Beyoğlu bölgesi tekke yapılarının mevcut durumunun saptanması ve Turabi Baba Tekkesi`nin günümüz şartlarında değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Günümüze büyük bir kısmı ulaşamamış olan geleneksel Türk yapılarının ilk adımda belgelenerek, kültür mirasımıza kazandırılması hepimizin görevidir. Bu çalışmada, Turabi Baba Tekkesi detaylı olarak incelenmiş ve geniş kapsamda da Beyoğlu Tekkeleri'nin envanteri çıkarılmaya çalışılmıştır. Giriş bölümünde bu çalışmanın hangi amaçla yapıldığı, hangi konulan kapsadığı ve çalışmada izlenilen yöntem açıklanmıştır. I.Bölüm'de, islam'da tasavvufi düşüncenin ortaya çıkış süreci ile bu felsefenin tarikatlar şeklinde kurumsallaşmalarından ve bu kurumların bir ürünü olan ilk tarikat yapılarından söz edilmiştir. Daha sonra bu kurumların Anadolu'daki etkileri açıklanmaya çalışılmıştır. Bölümün sonunda ise tarikatların İstanbul'da yayılma süreçleri ve kurdukları ilk tarikat yapılan ele alındıktan sonra,` istanbul tekkelerinin mimari programlan genel anlamda açıklanmış ve İstanbul tekkeleri işlevleri açısından değerlendirilmiştir. II.Bölüm'de Beyoğlu'nun tarihçesi kısaca anlatılmıştır. III.Bölüm'de tarih boyunca Beyoğlu'nda varlık gösteren tarikatların kurdukları tekkeler, kuruldukları dönemlere, ait oldukları tarikatlara, günümüze ulaşıp ulaşmamalarına, vakfiyelerine ve haklarında alınan kurul kararlarına göre değerlendirilmiş ve elde edilen sonuçlar tablolar halinde aktarılmıştır Ayrıca, Beyoğlu Bölgesi'ndeki her bir tekke için detaylı incelemelerin de yapıldığı anıt fişleri hazırlanmış ve bölüm sonunda Kasımpaşa bölgesi ve Kadiriliğin İstanbul'daki yayılımı değerlendirilmiştir. IV. Bölüm'de ise Kasımpaşa Turabi Baba Tekkesi'nin konumu ve tarihçesi hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Günümüzde mevcut olmayan yapının mimarisi, eldeki belgeler ışığında detaylı olarak incelenmiş ve alınan ilke kararlan belirtilerek tekkenin günümüz koşullarında nasıl bir yol izlenerek kamu yararına sunulabileceğine dair bir öneri getirilmiştir. I

SUMMARY It is all our duty to make the traditional Turkish buildings earned, most of which do not exist today,by documenting them at first step to our cultural inheritance. In this study, Turabi Baba Tekke was studied in detail and it was tried to make the inventory of Beyoğlu Tekkes comprehensively. In introduction part it was explained why this study was made and which subjects it contains and the way that was followed. At first part it was talked about with the process of appearing sufic thought this phylosophy's getting a instution as tariqats and the first buildings of this tariqats.Later on the effects of this instutions at Anatolia were tried to explain. At the end of this part the process of spreading of tariqats at Istanbul and after considering the first tariqat buildings that they set up, the architecture programme of Istanbul tekkes was explained in detail and Istanbul tekkes was evaluated from the point of their functions. At the second part there is a brief historical account of Beyoğlu. At the third part the Tekkes that were set up which existed in Beyoğlu through the history were evaluated according to periods that they were built, to which tariqats they belonged, whether they reached today or not, their charter of waqfs, commitee decisions about them and the results were given in tables. And also for every single tekke at Beyouğlu monument index cards, in which detailed studies can be found, were prepared and at the end of the part the spread of Kadirilik at Istanbul and Kasımpaşa region was evaluated. And at the forth part detailed information about the location of Kasımpaşa Turabi Baba Tekke and about its history were given. The architecture of this building, which doesn't exist today, was inspected throughly with the help of IIinformations that we have and a suggestion was made how we can present this building for the benefit of the public in today's condition byrevealing the principles that were decided. Ill