Çağdaş havaalanı, terminal planlamasında akış olgusu, plan tipleri, tip seçimi ve kriterleri

Abstract

XI ÖZET Ulaşım yapılarından havaalanlarının tasarımları, hata yapıldığında, yapı gerçekleştirildikten sonra geri dönüşü, maliyetleri ve işlerliği gibi sebeplerden dolayı çok zordur, özellikle küçük ölçekli terminallerde yapılacak hata, kendini çok açık şekilde belli edecektir. Çünkü küçük ölçekli terminallerde ulusal, uluslararası niteliklerde ya da her iki niteliği barındırmış olurlarsa olsunlar, en temel fonksiyonları içerdikleri için, yapılacak hataya olan tavizleri çok azdır. Günümüz terminallerinin nitelikleri, içerdiği fonksiyonları açısından gelişmeye uğramaktadırlar. Yolcuların terminal içerisindeki bekleme süreleri işletmecileri reklam, çarşı vb. konulara yöneltmiştir. Terminaldeki kayıp zaman artık, çarşıya giden bir kişinin geçirdiği zamana eşdeğer olmaya başlamıştır. Bu da, daha önceden terminal yapılarının programında bulunan gazete bayii, büfe vs. satış birimlerine özellikle büyük ölçekli terminal yapılarında ek çarşı birimlerinin katılmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada hava ulaşımında ve havaalanlarındaki tarihsel gelişmeler, kullanıcı-havaalanı ve kullanıcı-terminal yapısı ilişkileri incelenmiştir. Terminal yapılarının tip sınıflandırmaları ve birbirleriyle olan kıyaslamaları yapılmıştır. Avrupa, Asya ve Amerika'dan seçilen on adet terminal örneğinde yolcu akışı ile terminal fonksiyonları arasındaki ilişkiler incelenmiştir.

xu SUMMARY Designs of airports are challenging considering the nature of terminals having an inflexible functional diagram when planning errors are made which all turns out to be costly. Especially mistakes in small scale terminals are more visible than others. Whether this small scale terminal is national, international or both, this kind of terminals has the main functions so making mistakes are less acceptable. Qualifications of today's airports are getting more and more improved in terms of the functions they have. Waiting time of the passengers in the terminal area directed managers to the issues like advertising, shopping, etc. Lost time in terminal is nearly equal to the time when a person goes shopping. As a result more and more shopping are provided besides cafes, kiosks and other kinds of shops in large scale terminals. In this thesis historical development of air transportation and airports, relations between user and airport, and the relation between user and terminal concept are studied. In ten examples from European, Asian and American airport terminals, relations between flow of passengers and functions of terminals are studied.