Negatif mekan kurgusu ile oluşturulmuş yapıların biçimlenişleri üzerine bir inceleme

Abstract

ÖZET Mimari mekanı, genel anlamı ile kullanıcı, eylem ve gereksinmelerine göre sınırlandırılmış hacimler olarak tanımlayabiliriz. Özünde örtme ve çevreleme yoluyla yaşamı elverişli kılan işlevsel bir boşluk elde etmeye dayanan mekan olgusu, yalın bir kurgudan, çok parçalı karmaşık çeşitlemelere uzanan bir esneklik sergiler. Mimari tasarımda mekan, tarih boyunca karşıt iki kurguya bağlı olarak elde edilmiştir. Birincisinde insanoğlunun yapı eylemini başlattığı mağara kovukları yani yeraltı boşluklarını kullanılarak, ikincisinde ise yerüstünde yapay mekan bileşenleri ile oluşturduğu boşlukları kullanarak. Araştırma, yapı eyleminin başladığı mekan olan yeraltı mekanından yola çıkarak günümüzde bu mekanların oluşturulmasıyla ilgili neden ve nasıl sorularının cevabını aramaktadır. Çalışmanın kurgusunu oluşturan bölümler konuyu ele alış sırasına göre şu şekilde özetlenebilir. Birinci bölümde yeraltı ve mekan kavramları incelenerek boşluk kurgusuna dikkat çekilmiş ve yeraltı mekanının tanımlaması yapılmıştır. Negatif mekanı oluşturan yeraltının olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konarak mimariye, edebiyata ve mitoloji'ye yansımalarına değinilmiştir. İkinci bölümde, negatif mekanın geçmişten günümüze kadar uzanan bir süreç içinde oluşturulma nedenleri çevresel koşullar göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Üçüncü bölümde, negatif mekan kurgusu ile oluşturulan yapıların biçimsel oluşumları incelenerek fiziksel açıdan benzerliklerine dikkat çekilmiş ve biçimleniş yönüyle bir sınıflandırmaya gidilmiştir. Dördüncü bölümde ise, negatif mekanı kullanan bir yapıdaki tasarıma yönelik şartlar ortaya konarak bu mekanların özelliklerine ve hedeflerine değinilmiş ve bölümlerde elde edilen bulguların genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. III

SUMMARY An architectural space may be in general described as the volumes that are limited in compliance with the user, action, and requirements. The space fact which frequently depends, as a matter of fact, on provision of a functional vacancy that would allow an adequate living condition through covering and encircling exhibits a wide range of flexibility from a simple concept to the complex varieties with multi patches. The space with the architectural design has been achieved with two adverse concepts during the history. In the first part, the human being has initiated in the inns and hollows where they have given a start to construction event, that is to say, having used the underground hollows, while in the second having used the vacancies and hollows that they have combined with artificial space components on the super ground. The research, having set forth the road from the underground spots, is looking for the answers to the why' s and how's related to constituting such spots at the present time. The parts forming the concept of the work may be summarized as follows according to the order of taking them into the consideration. Having reviewed the underground and super ground space concepts in the first part, the vacancy and hollowness concept is forwarded to the interest and attraction, and then the definition of underground space is made. Having revealed negative and positive aspects of the underground, which constitutes the negative space their reflection to architecture, literature and mythology, is prescribed. In the second part, the reasons of formation of the negative space in a course of time that runs from the past to the present is examined considering the environmental conditions and facts. In the third part, having examined the figurative formations of the erections that are formed under the concept of negative space, their resemblance's in physical aspect are drawn to the attention and hen classified for their formation aspect. IV