Traktör ve biçerdöverlerle çalışmada oluşan toz düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

ÖZETÇetin HURSITOGLU KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARIM MAKİNALARI ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZET TRAKTÖR VE BİÇERDÖVERLERLE ÇALIŞMADA OLUŞAN TOZ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ ÇETİN HURSITOGLU DANIŞMAN: Yrd. Doç. Dr. Ali AYBEK Yıl:2003, Sayfa: 30 Jüri: Yrd. Doç. Dr. Ali AYBEK Prof. Dr. Alaettin SABANCI Yrd. Doç. Dr. Selçuk ARSLAN Bu araştırmada makineli tarımsal üretim işlemleri sırasında ergonomik açıdan önem taşıyan ortam özelliklerinden toz konsantrasyonları belirlenerek, bu değerlerin insan sağlığı açısından düzeyi değerlendirilmiştir. Araştırmada kabinsiz, sonradan kabinli ve orijinal kabinli traktörlerle tapan çekme, tava makinesi ile ark yapma, balya yapma, çekilir tip saman makinesi ile saman yapma işlemleri ile kabinli, sonradan kabinli ve orijinal kabinli biçerdöverlerle hasat-harman işlemlerinde çalışma ortamlarında oluşan toz konsantrasyonları belirlenmiştir. Araştırmada toz düzeyine etkili hava hızı, nemi ve araçların çalışma hızları da dikkate alınmıştır. Toz ölçümleri her bir işlemin gerçekleştirildiği dönemde gün ortasında 4 tekrarlı olarak yapılmış ve her tekrarda 8' er veri alınmıştır. Ortalama toz konsantrasyonları, kabinsiz traktörler ile tapan çekme, tava yapma, saman yapma, balya yapma işlemlerinde sırasıyla 137.95 mg/m3, 83.57 mg/m3, 80.28 mg/m3, 88.76 mg/m3; kabinsiz biçerdöverler ile hasat-harman işleminde 106.93 mg/m3 olarak belirlenmiştir. Sonradan kabinli traktörlerde ortalama toz konsantrasyonları sırasıyla 5.62 mg/m3, 6.60 mg/m3, 6.38 mg/m3, 3.70 mg/m3; sonradan kabinli biçerdöverlerde ise 4.74 mg/m3 olarak belirlenmiştir. Orijinal kabinli çalışma ortamlarında toz konsantrasyonları işlem sırasına göre 1.10 mg/m3, 1.60 mg/m3, 3.23 mg/m3, 1.35 mg/m3, 1.43 mg/m3 olarak belirlenmiştir. Tapan çekme işleminde oluşan toz konsantrasyonları-hava hızı, balyalama işleminde oluşan toz konsantrasyonları- hava hızı, biçerdöverlerle hasat-harman işleminde oluşan toz konsantrasyonları- biçerdöver çalışma hızı arasındaki ilişki Pearson korelasyon katsayıları ile belirlenmiş ve sırasıyla 0.74 (çok güçlü ilişki), 0.46 (orta düzeyli ilişki) ve 0.44 (orta düzeyli ilişki) olarak bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Tarım makineleri, tarımsal işlemler, toz konsantrasyonları

ABTRACTÇetin HURSITOGLU UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM DEPARTMENT OF AGRICULTURAL MACHINERY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES MSc THESIS ABSTRACT DUST CONCENTRATION MEASUREMENTS IN TRACTOR AND COMBINE OPERATIONS ÇETİN HURSITOGLU Supervisor : Yrd. Doç. Dr. Ali AYBEK Year: 2003, Pages : 30 Jury : Assist. Prof. Dr. Ali AYBEK Prof. Dr. Alaettin SABANCI Assist. Prof. Dr. Selçuk ARSLAN In this study, dust concentration levels were measured during field operations of tractors and combines and measured quantities were evaluated its effect to human health. Dust levels were determined during soil packing, furrowing, balling, and strawing in tractor operations with no cabs, field-installed cabs, and with unit- manufactured cabs. Dust concentrations were also measured in harvesting with no cabs, field-installed cabs, and with unit-manufactured cabs. Wind speed, relative humidity, and ground speed were also recorded. For all operations mentioned, four measurements were recorded during midday, each of four measurement being an average of eight readings. Mean dust concentrations were found to be 137.95 mg/m3, 83.57 mg/m3, 80.28 mg/m3, and 88.76 mg/m3 for soil packing, furrowing, straw making, and baling on tractors without cabs whereas 106.93 mg/m3 was found in combines without cabs. In tractor operations with field-installed cabs, mean dust concentrations were 5.62 mg/m3, 6.60 mg/m3, 6.38 mg/m3, and 3.70 mg/m3, respectively in soil packing, furrowing, straw making, and baling while 4.74 mg/m3 was measured in combines with field-installed cabs. Considering unit-manufactured cabs, measured dust concentrations were 1.10 mg/m3, 1.60 mg/m3, 3.23 mg/m3, and 1.35 mg/m3 respectively in tractor operations, and 1.43 mg/m3 in combine operations. Pearson correlation coefficients were calculated to determine the relationships between dust concentration in soil packing operation and wind speed, baling and wind speed, combining and wind speed. Pearson correlation coefficient was 0.74 (very strong level) for soil packing, 0.46 (medium level) for baling, and 0.44 (medium level) for combining and wind speed. Keywords: Farm machinery, farm operations, dust concentrations. II