Adıyaman-Çelikhan bölgesinde yetişen bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin antimikrobiyal aktivitesi

Abstract

Ekrem DEMİR ÖZET KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZET ADIYAMAN-ÇELİKHAN BÖLGESİNDE YETİŞEN BAZI TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ UÇUCU YAĞLARININ ANTİMİKROBİAL AKTİVİTESİ Ekrem DEMİR DANIŞMAN: Doç.Dr. Metin DIGRAK Yıl : 2002 Sayfa: 42 Jüri : Doç.Dr. Metin DIĞRAK : Doç.Dr. M. Hakkı ALMA : Yrd.Doç.Dr. Ahmet İLCİM Bu çalışmada 2000-2002 yıllan arasındaki vejetasyon dönemlerinde Adıyaman İl'ine bağlı Çelikhan ilçe merkezi ve çevresindeki alanlardan çeşitli türlere ait bitki örnekleri toplandı. Floristik çalışma süresince tıbbi ve aromatik önemi olan 20 tür tespit edildi. Toplanan bitkilere ait uçucu yağlar hidrodistilasyon yöntemiyle elde edilerek antimikrobiyal aktiviteleri araştırıldı. Çalışma sonucunda Thymus cinsine ait türlerden elde edilen uçucu yağların test edilen mikroorganizmalar üzerindeki etkisi, toplanan diğer bitki türlerine göre daha etkili olduğu tespit edildi. T. kotschyanus uçucu yağının antimikrobiyal etkisi, T. spyleus ve T. samius türlerine göre daha fazla olduğu belirlendi. Achillea biebersteinii, Nepeta nuda, Satureja aintebensis, Stachys pumilia türlerinden elde edilen uçucu yağların çalışmada kullanılan mikroorganizmaların gelişmesini değişik oranlarda inhibe ettiği görüldü. Salvia cinsine ait olan S. candidissima ve S. multicaulis türlerinden alınan uçucu yağlar 0,5 nl/disk konsantrasyonda genel olarak etkili olamadığı, 1, 2 ve 4 ^l/disk konsantrasyonda antimikrobiyal etkisinin daha belirgin olduğu tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Uçucu yağ, Antimikrobiyal Aktivite, Tıbbi ve aromatik bitki II

Ekrem DEMİR ABSTRACT UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM DEPARTMENT OF BIOLOGY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES MSc THESIS ABSTRACT ANTIMICROBIAL ACTIVITIES OF SOME MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS WHICH COLLECTED FROM ÇELİKHAN DISTRICT, ADIYAMAN Ekrem DEMİR Supervisor: Assoc.Prof.Dr. Metin DIGRAK Year : 2002 Page: 42 Jury : Doç.Dr. Metin DI?RAK : Doç.Dr. M. Hakkı ALMA :Yrd.Doç.Dr. Ahmet İLCİM In this study, samples of various plant species were collected from Çelikhan district, Adıyaman, in the vegetation periods between years 2000 and 2002. In the course of floristic study, 20 species having medicinal and aromatic importance were determined. Essential oila of species collected were obtained by using hidro- distillation method and their antimicrobial activities were investigated. The results showed that the essential oils from species of Thymus genus were found to be much more effective againts various microorganisms in corparison to other species studied herein. The antimicrobial activity of essential oils from T. kotschanus were determined to be higher than those of T. spyyleus and T. samius. It was also found that the essential oils obtained from Achillea biebersteinii, Nepeta nuda, Satureja aintebensis and Stachys pumilia species inhibited the developments of microorganisms studied. In addition, while the essential oils from S. candidissima and S. multicaulis from Salvia genus was not effective against microorganisms at the concentarition of 0.5 ^1/disc, they were effective against the microorganisms at the concentarations of 1, 2 and 4 j.l disc. Key words: Essential oils, Antimicrobial activity, Medicinal and aromatic plant III