6 Kasım, 25 Kasım, 11 Aralık, 26 Aralık, 15 Ocak) ekilmiş ve m2' deki başak sayısı, başaktaki tane sayısı, başaktaki tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, biyolojik verim, tane verimi, vejetatif periyod, tane dolum periyodu ve ekim-olgunlaşma süresi incelenmiştir. Başaktaki tane sayısı dışında, incelenen bütün karakterler yönünden, çeşitler arasındaki farklar önemli bulunmuştur. Erken ve geç yapılan ekimler metrekaredeki başak sayısı, başaktaki tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, biyolojik verim ve tane verimini azaltmıştır. Erken ekim, vejetatif periyod, tane dolum periyodu ve ekim-olgunlaşma süresinin uzamasına neden olurken, geç ekim başaktaki tane sayısını arttırmıştır. Bin tane ağırlığı, tane verimi, vejetatif ve tane dolum periyodları ve ekim-olgunlaşma süresi yönünden çeşit x ekim zamanı interaksiyonu önemli olmuştur. Araştırmada Panda ve Sei-82'ye kıyasla Doğankent-1 çeşidinin yöre koşulları için daha uygun olduğu, ekimin kasım ayının ilk haftası ile aralık ayının ikinci haftasına kadar olan dönem içerisinde yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: Ekmeklik Buğday, Ekim Zamanı, Gelişme Dönemleri, Verim, Verim Unsurları

ABSTRACT In this trial carried out in 1997-1998 crop season in Kahramanmaraş, it was aimed to determine optimum seeding dates for wheat. For this aim, three bread wheat varieties (Panda, Seri-82, Doğankent-1) were planted at seven different dates (October 9, October 23, November 6, November 25, December 11, December 26, January 15) and head number m`/ grain number and weight per head, vegetatif period, grain filling period, sowing-maturity period, biomass and grain yield were tested. The differences among varieties for all characteristics, except grain number per head, were significant. Early and late seeding decreased head number m`2, grain weight per head, 1000-grain weight, biomass and grain yield. Early seeding increased vegetatif period, grain filling period and sowing- maturity period, while late seeding increased grain number per head. Variety x seeding date interactions for 1000-grain weight, grain yield, vegetatif period, grain filling period and sowing-maturity period were significant. Results indicated that Doğankent-1 cv. is more suitable than Panda and Seri-82 for local conditions and wheat should be planted from first week of November to second week of December. Key Words: Bread Wheat, Sowing Dates, Growing Period, Yield, Yield Components II