İlkokul çocuklarında pasif sigara dumanına maruziyetin akciğer fonksiyon parametreleri ve bronşial hiperreaktivite üzerine olan etkisinin araştırılması

Abstract

Çalışmamızda 8-12 yaşlarındaki ilkokul öğrencilerinde pasif sigaraya maruziyetin akciğer fonksiyon parametreleri üzerine etkisi incelenmiş ve bu çocuklarda bronşial hiperreaktivite ile eozinofil sayısındaki artış arasındaki ilişki araştırılmıştır. Sonuç olarak pasif sigaraya maruz kalan çocuklarda, özellikle annenin sigara içmesi durumunda ve tüm gruplarda kız çocuklarında daha belirgin olmak üzere küçük hava yolu hasarının erken bir bulgusu olarak değerlendirilen BFEF25-75 % değerlerinde, pasif sigaraya maruz kalmayan çocuklara göre istatistiksel anlamlı bir düşüklük saptanmıştır. Bizim toplumumuzda çocukların, özellikle kızların zamanlarının büyük bir kısmını evde anneleri ile birlikte geçirmeleri nedeni ile, annenin sigara dumanına daha uzun süre maruz kaldıkları ve annenin sigara içmesinin bu yaşam tarzı özelliği nedeni ile çocukların akciğer fonksiyon parametreleri üzerinde daha belirleyici olduğu düşünülmüştür. Çalışmamızda çocukların pasif sigaraya maruziyetleri anket verilerinin yanısıra biyolojik bir işaret olan serum kotinin düzeyleri ile değerlendirilmiş ve anket verileri bu sonuçlara göre uygun bulunarak desteklenmiştir. Sonuç olarak anket verilerine göre pasif sigaraya maruz kaldığı tesbit edilen çocuklarda, maruz kalmadığı düşünülen çocuklara göre yüksek serum kotinin düzeyleri bulunmuştur. Çocukların serum kotinin düzeyleri maruz kaldıkları sigara miktarlarının artması ile artış göstermiştir. Ayrıca ebeveynleri sigara içmeyen ve pasif sigara dumanına maruz kalmadığı düşünülen çocuklarda bile ölçülebilir serum kotinin düzeyleri saptanmıştır ki bu zamanlarının %60-80 kadarını iç ortamlarda geçiren çocukların sigara içen bir ebeveynleri olmasa bile pasif sigara içiminin zararlı etkilerine maruz kalabileceğinin bir göstergesidir.113 Çalışma grubumuzda pasif sigaraya maruz kalan çocuklarda egzersiz ile yapılan bronş provakasyonunu takiben FEVÎ'de saptanan ortalama değişiklik pasif sigaraya maruz kalmayan gruptan farklı bulunmamıştır. Bu çocuklarda % 2.1 olarak saptanan bronşial hiperreaktivite oranı ise genel populasyonda egzersiz ile oluşan hava yolu daralmasının prevalansından daha yüksek değildir. Diğer taraftan, çalışmamızda pasif sigaraya maruz kalan çocuklarda, maruz kalmayan çocuklara oranla, artan sigara miktarları ile artma eğilimi gösteren yüksek eozinofil sayıları gösterilmiştir. Ayrıca bu yüksek eozinofil sayıları, özellikle yoğun olarak sigara dumanına maruz kalan çocuklarda, artmış serum kotinin düzeyleri ile istatistiksel anlamlı bir korelasyon göstermiştir. Son yıllarda BHR'nin patogenezinde giderek daha önemli hale gelen eozinofillerin çalışmamızda pasif sigaraya maruz kalan çocuklarda yüksek olarak bulunması, bu çocukların BFEF25-75 % değerlerinde saptanan düşüklük ile birlikte değerlendirildiğinde, başlamış olan hava yolu enflamasyonunun ve hava yolu hiperreaktivitesinin erken bulgusu olabileceği düşünülmüştür.