Menzelet baraj gölü`nde (Kahramanmaraş) fiziko-kimyasal özellikler, zooplanktonik organizmaların tür çeşitliliği, yoğunluğu ve mevsimsel dağılımı

Abstract

ÖZET Mehmet Fatih PAKSOY KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZET MENZELET BARAJ GÖLU'NDE (K. MARAŞ) FİZİKO-KİMYASAL ÖZELLİKLER, ZOOPLANKTONİK ORGANİZMALARIN TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ, YOĞUNLUĞU VE MEVSİMSEL DAĞILIMI MEHMET FATİH PAKSOY Danışman : Prof. Dr. Emine BAYRAKTAROGLU II. Danışman : Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALP Yıl: 2002, Sayfa: 69 Jüri: Prof. Dr. Emine BAYRAKTAROGLU Prof. Dr. Cengiz BAHADIROĞLU Doç. Dr. Metin DIĞRAK Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALP Yrd. Doç. Dr. Cemil KARA Kahramanmaraş ili sınırları içinde, il merkezinin 26 km kuzey batısında bulunan Menzelet Baraj Gölü'nde, Temmuz 2001 - Mart 2002 tarihleri arasında yapılan bu çalışma, baraj gölünün bazı fiziko-kimyasal ve biyolojik (zooplankton populasyonu) özellikleri ve bunların mevsimsel değişimleri hakkında bilgi vermektedir. Menzelet Baraj Gölün'de zooplanktonik organizmalar üzerine (mevsimsel dağılımları, tür çeşitliliği v.b.) yapılan ilk bilimsel çalışma niteliğini taşımaktadır. Göldeki fiziko-kimyasal parametrelerin yatay ve dikey dağılımları, beş farklı istasyon seçilerek araştırılmıştır. Yaz aylarında (Temmuz-Ağustos) sıcaklığa bağlı tabakalaşma tesbit edilmiştir. Göldeki trofik seviyenin fiziko-kimyasal parametrelere bağlı olarak istasyonlar arası farklılık gösterdiği bulunmuştur. Elde edilen sonuçlardan gölün en derin ve en geniş bölgesi (S2) mezotrofik, diğer bölgelerin ise ötrofik seviyede olduğu gözlenmiştir. Göldeki zooplanktonik organizmaların tür çeşitliliği, yoğunluğu, mevsimsel dağılımı, yatay ve dikey dağılımı belirlenmiş beş istasyonda araştırılmıştır. Zooplanktonik organizma olarak Rotifera ulumundan üç cins (Brachionus, Keratella ve Notholca), Copepoda takımından beş tür IIIÖZET Mehmet Fatih PAKSOY {Acanthodiaptomus denticornis, Cyclops vicinus, Diacyclops bicuspitatus, Eucyclops serrulatus ve Macrocyclops albidus) ve Cladocera takımından beş tür {Diaphanosoma lacustris, Daphnia curvirostris, Scapholeberis kingi, Ceriodaphnia dubia ve Chydorus sphaericus) saptanmıştır. Tesbit edilen türlerin istasyonlara ve derinliklere göre yoğunlukları (birey/m3 ) verilmiştir. Fiziko-kimyasal parametrelerin bu türler üzerine etkilerine kısmen değinilmiştir. Oniki sene içinde, Menzelet Baraj Gölünün bazı kısımları mezotrofik (S2) ve diğer bazı kısımları da (Sİ, S3, S4 ve S5) ötrofik hale gelmiştir. Elde edilen sonuç gölün daha fazla ötrofikasyonunu önlemek için yetkililerin tedbir alması açısından önemlidir. Bu nedenle, yapılan bu çalışma ileriki çalışmalar için bir kaynak bilgi ve özellikle gölün uzun süreli takibi için önderlik edecektir. Anahtar Kelimeler: Menzelet Baraj Gölü, Zooplankton, Rotifera, Copepoda, Cladocera, Yoğunluk, Mevsimsel Değişim, Fiziko-kimyasal parametreler. IV

ABSTRACT Mehmet Fatih PAKSOY UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SUTCU IMAM INSTITUE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF BIOLOGY MSc THESIS ABSTRACT SPECIES VARIATIONS, ABUNDANCE AND SEASONAL DISTRIBUTION OF ZOOPLANKTONIC ORGANISMS AND PHYSICO-CHEMICAL PROPERTIES OF MENZELET DAM LAKE (KAHRAMANMARAŞ) MEHMET FATİH PAKSOY Supervisor : Prof. Dr. Emine BAYRAKTARO?LU Cosupervisor : Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALP Year: 2002, Pages: 69 Jury: Prof. Dr. Emine BAYRAKTARO?LU Prof. Dr. Cengiz BAHADIRO?LU Doç. Dr. Metin DI?RAK Yrd. Doç. Dr. Ahmet ALP Yrd. Doç Dr. Cemil KARA The Study was performed in the Menzelet Dam Lake situated 26 km from the city on the North-west side of K.Maraş from July 2001 to March 2002. This study provides information on physical-chemical and biological (zooplankton populations) properties and seasonal distribution of zooplankton. It constitutes the first scientific work on zooplanktonik organisms (seasonal variations, species diversity etc.) in the Menzelet Dam Lake. Horizontal and vertical distributions of physico-chemical parameters have been investigated on five stations representing different parts of the lake. During summer months (July-August) thermal stratification depending on temperature has been determined. The trophic level of the dam lake based on physico-chemical parameters has shown differences between stations. From the obtained results, it is concluded that the trophic status is mesotrophic on the station (S2) which is the deepest and widest region of the lake while the other regions are eutrophic. The species diversity, abundace, seasonal variation, horizontal and vertical distribution of zooplanktonic organisms have been investigated on five predeterminedABSTRACT Mehmet Fatih PAKSQY stations of the lake. Three genus of Rotifera phylum (Brachionus, Keratella and Notholca ), five species of Copepoda order (Acanthodiaptomus denticornis, Cyclops vicinus, Diacyclops bicuspitatus, Eucyclops serrulatus ve Macrocyclops albidus)and five species of Cladocera order (Diaphanosoma lacustris, Daphnia curvirostris, Scapholeberis kingi, Ceriodaphnia dubia ve Chydorus sphaericus)) have been identified. The abundance (org./m3) of identified species and genus have been calculated at depth on the stations. The effect of physico-chemical parameters on these species have been studied to some extent. Menzelet Dam Lake has become mezotrophic in some regions (S2) and eutrophic in others (S1,S3,S4 ve S5). It is important to inform the goverment to take measures against further eutrophication of the lake. Therefore, this study will form a reference knowledge for future investigations, especially for long term studies of the lake. Key Words: Menzelet Dam Lake, Zooplankton, Rotifera, Copepoda, Cladocera, Abundance, Seasonal Variation, Physico-Chemical Parameters. VI