Sepsis hastalarında gelişen karaciğer işlev bozukluğu ve mortaliteyi etkileyen faktörler

Abstract

SEPSİS HASTALARINDA GELİŞEN KARACİĞER İŞLEVBOZUKLUĞU VE MORTALİTEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERAMAÇ: Sepsis ve septik şok hastalarında karaciğer hasarının patofizyolojisiniaçıklayan çalışmalar olmasına rağmen mortaliteyi artıran nedenler bilinmemektedir.Çalışmamızda yoğun bakımda yatan sepsis tanılı hastalarda karaciğer işlevlerininbozulmasının prognoza etkisi araştırıldı. Ayrıca hastalarda mortaliteyi etkileyen diğerfaktörlerin tespit edilmesi amaçlandı.HASTALAR VE METOD: Çalışmamıza 2013-2018 tarihleri arasında erişkin kalpdamar cerrahisi, dahili ve cerrahi yoğun bakım (YB) ünitelerinde takip edilen 18 yaşüstü hastalar retrospektif olarak alındı. Sepsis ve septik şok tanısında Sepsis-3kriterleri kullanıldı. Toplam 1733 hasta dosyası tarandı. İmmunsuprese durumdaolanlar, primer veya sekonder karaciğer hastalıkları veya karaciğer yaralanmasıolanlar, intra veya ekstrahepatik kolestazı olan hastalar araştırmamıza alınmadı.Karaciğer işlev bozukluğu olan 32 (Hasta grubu) ve olmayan 61(Kontrol grubu)sepsis tanılı hastanın verileri değerlendirildi. Sepsis karaciğeri tanısında Hepa-SOFAskoru kullanıldı. Sepsis veya septik şok tanıları, hastaların klinik ve laboratuvarsonuçları incelenerek retrospektif olarak doğrulandı. Hastaların enfeksiyon odağı,kronik hastalıkları, yatış süreleri, kültürlerdeki üremeleri, karaciğer dışı organbozuklukları, laboratuvar verileri ve antibiyotik tedavileri incelemeye dahil edildi.BULGULAR: Grupların yaş, cinsiyet, kronik komorbiditeleri arasında fark tespitedilmedi. Hasta grubunda, kontrol ile karşılaştırıldığında asidoz, laktik asidoz, çoklubakteri üremesi (persistan bakteriyemi) daha sık görüldü. Laboratuvar verilerindehemoglobin ve trombosit hasta grubunda daha düşük, prokalsitonin, SOFA skorudaha yüksek bulundu. Pozitif inotrop ilaç kullanımı hasta grubunda daha yüksek bulundu. Sepsis süresi ve YB yatış süresi hasta grubunda fazla bulundu.Laboratuvar verilerinin ROC analizinde, total bilirubin ≥1.6 mg/dl olanlarda %65duyarlılık ve %92 özgüllük ile sepsiste karaciğer disfonksiyonu geliştirmesinin öngörülebileceği bulundu. INR >1.25 değerinin %74 duyarlılık ve %74 özgüllük ile mortaliteyi öngörmekte yardımcı olduğu bulundu. Lojistik regresyon analizine göre mortaliteyi etkileyen faktörlere bakıldığında vakalarda doğru antibiyotiğin seçilmiş olması [Odds oranı 141 (5,4 – 3698); p=0,003] ve sepsis karaciğeri tanısı olması [96(6,2-1495); p=0,001] mortaliteyi etkileyen bağımsız faktörler olarak öne çıktığı görüldü.SONUÇ: Total bilirubin ve INR düzeylerindeki yükselmenin erken fark edilmesisepsis karaciğerini erken tespit etmede faydalı olabilir. Septik karaciğer hasarını vemortaliteyi etkileyen en önemli faktör ampirik antibiyotik seçimlerinin etkeni tedavietmekte yetersiz kalmasıdır. Mevcut laboratuvar yöntemleri ile erken dönemde sepsise neden olan ajanın tespit edilmesi mümkün olmamaktadır. Mortalitenin azaltılabilmesi için ampirik antibiyotik seçimi protokollerinin gözden geçirilmesi ve sepsiseneden olan ajanların daha kısa sürede tespit edebilecek yöntemlerin geliştirilmesigerekmektedir. Anahtar kelime: Sepsis, Septik Şok, Sepsis nedenli karaciğer disfonksiyonu,ampirik antibiyotik

FACTORS AFFECTING LIVER FUNCTION DISORDER ANDMORTALITY IN SEPSIS PATIENTSABSTRACT: Although there are several studies to investigate the pathogenesis ofliver damage in sepsis, the factors associated with icreased mortality clear in thesepatients. In our study, the effect of liver dysfunction on prognosis in sepsis wasinvestigated in patients admited to intensive care unit. In addition, it was aimed todetermine other factors affecting mortality in patients.PATIENTS AND METHODS: The patients, who were admitted to adultcardiovascular surgery, general surgery or internal medicine intensive care unitsbetween 2013-2018 and who are older than 18 years old were included in the studyand data analysed retrospectively. Sepsis-3 definition criteria was used to diagnosesepsis. 1733 patients' case files were screened. Patients with primary or chronicsecondary liver diseases or liver injury, or with intra or extrahepatic cholestasis wereexcluded from the study. Thirty two patients with sepsis related liver disease wereinclueded in the study group, and 61 patients with normal liver function wereincluded in control group. Liver-SOFA score was used to diagnose sepsis relatedliver disease. Diagnoses of sepsis or septic shock were retrospectively confirmed atthe time of diagnosis by examining clinical and laboratory results.RESULTS: Age, gender or frequency of chronic comorbidities were similar betweengroups. Acidosis, lactic acidosis and multiple bacterial growth (persistantbacteriemia) were more common in the study group. In the laboratory data,hemoglobin and platelet counts were significantly lower and procalcitonin and SOFAscores were higher in the study group. The frequency of positive inotropicmedication use in the study group was higher. In addition, the duration of sepsis andICU hospital stay was higher in the patient group.According to the ROC analysis of the laboratory data, the total bilirubin level above1.6 mg/dl could help to predict sepsis related liver disease with %65 sensitivity and%92 specificity. In addition: INR> 1.25 was found to be helpful in predictingmortality with %74 sensitivity and %74 specificity. According to logistic regression analysis, the correct ampiric antibiotic selection [Odds ratio 141 (5,4 - 3698); p =0.003] and the diagnosis of sepsis liver [96 (6,2-1495); p = 0,001] were found tostand out as independent factors affecting the mortality.CONCLUSION: Recognition of minor increases in total bilirubin or INR levels mayhelp to early diagnose sepsis associated liver disease. Most important factor relatedto mortality in these patients is insufficiency of empirically chosen antibiotic intreating the causative agent of the sepsis. Current laboratory culture methods areinsufficient for early diagnosis of septicemia agent. In order to decrease themortality, protocols for empiric antibiotic selection should be re-evaluated in patientswith sepsis and methods for rapid diagnosis of bacteremia agent should bedeveleoped.Keywords: Sepsis, septic shock, sepsis associated liver dysfunction, ampiricantibiotic